कांग्रेसलाई एक बनाउने पहिलो प्रयत्न हनुपर्छः वरिष्ठ नेता कोइराला

१० फागुन, काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता डा. शेखर कोइरालाले पार्टीमा एकताको विकल्प नभएको बताएका छन् ।  आफ्नो पहिलो प्रयत्न कांग्रेस एक बनाउनु रहेको भन्दै उनले महासमिति बैठकको समापन सत्रमा पार्टीभित्र एकताको आवश्यकता रहेको औंल्याए । कांग्रेस रूपान्तरणको आफ्नो अविचलित यात्रा जारी रहेको बताउँदै उनले महासमिति बैठकले भविष्यको कांग्रेस कस्तो हुने र बनाउने ठोस छलफल भएको बताए । यसले पार्टीमा नयाँ ऊर्जा सञ्चार गर्ने उनको विश्वास छ ।

महासमिति बैठकको समापन कार्यक्रममा पहिलो सम्बोधन गर्दै कोइरालाले पार्टीभित्र एकताका आधारहरू निर्माण गर्नुपर्ने दायित्व सबैमा रहेको बताए । एकताको आधारहरू निर्माण गर्नुपर्ने दायित्व सबैको काँधमा छ, मेरो सारा प्रयत्न यसैमा रहनेछ, उनले भने । 

उनले महासमितिको बैठकपछि नेता कार्यकर्ता उर्जा लिएर कर्म भूमिमा फर्कने अपेक्षा आफूले राखेको बताए । निर्वाचन प्रणाली परिवर्तनका आवश्यकता रहेको बताउँदै कोइरालाले त्यसको पहलकर्ता कांग्रेस हुनुपर्ने बताए । यो देशमा केही हुँदैन भन्ने भाष्य निर्माण भएको र त्यसलाई चिर्न राज्य संयन्त्र मात्रै पर्याप्त नहुने भएकाले पार्टी संगठन व्यापक रुपमा परिचालन हुनुपर्ने उनले बताए ।

(नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य डा. शेखर कोइरालाले महासमिति बैठकको समापन सत्रमा राख्नुभएको मन्तव्यको सम्पादित अंश)

नेपाली कांग्रेसका सभापति ज्यू,

पदाधिकारीहरु, केन्द्रीय सदस्यहरू,

महासमिति सदस्यहरू,

प्रदेश सभापतिहरू,

र उपस्थित अन्य सहभागी साथीहरू

नेपाली कांग्रेसको महासमिति बैठक सम्पन्न गरेर हामी सबै आफ्नो कार्यक्षेत्रमा फर्कँदै छौं । बैठकमा उठेका राजनीतिक, आर्थिक, सामाजिक लगायत सुशासनका विषयहरूमाथि साथीहरू जुन गम्भीर तरिकाले मौखिक र लिखितरूपमा प्रस्तुत हुनु भयो त्यसले कांग्रेसमा उर्जा र उत्साह थप्ने छ भन्ने मैले विश्वास लिएको छु ।

आज हामी यसरी भेला भएर आफ्नो कर्म क्षेत्रमा फर्कन थाल्दा म केही भावुक भएको छु । आज हामी सबैले यस पुनीत घडीमा बिर्सन नहुने कांग्रेस इतिहासलाई स्मरण गर्नुपरेको छ ।

१. देश विदेशबाट उर्जा, उत्साह र नयाँ कांग्रेसको सम्भावना बोकेर आउनु भएका महासमिति सदस्यहरूलाई न्यानो जय नेपालको अभिवादन गर्दै भविष्यको कांग्रेस कस्तो र कसरी निर्माण गर्ने भन्ने सन्दर्भमा यो बैठकले एउटा ठोस दिशा प्राप्त गरोस् भनी वृहत् छलफल, बहस र विवादले कांग्रेसको आन्तरिक जीवनमा जीवन्तता प्रदान गर्नेछ भन्ने विश्वास लिएको छु ।

र लोकतान्त्रिक आन्दोलनमा लागेर अनेकन् दुःख कष्ट, बलिदान, प्रवासको कठोर जीवन, जेलनेलको यातना र आन्दोलनको क्रममा अविचलित भएका साथीहरूप्रति श्रद्धा, सम्मान र गौरव गर्दछु ।

२. महासमितिको यो बैठक समापन भईरहदा आन्दोलनमा लागेर यथोचित सम्मान पाउन नसकेकाको खोजी गरेर तिनको उचित मूल्यांकन गर्ने कार्य र त्यस्ता व्यक्ति, घटना र मोडहरुको खोजी, अनुसन्धान गरी लिपिबद्ध गरेर राख्ने कामको थालनी होस् ।

