हड्डीलाई बलियो बनाउन कस्ताे खानेकुरा छनोट गर्ने

२६ पुस, काठमाडौं । उमेर बढ्दै जाँदा जोर्नी दुख्ने, ढाड र मेरुदण्डको समस्या हुने गर्छ । तर अहिले युवाहरूमा यस्ता समस्या बढ्दै गएका छन् ।  जोर्नी दुखाइ जुनसुकै उमेरमा हुन सक्छ । यो समस्या वृद्धवृद्धालाई मात्रै हुन्छ भन्ने छैन । जीवनशैली र खानपानमा परिवर्तन हुनु यसको प्रमुख कारण हो । कसरतको नाममा उनको गतिविधि शून्य छ । हामीले सानैदेखि यसतर्फ ध्यान दिनु जरुरी छ, यदि यो क्रम जारी रह्यो भने भविष्यमा अझ खराब हुने सम्भावना छ । 

बढ्दो उमेरसँगै हड्डीको घनत्व र बल कम हुन थाल्छ । वास्तवमा यो एउटा रोग हो, जसलाई हामी ’अस्टियोपोरोसिस’ भनेर चिन्छौं । सामान्यतया ३५ वर्षको उमेरपछि हड्डी कमजोर हुन थाल्छ । विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)का अनुसार भारतमा करिब ६ करोड मानिस ओस्टियोपोरोसिसबाट पीडित छन् ।

जसमध्ये ८० प्रतिशत महिला छन् । यसरी बुझ्नुहोस् कि जबसम्म महिलाको महिनावारी जारी रहन्छ, हड्डीलाई मजबुत बनाउने हर्मोन पनि उत्पादन भइरहन्छ। रजोनिवृत्ति हुने बित्तिकै अर्थात् महिनावारी बन्द हुँदा यी हर्मोनहरू स्वतः बन्द हुन्छन् र हड्डीहरू कमजोर हुन थाल्छन्।

बाल्यकालमा खेल्दा वा दुर्घटनामा परेको चोटले पनि प्रायः लामो समयसम्म असर गर्छ । उमेर बढ्दै जाँदा हड्डीहरू कमजोर हुन थालेपछि यो चोट फेरि दोहोरिन्छ र दुखाइ हुन्छ । यस्तै बाल्यकालमा धेरै समस्याहरूले हामीलाई लामो समयसम्म सताइरहन्छ । लिगामेन्टले हाम्रो जोर्नीको चालमा रबर ब्यान्ड जस्तै काम गर्छ ।

यदि यी लिगामेन्टहरू कुनै दुर्घटना वा खेलकुदका कारण भाँचिएमा, तिनीहरू फेरि कहिल्यै जोडिन सक्दैनन् । जसका कारण हाम्रो जोर्नीको चलन मात्र प्रभावित हुँदैन, घुँडाको हड्डी पनि एकअर्कासँग रगड्न थाल्छ र हामी लगातार चोटको सिकार भइरहन्छौं । यो जीवन सधैंभरि रहन्छ ।

युवावस्थामा जोर्नी दुख्ने समस्या आनुवंशिक पनि हुन सक्छ । जोर्नी दुख्ने समस्या भएका मानिसलाई भेटिएको छ । उनीहरूको आउँदो पुस्ताले पनि निश्चित उमेरपछि यो समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ । तर, करिब ५ प्रतिशत मानिसमा आनुवंशिक कारणले यो समस्या हुन्छ । जसरी मोटोपना मुटु रोग र मधुमेहका लागि राम्रो होइन । त्यस्तै, यो जोडीका लागि पनि राम्रो होइन । कल्पना गर्नुहोस्, जब शरीरको तौल बढ्छ, घुँडामा कति दबाब पर्छ। जसका कारण घुँडा दुख्ने समस्या हुन्छ । 

हड्डीलाई बलियो बनाउनको लागि सही खानेकुराको छनोट गर्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ । केही आवश्यक तत्वको कमीका कारण हड्डी कमजोर हुन्छ । जसका कारण जोर्नी सुन्निने र दुख्ने जस्ता समस्या हुन थाल्छ । क्याल्सियम मात्र खाँदा हड्डी बलियो हुन्छ भनी धेरैलाई लाग्छ । यो बिल्कुल त्यस्तो छैन। क्याल्सियमको साथमा भिटामिन डी लिनु धेरै महत्त्वपूर्ण छ। भिटामिन डी बिना क्याल्सियम खाँदा हड्डीलाई फाइदा हुँदैन।