२० खर्ब ४१ अर्ब विदेशी मुद्रा, चालु खातामा २ खर्ब २१ अर्ब

२ भदौं, काठमाडौं । हाल सरकारसँग २० खर्ब रुपैयाँभन्दा बढी विदेशी मुद्रा सञ्चित छ । ०८१ असार मसान्तमा मुद्रा सञ्चिति २० खर्ब ४१ अर्ब १० करोड रुपैयाँ रहेको नेपाल राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । अमेरिकी डलरमा यस्तो सञ्चिति १५ अर्ब २७ करोड छ । ०८० असार मसान्तको तुलनामा यो ३२.६ प्रतिशतले बढी हो ।
 
कुल विदेशी विनिमय सञ्चितिमध्ये राष्ट्र बैंकमा १८ खर्ब ४८ अर्ब ५५ करोड छ । बैंक तथा वित्तीय संस्था (नेपाल राष्ट्र बैंकबाहेक)सँग रहेको विदेशी विनिमय सञ्चिति एक खर्ब ९२ अर्ब ५५ करोड रुपैयाँ छ । आर्थिक वर्ष २०८०÷८१ को आयातलाई आधार मान्दा बैंकिङ क्षेत्रसँग रहेको विदेशी विनिमय सञ्चिति १५.६ महिनाको वस्तु आयात र १३ महिनाको वस्तु तथा सेवा आयात धान्न पर्याप्त रहने राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।
 
आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा चालु खाता दुई खर्ब २१ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँले बचतमा छ । घल्लो वर्षको अन्त्यसम्म चालु खाता ४६ अर्ब ५७ करोड रुपैयाँले घाटामा थियो । चालु खाता घाटाले अरू देशहरूबाट खुद सापटी लिइएको भन्ने बुझिन्छ । तर, चालु खाता बचतमा रहे अरू देशहरूलाई खुद सापटी दिइएको भन्ने बुझिन्छ । चालु खाता घाटा सुधार हुँदै जानुले हाल नेपालले अरू देशहरूबाट लिएको खुद सापटी घटाउँदै गएको देखिन्छ ।
 
गएको आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को अन्त्यसम्म शोधनान्तर स्थिति पनि पाँच अर्ब दुई अर्ब ४९ करोड रुपैयाँले बचतमा छ । अघिल्लो वर्ष शोधनान्तर स्थिति दुई खर्ब ८५ अर्ब ८२ करोड रुपैयाँले बचतमा थियो । राष्ट्र बैंकका अनुसार, निश्चित समयावधिभित्र आवासीय र गैरआवासीय व्यक्ति–संस्थाबीच भएका आर्थिक तथा वित्तीय कारोबारको सारांश नै शोधनान्तर स्थिति हो ।

शोधनान्तर बचत भएमा बाह्य क्षेत्र कारोबारबाट विदेशी मुद्रा आप्रवाह बढ्छ । घाटा भएमा विदेशी मुद्रा देशबाट बाहिर बढी गएको भन्ने बुझिन्छ । यस्तै चालु आर्थिक वर्षको असारमा महँगी घटेको छ । ०८१ असारमा वार्षिक विन्दुगत उपभोक्ता मुद्रास्फीति ३.५७ प्रतिशत रहेको नेपाल राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । गत वर्षको असार महिनामा यस्तो मुद्रास्फीति ७.४४ प्रतिशत थियो ।

आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा वार्षिक औसत उपभोक्ता मुद्रास्फीति ५.४४ प्रतिशत रहेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा खाद्य तथा पेयपदार्थ समूहअन्तर्गत मरमसला उपसमूहको मूल्यवृद्धि २६.४०, दाल तथा गेडागुडीको ९.९६, चिनी तथा चिनीजन्य वस्तुको ९.८७, खाद्य तथा खाद्यजन्य पदार्थको ९.८५ र तरकारीको ८.२९ प्रतिशत छ ।

घिउ तथा तेल उपसमूहको मूल्य सूचकांक १०.९९ प्रतिशतले घटेको छ । गैरखाद्य तथा सेवा समूहअन्तर्गत विविध वस्तु तथा सेवा उपसमूहको मूल्यवृद्धि ११.३८, मनोरञ्जन तथा संस्कृतिको १०.९६, शिक्षाको ७.७३, फर्निसिङ तथा घरायसी उपकरणको ४.७५ र कपडाजन्य तथा जुत्ताचप्पलको ४.५६ प्रतिशत छ । यातायात उपसमूहको मूल्य सूचकांक ०.८२ प्रतिशतले घटेको छ । खाद्य तथा पेयपदार्थ समूहको वार्षिक औसत उपभोक्ता मुद्रास्फीति ६.४७ प्रतिशत छ ।