राष्ट्र बैंकद्वारा एकीकृत निर्देशन संशोधन, प्राथमिक पुँजी वृद्धि र अग्राधिकार शेयर जारी गर्न सहज

१३ असार, काठमाडौं ।  नेपाल राष्ट्र बैंकले एकीकृत निर्देशन २०८० संशोधन गरेको छ ।  थपिएका नयाँ व्यवस्था अनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई प्राथमिक पूँजी बढाउन सहज भएको छ भने अग्राधिकार शेयर जारी गर्नसक्ने बाटो खुलेको छ । राष्ट्र बैंकले इ.प्रा. निर्देशन नं. १६/०८० मा बुँदा नं ७ थप गरी क्रम संख्या मिलान गरेका कारण सहज भएको हो । यसअघि यो व्यवस्था थिएन । 

राष्ट्र बैंकले एकीकृत निर्देशन संशोधन गर्दै बैंकहरूलाई अग्राधिकार शेयर जारी गर्ने बाटो खोल्दा १२ सर्त राखेर अतिरिक्त पुँजी जुटाउने बाटो दिएको छ । बैंकले एक परिपत्रमार्फत् जारी गरेको एकीकृत निर्देशन अनुसार अब बैंक वित्तीय संस्थाले अविमोच्य असञ्चित प्रकृतिको अग्राधिकार शेयर जारी गर्न पाउनेछन् । 

यस्तो प्रकृतिको शेयर जारी गरेपछि बैंकहरूको प्राथमिक पुँजीको चाम घट्नेछ । बैंकहरूले जोखिम भारित सम्पत्तिको १.५ प्रतिशतसम्म अग्राधिकार शेयर जारी गर्न पाउँछन् । अब बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले आवश्यकताको आधारमा तोकिएको शर्तहरूको अधिनमा रही अविमोच्य असञ्चिति अग्राधिकार शेयर जारी गर्न स्वीकृति दिन सक्नेछन् । तर अविमोच्य असञ्चिति अग्राधिकार शेयरको भुक्तानी अवधि तोकी निष्काशन गर्न पाइने छैन ।

राष्ट्र बैंकले पूँजी पर्याप्ततालाई सघाउन डिबेञ्चर तथा अन्य ऋण उपकरण जारी गर्ने प्रावधानलाई खुकुलो बनाएको छ ।  अन्तिम लेखापरीक्षण भएको पछिल्लो वित्तीय विवरणको आधारमा कायम रहेको प्राथमिक पुँजीको ५ प्रतिशतभन्दा बढी सञ्चित नोक्सानी बाँकी नरहेका संस्थाले बढीमा आफ्नो प्राथमिक पुँजीको शत प्रतिशतसम्मको डिबेञ्चर÷अन्य ऋण उपकरण जारी गर्ने स्वीकृतिका लागि यस बैंकमा निवेदन पेश गर्नु पर्नेछ ।

संस्थाले निष्काशन गरेको शेयर मध्ये प्रतिफल तथा पूँजी फिर्तामा अग्र अधिकार हुने शेयरलाई अग्राधिकार शेयर  भनिन्छ । अग्राधिकार शेयरमा सेयरपूँजीज तथा ऋण दुबैंको मिश्रीत विशेषता हुने गर्छ । अग्राधिकार शेयर निष्काशन गर्दा कम्पनी ऐन, २०६३ मा उल्लेख भएको व्यवस्थालाई पालना गरी गर्नु पर्ने हुन्छ भने यो समूहको शेयरहरूले साधारण शेयरधनीहरू भन्दा अधि रकम तथा प्रतिफल प्राप्त गर्ने अधिकार हुन्छ ।