मोतियाविन्दु रोग बालबालिका र युवामा बढ्दै

११ माघ, काठमाडाैं । समयसँगै आँखाको ज्योति कमजोर हुनु सामान्य कुरा हो । तर त्यहाँ धेरै रोगहरू छन् जसले प्रत्यक्ष रूपमा आँखालाई असर गर्छ। यी मध्ये एक हो ग्लुकोमा, जसलाई मोतियाविन्दु पनि भनिन्छ। मोतियाविन्दु आँखाको एक रोग हो जसमा आँखाको ज्योति घट्छ र बिस्तारै गायब हुन्छ। सामान्यतया यो रोग ६० वर्ष पुगेपछि वृद्धवृद्धालाई लाग्ने भएपनि अहिले बालबालिका र युवामा पनि यो रोग बढ्दै गएको छ ।

आँखा भित्र असामान्य रूपमा उच्च चाप हुँदा मोतियाविन्दु हुन्छ। अप्टिक नर्भले आँखाबाट मष्तिष्कमा भिजुअल जानकारी प्रदान गर्दछ। जब आँखा भित्रको बढ्दो दबाबले अप्टिक स्नायु तन्तुलाई नष्ट गर्छ, आँखा भित्र तरल पदार्थ भरिन्छ। जसका कारण दृष्टि धमिलो हुन्छ जसले गर्दा अन्धोपन पनि हुन सक्छ । केहि दुर्लभ अवस्थामा, बच्चाहरु आनुवंशिक कारकहरुको कारण मोतियाविन्दुसंग जन्मिन्छन्, जसको लागि तत्काल उपचार आवश्यक छ। आनुवंशिक कारकहरूसँगै, स्टेरोइडको प्रयोग वा आघात पनि कारण हुन सक्छ।

ओपन-एंगल मोतियाविन्दुमा सामान्यतया एसिम्प्टोमेटिक हुन्छ र यसले क्रमशः दृष्टि गुमाउँछ। एकै समयमा, बन्द कोण मोतियाविन्दु दृष्टिमा अचानक परिवर्तन हुन सक्छ। यसमा दृष्टि धमिलो हुन्छ, उज्यालोको वरिपरि इरिडेसेन्ट सर्कल देखिन्छ वा रातिमा स्पष्ट देख्न सक्दैन।

मोतियाविन्दुको उपचार के हो ?

बालबालिका र युवाहरूमा मोतियाविन्दुको उपचार उमेर, स्वास्थ्य, गम्भीरता र व्यक्तिगत प्राथमिकता सहित विभिन्न कारकहरूमा निर्भर गर्दछ। मोतियाविन्दुको उपचारका लागि धेरै विकल्पहरू छन्, जस्तै कि तरल पदार्थ उत्पादन कम गर्न वा पानीको निकास बढाउने औषधिहरू जसले आँखाको चाप कम गर्न सक्छ।

सर्जिकल उपचारमा आँखाबाट तरल पदार्थ हटाउन गोनियोटोमी, ट्रबेक्युलोटोमी वा ट्रबेक्युलेक्टोमी, इरिडोटोमी, ग्लुकोमा ड्रेनेज उपकरणहरू र साइक्लिक फोटो कोगुलेसन जस्ता विभिन्न प्रविधिहरू समावेश हुन्छन्। थप रूपमा, अप्टिकल कोहेरेन्स टोमोग्राफी (ओसीटी) जस्ता आधुनिक प्रविधिले जवान आँखाको अवस्थाको समयमै पत्ता लगाउन मद्दत गर्न सक्छ।

औषधि र शल्यक्रिया  

मोतियाविन्दुको उपचारमा औषधि र शल्यक्रिया दुवै प्रभावकारी हुन्छन्। कुन उपचार कसको लागि राम्रो छ समस्याको गम्भीरतामा निर्भर गर्दछ। यद्यपि मोतियाविन्दुमा बच्चाहरू र युवा वयस्कहरूमा अपेक्षाकृत दुर्लभ हुन्छ, यो सामान्यतया अधिक गम्भीर र अधिक छिटो प्रगतिशील हुन्छ, तत्काल उपचार आवश्यक छ। वृद्धहरूलाई सर्जिकल उपचार आवश्यक पर्ने सम्भावना बढी हुन्छ। दृष्टि जोगाउन र मोतियाविन्दुलाई प्रभावकारी रूपमा व्यवस्थापन गर्न चाँडै उपचार सुरु गर्नु आवश्यक छ।