जाँदाजाँदै प्रधानमन्त्री र अर्थमन्त्रीको सरकारी खर्चमा मनपरी
हिजोसम्मको खर्च १३ खर्ब साढे ५७ अर्बः २६ दिनमा १ खर्ब सवा ७६ अर्ब सकियो, ११ दिनमा ३० अर्ब रकमान्तर

नेपालबहस संवाददाता
असार २७, २०८१ बिहिबार ११:४२:१

२७ असार, काठमाडौं । अल्पमतमा परेको सरकारले घर जाने बेलामा सरकारी खर्चको व्यापक दुरुपयोग गरेको पाइएको छ । गएको असार १७ यता प्राय सबै मन्त्रालयमा यो बेथिति देखिएको छ । आर्थिक वर्षको अन्त्यमा सरकारी खर्चको मितव्ययितामा प्रधानमन्त्री र अर्थमन्त्री सचेत हुनुपर्नेमा आफ्नै हात जगन्नाथ भन्ने हिसाबले सरकारी कोषको रकम निकासा गरिएको छ ।
असार १७ गते यता आएर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको निर्देशनमा अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले ३० अर्बभन्दा बढी रकम रकमान्तर गराएका छन् । २६ दिनमा सरकारी ढुकुटीमा भएको रकम सक्नै पर्ने रणनीति लिइएको छ । अर्थ मन्त्रालयका कर्मचारीले दिएको जानकारी अनुसार सरकारले धेरै रकम खर्च गर्यो भनेर देखाउनकै लागि मनपरी रकमान्तर र निकास गरिएको छ ।
सरकारी निकायले आर्थिक वर्षको अन्त्यतिर नियमविपरीत रकमान्तर र ठूलो रकम खर्च गर्ने बेथितिले यो पटक थप प्रश्रय पाएको छ । प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र अर्थमन्त्री पुनले अब यो मौका आउँदैन भन्ने गरी काम गरेको देखिन्छ । सरकारले असारको २६ दिनमा मात्र पौने २ खर्ब रुपैयाँ खर्च गरेको छ भने १० दिनमै १ खर्ब २५ अर्बभन्दा बढी रकम खर्च देखाइएको छ ।
असार २६ गतेसम्म संघीय सरकारको कुल खर्च १३ खर्ब ५७ अर्ब ५२ करोड रुपैयाँ भएको देखिन्छ । यसको करिब १३ प्रतिशत अर्थात् १ खर्ब ७६ अर्ब २२ करोड रुपैयाँ असारको २६ दिनमा सकिएको छ । विकास बजेट अर्थात् पुँजीगत खर्चको प्रतिशत झन् बढी छ । असार २६ गतेसम्म सरकारले कुल १ खर्ब ७२ अर्ब ६२ करोड रुपैयाँ पुँजीगत बजेट खर्च गरेको छ ।
खर्चमा मात्रै हैन, सरकारी आम्दानी पनि उस्तै छ । चालु आर्थिक वर्षको बुधबारसम्म सरकारले ९ खर्ब ९८ अर्ब ९७ करोड रुपैयाँ राजस्व संकलन गरेको छ । यो वार्षिक लक्ष्यको ७०.२२ प्रतिशत हो । सरकारको संशोधित अनुमानभन्दा करिब साढे २ खर्ब रुपैयाँ कम हो । चालु आर्थिक वर्षमा सुरुमा सरकारले राजस्व संकलन मार्फत १४ खर्ब २२ अर्ब रुपैयाँ प्राप्त गर्ने लक्ष्य तय गरेको थियो ।
यसअघि बजेटको अर्ध वार्षिक समीक्षामार्फत तत्कालीन अर्थमन्त्री प्रकाशशरण महतले सुरुको राजस्वको लक्ष्य १५ प्रतिशतले घटाएर १२ खर्ब २ अर्ब २९ करोड ६२ लाख रुपैयाँ बनाएका थिए । गत जेठ १५ मा आगामी आर्थिक वर्षको बजेटमार्फत अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले चालु आर्थिक वर्ष राजस्व संकलन १२ खर्ब ५३ अर्ब ५२ करोड हुने संशोधित अनुमान गरेका थिए ।
यस वर्ष सरकारले कुल १ खर्ब ७२ अर्ब ६२ करोड रुपैयाँ पुँजीगत खर्च गरेको छ । यो वार्षिक लक्ष्यको ५७.१५ प्रतिशत हो । सोही अवधिमा सरकारको चालु खर्च वार्षिक लक्ष्यको करिब ८२ प्रतिशत अथवा ९ खर्ब ३४ अर्ब ६३ करोड रुपैयाँ छ । यस्तै, यस वर्ष वित्त व्यवस्थापनमा सरकारले ३ खर्ब ७ अर्ब ४५ करोड रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेकोमा अन्त्यसम्म २ खर्ब ५० अर्ब २६ करोड रुपैयाँ खर्च गरेको छ । यो वार्षिक लक्ष्यको ८१.४ प्रतिशत मात्र हो ।
