इजरायल र हिजबुल्लाहबीच प्रत्यक्ष युद्धको त्रास

१५ साउन, काठमाडौं । इजरायली सिमानाबाट ५० किलोमिटर टाढा रहेको लेबनानको हाइफा विश्वविद्यालयका मानिसहरू कुनै पनि जोखिम लिन तयार छैनन् । शनिबार इजरायलको कब्जामा रहेको गोलना हाइट्सको फुटबल मैदानमा रकेट खस्दा १२ बालबालिका र किशोरकिशोरीको मृत्यु भएको थियो । यसपछि विश्वविद्यालय प्रशासनले ३० तले भवनको पाँचौं तला माथिका सबै कर्मचारीले अब घरबाटै काम गर्ने घोषणा गरेको छ ।

अब तिनीहरू लेबनानी चरमपन्थी समूह हिजबुल्लाहसँग इजरायलको युद्धको बीचमा छन् भन्ने डर बढ्दै गएको छ। गत अक्टोबर ८ देखि, इजरायल र लेबनान बीच सीमापार गोलीबारी तीव्र गतिमा बढेको छ । हमासले इजरायलमा आक्रमण गरेको एक दिनपछि हिजबुल्लाहले इजरायलतर्फ रकेट र गोला प्रहार गरेको छ । दुवै समूह इजरायली राष्ट्रलाई नष्ट गर्ने लक्ष्य राख्छन्।हिजबुल्लाहले उत्तरी इजरायल र गोलान हाइट्समा लगातार आक्रमण गरिरहेको छ। इजरायलले यो क्षेत्र सन् १९६७ मा सिरियाबाट कब्जा गरेको थियो र सन् १९८१ देखि कब्जामा छ । शनिबार रकेट हमलापछि इजरायलले दक्षिणी लेबनान र त्यसभन्दा बाहिरका क्षेत्रहरूमा हवाई आक्रमण र मिसाइलहरू प्रहार गरेको थियो ।

अक्टोबरदेखि लेबनानमा ४५० जनाको ज्यान गएको छ जसमध्ये १०० जना सर्वसाधारण रहेका छन् । इजरायलले आफ्ना २३ नागरिक र १७ सैनिकको मृत्यु भएको जनाएको छ । हालसम्म भएका झडपहरू तुलनात्मक रूपमा नियन्त्रणमा रहेका छन्, जसले दुवै पक्ष आमनेसामने टकरावबाट बच्न चाहेको देखाउँछ । तर अब प्रश्न यो छ कि इजरायल शनिबारको त्रासदीको बारेमा कति टाढा जान्छ। अक्टोबरमा सुरु भएको युद्धपछि शनिबार इजरायली सीमा पार भएको यो सबैभन्दा ठूलो हमला हो ।

सडक छेउमा उभिएका हजारौं मानिसले हातमा फूल लिएर मृतकलाई अन्तिम पटक साना सेतो कफिनमा बोकेर बिदाइ गरेका थिए । हिजबुल्लाहले उनीहरूलाई मार्ने रकेट प्रहार नगरेको बताएको छ । तर इजरायलले हिजबुल्लाहको दाबी गलत भएको बताएको छ । रकेट आक्रमणपछि लेबनानी चरमपन्थीहरूले आफ्ना धेरै लुकेका ठाउँहरू खाली गरेका थिए। तिनीहरू डराए कि इजरायलले कारबाही गर्नेछ। इजरायलका प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहु आफ्नो अमेरिका भ्रमण सकेर समय अगावै स्वदेश फर्किएका छन् । र इजरायल पुगेपछि उनले मन्त्रिपरिषद् बैठकको अध्यक्षता गरेका छन् ।

नेतान्याहुले हिजबुल्लाहले यस आक्रमणको मूल्य चुकाउनु पर्ने वाचा गरेका छन् । तर इजरायललाई थाहा छ कि हिजबुल्लाहसँगको कुनै पनि युद्धले दुबै पक्षलाई खर्च गर्नुपर्नेछ । हिजबुल्लाह सम्पूर्ण मध्यपूर्वमा सबैभन्दा शक्तिशाली सशस्त्र समूह हो । तिनीहरूसँग एक लाख ५० हजार रकेट र मिसाइलहरू रहेको बताइन्छ । यो क्षेत्रमा इरानको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण प्रोक्सी हो । यदि इजरायलले यस समूहलाई आक्रमण गरेमा इरान यसमा सामेल हुन सक्ने बताइन्छ ।

इरानले इजरायललाई लेबनानमा कुनै पनि इजरायली साहसिक कार्यले अप्रत्याशित नतिजा निम्त्याउन सक्ने चेतावनी दिएको छ ।  अर्कोतर्फ, लेबनानसँगको इजरायली सीमामा बसोबास गर्ने ६० हजार मानिस विगत केही महिनामा विस्थापित भएका छन् । तिनीहरूमध्ये धेरैले इजरायलले आफ्नो विस्थापनको कारणको समाधान खोज्न माग गरेका छन् । इजरायलमा आफ्नो घट्दो लोकप्रियतासँग संघर्ष गरिरहेका नेतान्याहुले आफ्नो राजनीतिक अस्तित्व बचाउन जे पनि गरिरहेका छन् । 

नेतान्याहुका आलोचकहरूले उनी गाजा युद्धलाई लम्ब्याउन चाहन्छन् भनी भनिरहेका छन् । यसका लागि उनीहरूले हमासको अगाडि युद्धविरामको कडा माग राखिरहेका छन् । युद्ध रोकिनेबित्तिकै इजरायलमा चुनाव हुनैपर्छ र त्यसपछि उनको राजनीतिक करियर समाप्त हुन सक्छ भन्ने उनलाई थाहा छ । नेतान्याहु अति दक्षिणपन्थी मन्त्रीहरूको कारण धेरै दबाबमा छन् र देशमा उनको पकड पनि कमजोर हुँदैछ । यस कारणले गर्दा, अब उनीहरूले लेबनानको सीमामा अर्को मोर्चा खोल्न सक्छन् ताकि उनीहरूले घरेलु राजनीतिमा आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्न प्रयास गर्न सक्छन् । यो एक जोखिमपूर्ण क्षण हो । अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा दुवै पक्षलाई संयमता अपनाउन आग्रह गरिएको छ ।