१४ वटा औद्योगिक क्षेत्रको वृद्धिदर धनात्मक हुँदा पनि तेस्रो त्रैमासमा खुम्चियो आर्थिक गतिविधि

 ३ साउन, काठमाडौं । सरकारले आर्थिक क्षेत्रमा सुधार आएको दावी गरिरहेको अवस्थामा आर्थिक वर्षको तेस्रो त्रैमास आर्थिक बृद्धिका हिसावले तथ खुम्चिएको छ । राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनले आर्थिक वर्ष ०८०/८१ को तेस्रो त्रैमासमा आर्थिक गतिविधि खुम्चिएको देखाएको छ ।  

तेस्रो त्रैमासमा अर्थतन्त्रका कुल १८ वटा क्षेत्रमध्ये चारवटा ऋणात्मक देखिएका छन् । १४ वटा औद्योगिक क्षेत्रको कुल मूल्य अभिवृद्धि वृद्धिदर धनात्मक छ । तर समग्र सूचक खुम्चिएका छन् । आव ०८०/८१ का अघिल्ला दुई त्रैमास र आव ०७९÷८० को तेस्रो त्रैमासको तुलनामा गत आवको तेस्रो त्रैमासमा आर्थिक वृद्धिदर अझ खस्किएको छ । 

तेस्रो त्रैमासमा आर्थिक वृद्धिदर २.२ प्रतिशत रहेको राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयको  अनुमान छ । जुन आव ०८०/८१ को दोस्रो त्रैमासको तुलनामा १.६ प्रतिशत विन्दु र पहिलो त्रैमासको तुलनामा ०.८ प्रतिशत विन्दुले न्यून हो । आव ०८०/८१ को तेस्रो त्रैमासको यो वृद्धिदर अघिल्लो आव ०७९/८०को तेस्रो त्रैमासको तुलनामा ०.३ प्रतिशत विन्दुले घटेको छ ।    

कार्यालयका अनुसार आव ०८०/८१ को पहिलो त्रैमासमा ३ प्रतिशत र दोस्रो त्रैमासमा ३.८ प्रतिशतको आर्थिक वृद्धि भएको अनुमान छ । निर्माण र  खानी क्षेत्र अझ बढी ऋणात्मक हुँदा वृद्धिदर खुम्चिएको बताइएको छ । आव ०८०÷८१ को दोस्रो त्रैमासको तुलनामा तेस्रो त्रैमासमा कुल १८ वटामध्ये ४ वटा औद्योगिक क्षेत्रमा आएको संकुचनको प्रभाव समग्र कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा देखिएका कारण अर्थतन्त्रमा सामान्य वृद्धि भएको देखिन्छ ।  

तथ्यांक कार्यालयले भने धनात्मक वृद्धिले समग्र अर्थतन्त्र सकारात्मक वृद्धितर्फ उन्मुख रहेको दाबी गरेको छ । यो त्रैमासिकमा अर्थतन्त्रको धनात्मक वृद्धि हुनुमा गहुँ, आलु, नगदे बाली तथा फलफूल उत्पादनमा भएको वृद्धि तथा पर्यटन आगमनमा भएको वृद्धिसँगै होटेल क्षेत्रको कुल मूल्य अभिवृद्धिमा भएको बढोत्तरी प्रमुख कारक रहेका छन् । अन्य क्षेत्रहरूको धनात्मक वृद्धिले गर्दा समग्र अर्थतन्त्र सकारात्मक वृद्धितर्फ उन्मुख रहेको हो, प्रतिवेदनमा भनिएको छ ।  

अर्थतन्त्रका कुल १८ वटा क्षेत्रमध्ये चारवटा ऋणात्मक हुँदा १४ वटा औद्योगिक क्षेत्रको कुल मूल्य अभिवृद्धि वृद्धिदर भने धनात्मक देखिन्नछ । जसमध्ये विद्युत् तथा ग्यास उद्योगसँग सम्बन्धित क्रियाकलापको वृद्धिदर सबैभन्दा धेरै अर्थात् ३७.१ प्रतिशत रहेको छ । आवास तथा भोजन सेवाको वृद्धिदर १९.१ प्रतिशत, यातायात तथा भण्डारण क्षेत्रको १५.० प्रतिशत र  अन्य सेवाका क्रियाकलापहरू (कला, मनोरञ्जनलगायतका क्रियाकलाप) को वृद्धिदर ८.३ प्रतिशत रहेको कार्यालयले उल्लेख गरेको छ । निक्षेप तथा कर्जामा भएको वृद्धिसँगै वित्तीय तथा बिमासेवाको वृद्धिदर ६.१ प्रतिशत भएको कार्यालयको विश्लेषण छ । 

यस अवधिमा सबैभन्दा बढी ऋणात्मक वृद्धिदर निर्माण क्षेत्रको ११.२ प्रतिशत हुने कार्यालयको अनुमान छ । खानी तथा उत्खनन क्षेत्रको वृद्धिदर ४.८ प्रतिशतले, उत्पादन क्षेत्रको वृद्धिदर २ प्रतिशतले र होलसेल तथा खुद्रा व्यापारको वृद्धिदर २.७ प्रतिशतले ऋणात्मक रहेको छ । आव ०८०÷८१ को ११ महिनामा नेपालको चालू खाता दुई खर्ब ३९ करोडले बचतमा छ । 

समीक्षा अवधिमा शोधनान्तर स्थिति चार खर्ब २५ अर्ब ६७ करोडले बचतमा छ । विदेशी विनिमय सञ्चिति १९ खर्ब ६७ अर्ब पुगेको छ, जसले साढे १२ महिनाको वस्तु तथा सेवाको आयात धान्न सक्छ ।  अर्थतन्त्र रेमिट्यान्स र आयातमा आधारित भएकाले आयात बढेको भए अर्थतन्त्रको बाह्य क्षेत्र यति बलियो सम्भावना थियो । खासगरी पुँजीगत खर्च कमजोर हुँदा आन्तरिक अर्थतन्त्र कमजोर हुन पुगेको अनुमान छ ।