नक्कली शरणार्थी प्रकरणको अनुसन्धान राजनीतिक हस्तक्षेपले फितलो भएको ह्युमन राइटको निष्कर्ष

२७ पुस, काठमाडौं । मानवअधिकारको क्षेत्रमा काम गर्ने 'ह्युमन राइट वाच'ले नक्कली शरणार्थी प्रकरणको अनुसन्धानमा राजनीतिक हस्तक्षेप भएका कारण फितलो सावित भएको बताएको छ । नेपालमा भ्रष्टाचारको आरोपबारे भएका अनुसन्धानमा राजनीतिक हस्तक्षेपका कारण सधैं निष्कर्षमा नपुग्ने गरेको 'ह्युमन राइट वाच'ले बताएको छ ।

'ह्युमन राइट वाच'को वर्ल्ड रिपोर्ट २०२४ को रिपोर्टमा नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर मानिसहरूलाई अमेरिका पठाउने नेता र कर्मचारीलाई पक्राउ गरेर प्रहरीले असाधारण कदम चालेको भएपनि राजनीतिक हस्तक्षेप भएकाले मुद्दा निष्कर्षमा नपुगेको बताएको छ । राजनीतिक दबावका कारण अनुसन्धान गरिरहेका वरिष्ठ प्रहरी अधिकृतहरूलाई सरुवा गरेको भन्दै उसले भ्रष्टाचारको आरोपबारे भएका अनुसन्धानमा राजनीतिक हस्तक्षेप भए बताएको छ । 

मानवअधिकार उल्लंघनका घटनामा दोष लागेका प्रहरी अधिकारीहरूलाई जवाफदेही नबनाएको वाचको भनाइ छ ।  हिरासतमा यातना दिएर भएको मृत्यु जस्ता घटनामा छानबिन समिति गठन गर्दै पीडित परिवारलाई क्षतिपूर्ति दिने मात्र काम भएको भन्दै अभियुक्तलाई कानुनी दायरामा ल्याउन नसकेको बताएको छ । वाचले संक्रमणकालीन न्यायसम्बन्धी नयाँ विधेयकका केही पक्ष सकारात्मक भएको उल्लेख गरेको छ । 

विधेयक सही ढंगले संशोधन गरिए यौन हिंसा, कुटपिट तथा अंगभंग र अन्तराष्ट्रिय कानुनविरुद्धकका अमानवीय व्यवहारमा माफी हुनसक्ने ह्युमन राइट वाचले बताएको छ । प्रतिवेदनमा भनिएको छ, ‘यस विधेयकले यस्ता अपराधबारे सबुत प्रमाण जुटाउने विशेष अनुसन्धान इकाई स्थापना गर्न असफल छ । साथै यसमा रहेको हदम्यादको प्रावधानले यौन हिंसा भोगेर बाँचेकाहरुको न्यायसम्म पहुँचलाई अत्यन्तै सीमित गरेको छ ।’