३. इतिहासका ती गौरवशाली क्षण र त्यसलाई दिशा निर्देश गर्ने नेताहरूको स्मरण गर्दै हाम्रा अग्रजहरूले राष्ट्र निर्माणको लागि हामीलाई सुम्पिएका अभिभारा सफलतापूर्वक सम्पन्न गर्न सकौँ भनी हामी सबै आफ्नो कर्म क्षेत्रमा संकल्पका साथ फर्कँदै छौँ ।

४. मलाई विश्वास छ महासमितिको बैठकपछि हामी नयाँ कांग्रेसको भावना सहित उर्जावान भएर आफ्नो राजनीतिक कर्म भूमिमा फर्कने छौँ र कांग्रेसको आदर्श, मूल्य र मान्यतालाई आम नागरिकबीच स्थापित गराउन कुनै कसर बाँकी राख्ने छैनौं । यो अठोट गर्दा हामी कहाँ चुक्यौँ र किन हामीले राष्ट्रको अपेक्षा अनुसार हाम्रो देश नेपाललाई बस्न योग्य बनाउन सकिरहेका छैनौँ भनी चिन्ता मात्र होइन चिन्तन गर्न यो महासमितिबाट हामीलाई प्रेरणा मिलेको छ ।  

५. कांग्रेस पार्टी आफ्नो इतिहासप्रति गौरव गर्दै वर्तमानलाई आकार दिएर भविष्य उन्मूख भएरै अगाडि बढ्ने सन्देश महासमितिबाट प्राप्त भएको छ । एकातिर इतिहास प्रतिको जिम्मेवारी अर्कोतिर वर्तमान पुस्ताको समस्या सम्बोधन गर्दै भावी पुस्तालाई पार्टी विचार, मूल्य र आदर्शसँग अवगत गराउने सोच नै कांग्रेस भावना हो, वीपी विचार हो भनी म बुझ्दैछु । तसर्थ पार्टीको गुमेको मूल्य, पद्धति, विचार र आदर्शलाई पुर्नस्थापित गर्दै पार्टीको आन्तरिक जीवनमा कसरी पुनर्जागरण प्रवाह गर्ने भन्ने चिन्तालाई सम्पूर्ण कांग्रेसजनको सामूहिक चिन्ता मात्र होइन चिन्तन बनाएर लैजानुपर्ने आजको चुनौती छ । यसको लागि एकताबद्ध हुँदै अब अगाडि बढ्नुको विकल्प छैन । एकताका आधारहरू निर्माण गर्नुपर्ने दायित्व अझै हामी सबैको काँधमा छ । मेरो सारा प्रयत्न यसैमा छ र म चाहन्छु एकपटक इतिहासतर्फ फर्केर हाम्रा दिवंगत नेताहरूलाई साक्षी राखेर संकल्पका साथ अगाडि बढ्दा हामी एकताबद्ध भएर ठिक बाटो पहिल्याउन सक्छौँ ।

६. देशभित्र उठेका मुद्दाहरू र पार्टीलाई सुधार गर्ने विषयहरू माथि हामीले गम्भीर बहस र विचार राख्यौँ । कांग्रेसको गौरवशाली इतिहासलाई अक्षुण्ण राख्न साथीहरूबाट अनेकन् सुझावहरु पनि आए । भविष्यको कांग्रेस कस्तो हुने र कसरी अगाडि बढ्ने भन्नेबारे पनि सकारात्मक सुझावहरु आए ।

७. मैले धेरै पहिलेदेखि भन्दै आइरहेको छु । कांग्रेस आफ्नो मौलिक पहिचानबाट पर जान हुँदैन । त्यो भनेको कांग्रेसले आफ्नो मूल्य मान्यता र आदर्शप्रति अविचलित रहेर देश र देशवासीको रुपान्तरण गर्ने हो । कांग्रेसको समर्थन क्षेत्रलाई विस्तार गर्ने हो । कांग्रेस खुम्चिनु भनेको देशमा लोकतन्त्रको बिस्तार अवरुद्ध हुनु हो । म ती साथीहरूको भावना र विचारसँग सहमत हुँदै कांग्रेस देशव्यापी रुपमा सशक्त भएर आफ्नै विचार, संगठन र कार्यकर्ताको विश्वास र भरोसामा लोकप्रिय रुपमा स्थापित गर्न सकिन्छ भन्ने विचार राख्दछु । अर्थात् मुख्य कुरा आम नागरिकलाई लोकतन्त्रको माध्यमबाट देशमा सुख, समृद्धि र सुशासन हुन्छ भन्ने प्रत्याभूति दिलाउनु रहेको छ । लोकतन्त्रको पर्यायवाची कांग्रेस भएकोले स्वभाविक रुपमा यो कार्यभार कांग्रेसको काँधमा आएको छ ।