यसैगरी, वैदेशिक सहायता तथा अनुदान परिचालनमा यस वर्ष पनि नाजुक अवस्था छ । चालु आर्थिक वर्षमा सरकारले यो शीर्षकमा ४९ अर्ब ९४ करोड ३० लाख रुपैयाँ राजस्व संकलनको लक्ष्य तय गरेको थियो । तर हालसम्म २ अर्ब ७५ करोड ८० लाख रुपैयाँ मात्र अनुदान प्राप्त गरेको छ । यो वार्षिक लक्ष्यको ५.५२ प्रतिशत मात्र हो । आर्थिक कार्यविधि तथा वित्तीय उत्तरदायी नियमावली ०७७ को नियम ३२ मा बजेट विनियोजन नभएको खर्च शीर्षकमा रकमान्तर गर्न नपाइने भनेपनि सरकारले यसको वेवास्ता गरेको देखिन्छ ।
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टिभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई info@nepalbahas.com मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपओली सरकारका सात महिनाः आयव्यय दुवै कमजोर
फागुन २, २०८१ शुक्रबार
सात महिनाको आर्थिक तथ्यांक हेर्दा पुँजीगत खर्च र राजश्व संकलनमा फेल भए अर्थमन्त्री पौडेल
फागुन २, २०८१ शुक्रबार
जनवरीमा विश्वव्यापी खाद्यान्नको मूल्य घट्यो
माघ २६, २०८१ शनिबार
नेकपा माओवादीभित्र नेतापिच्छे गुटः कमजोर वर्षमान, उदाए जनार्दन
नेपालबहस संवाददाता
फागुन ४, २०८१ आइतबार
ओसामा बिन लादेनलाई मार्ने टोलीलाई ओबामाले किन इन्च टेप उपहार दिए ?
नेपालबहस संवाददाता
फागुन ६, २०८१ मंगलबार
ओसामा बिन लादेनलाई मार्ने टोलीलाई ओबामाले किन इन्च टेप उपहार दिए ?
फागुन ६, २०८१ मंगलबार
जनता नै राज्य शक्तिको सम्पूर्ण स्रोत हुन् : राष्ट्रपति पौडेल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
खाडी समन्वय परिषद्स्थित नेपाली नियोगका प्रमुखसँग परराष्ट्रमन्त्रीको छलफल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
लोकतान्त्रिक मूल्यप्रति प्रतिबद्ध रहन प्रजातन्त्र दिवसले प्रेरणा दिने
फागुन ७, २०८१ बुधबार
नेकपा एसको पोलिटब्युरो बैठक बस्दै
फागुन ७, २०८१ बुधबार
संविधानको रक्षा, पालना र कार्यान्वयन अहिलेको प्राथमिकताः अध्यक्ष दाहाल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
लोकतन्त्रको रक्षा गर्नु हाम्रो साझा दायित्व होः अध्यक्ष नेपाल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
जनता नै राज्य शक्तिको सम्पूर्ण स्रोत हुन् : राष्ट्रपति पौडेल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
खाडी समन्वय परिषद्स्थित नेपाली नियोगका प्रमुखसँग परराष्ट्रमन्त्रीको छलफल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
लोकतान्त्रिक मूल्यप्रति प्रतिबद्ध रहन प्रजातन्त्र दिवसले प्रेरणा दिने
फागुन ७, २०८१ बुधबार
नेकपा एसको पोलिटब्युरो बैठक बस्दै
फागुन ७, २०८१ बुधबार
संविधानको रक्षा, पालना र कार्यान्वयन अहिलेको प्राथमिकताः अध्यक्ष दाहाल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
लोकतन्त्रको रक्षा गर्नु हाम्रो साझा दायित्व होः अध्यक्ष नेपाल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
जनता नै राज्य शक्तिको सम्पूर्ण स्रोत हुन् : राष्ट्रपति पौडेल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
खाडी समन्वय परिषद्स्थित नेपाली नियोगका प्रमुखसँग परराष्ट्रमन्त्रीको छलफल
फागुन ७, २०८१ बुधबार
लोकतान्त्रिक मूल्यप्रति प्रतिबद्ध रहन प्रजातन्त्र दिवसले प्रेरणा दिने
फागुन ७, २०८१ बुधबार
नेकपा एसको पोलिटब्युरो बैठक बस्दै
फागुन ७, २०८१ बुधबार