यो बैठकमा ४ वटै समूहमा व्यापक छलफल भएको छ । महासमिति साथीहरूको भावनालाई प्रतिबिम्बित हुने गरी केन्द्रीय कार्यसमितिबाट परिमार्जन गरिने छ । यसै सन्दर्भमा हालको निर्वाचन प्रणालीलाई परिवर्तन गर्न सबै राजनीतिक दलहरूसँग संवादको लागी नेपाली कांग्रेसले पहल गर्ने छ ।

८. आम नागरिक आर्थिक कठिनाइ, महंगी, बेरोजगारी, दण्डहिनता, भ्रष्टाचार, र कुशासनले आक्रान्त छन । निश्चय नै यस्तो कोलाहलपूर्ण अवस्थाले हामीलाई सुध्रिने र सच्चिने दबाब दिइरहेको छ भनी मैले बारम्बार भन्ने गरेको छु । कांग्रेसले इतिहासमा कैयन् पटक आफूलाई नागरिक भाव अनुसार परिमार्जन र सुधार गर्दै मुलुकको आर्थिक र सामाजिक चेतनालाई सम्बोधन गरेको छ र यो पटक पनि कांग्रेसले आफू भित्रको लोकतान्त्रिक चरित्रलाई नेपाली जनतामाझ प्रस्तुत गरेको छ ।

९. तर मैले यसो भनिरहँदा विगत साढे तीन दशकको लोकतान्त्रिक समय हामीले पूर्णरुपमा खेर फालेका छौँ भनी शिर झुकाउनु पर्ने कुनै कारण छैन । यस विचमा लोकतान्त्रिक समाजवाद निर्माणको यात्रामा हामीले केही सफलता प्राप्त गरेका छौँ भनेर भन्ने आधार छन । खासगरी सामाजिक पूर्वाधारको क्षेत्रमा र नागरिकको सचेतनाको वृद्धिलाई लिएर दक्षिण एसियामा हामी खराब अवस्थामा छैनौँ ।

१०. पार्टीमा निष्ठावान, निःस्वार्थ र संघर्षशील साथीहरू ओझेलमा परे भन्ने आम गुनासो छ । पार्टीमा अवसरको न्यायोचित वितरण हाम्रो सामु चुनौतीको रुपमा खडा भएको छ । यसलाई उचित ढंगले सम्बोधन गर्दा पार्टीमा उर्जा प्रस्फुटन हुन्छ भन्ने कुरा मैले बुझेको छु ।

११. पार्टी संगठन मेशिन हो, मेशिन चलाउने कार्यकर्ताहरू पार्टीको रडका हड्डी हुन । नेताहरु पार्टीका मूल्य, मान्यता, विचार र आदर्श बोक्ने सन्देश प्रवाह गर्ने संवाहक हुन । यि पक्षहरुको संयोजन र व्यवस्थापन गरेर अगाडि बढ्दा पार्टीको चक्का अगाडि बढ्छ । हामी जो नेतृत्व तहमा छौँ । हाम्रा विचार, व्यवहार र जीवनशैलीबाट कार्यकर्ताहरूले उर्जा र उमंग प्राप्त गर्छन् । महासमितिको यो बैठकमा यसबारे साथीहरूले गम्भिरतापूर्वक आफ्नो विचारहरु प्रकट गर्नुभयो ।

अन्तमा,

आम जनतामा गम्भीर रुपमा “यो देशमा केही हुँदैन” भन्ने न्यारेटिभ निर्माण भएको छ । यो निराशाको न्यारेटिभलाई चिर्न राज्य संयन्त्रमात्र पर्याप्त छैन, पार्टी संगठन व्यापकरूपमा परिचालित भई यो देशवासीको सुन्दर भविष्य निर्माण गर्ने कांग्रेस हो भन्ने अभियानमा हामी सबै आजैबाट जुटौँ ।

महासमिति बैठकमा उपस्थित भएर आफ्नो अमूल्य मत र सहभागिता जनाउनु भएका सबैलाई म ह्दय देखी आभार व्यक्त गर्दछु, साथै कांग्रेस रुपान्तरणको मेरो अविचलित यात्रा जारी छ भन्ने प्रण पनि तपाईहरु समक्ष गर्दछु । जय नेपाल ।

डा. शेखर कोइराला, २०८० फागुन १०, गोदावरी, ललितपुर ।