बीआरआईमा सहमति, चीनले नेपालको प्रस्ताव स्वीकार गरे प्रधानमन्त्रीले हस्तक्षर गर्न सक्ने

४ मंसिर, काठमाडौं । सत्तारुढ दल नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेबीच चीनको परियोजना बेल्ट एन्ड रोड इनिसियटिभ (बीआरआई) अघि बढाउन सहमत भएका छन् । सहमति अनुसार चीनले अहिले नेपालले तयार पारेको प्रस्ताव स्वीकार गरेमा चीन भ्रमणका क्रममा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले बीआरआई अगाडि बढाउन हस्ताक्षर गर्न सक्नेछन् । 

आर्थिक सहकार्य, पूर्वाधार कनेक्टिभिटी परियोजना, व्यापार’ आदि क्षेत्रमा सीमित भएर सहकार्य फ्रेमवर्कको मस्यौदा तयार भएको छ । कांग्रेसले चीनले प्रस्ताव गरेको ढाँचामा आमूल परिवर्तन गरेर बीआरआई अघि बढाउन सकिने गरी बनाएको प्रस्ताव एमालेले स्वीकार गरेपछि सहमति भएको नेताहरूले बताएका छन् । चीनले प्रस्ताव गरेको बीआरआई कार्यान्वयन सम्झौताको नाम परिवर्तन गरिएको बताइएको छ ।  

यद्यपि कांग्रेस र एमालेबीच भएको सहमतिको फेमवर्कमा चीनको सहमति आवश्यक पर्छ । चीनको प्रतिक्रिया के रहन्छ, त्यो प्रधानमन्त्री गएर प्रस्ताव गरेपछि मात्र थाहा हुनेछ । नेपालले तयार पारेको प्रस्तावमा चीन सहमत भए प्रधानमन्त्रीले प्रक्रिया अगाडि बढाउन सक्ने छन् । कांग्रेस र एमाले बीचमा बीआरआई सहकार्य फ्रेमवर्कमा यहीअनुसार सहमति भएको हो । प्रधानमन्त्री ओलीले चीन भ्रमणका दौरान द्वीपक्षीय हस्ताक्षरको लागि यो फेमवर्क प्रस्ताव गर्ने भएका छन् । 

सन् २०१७ को समझदारीपत्रको धारा ३ (२) मा कुनै पनि विशेष क्षेत्रमा सहयोगको लागि दुई पक्षले पारस्परिक सहमतिका सर्तहरुमा आधारित सम्झौता वा अन्य सहयोगका दस्तावेज सम्पन्न गर्ने प्रावधान उल्लेख भएको छ । तसर्थ सबै/व्यापक क्षेत्र समेटेरभन्दा पनि कुनै विशेष क्षेत्रहरुमा सहकार्य फ्रेमवर्क गर्नुपर्ने अहिलेको लागि आर्थिक सहकार्य, पूर्वाधार कनेक्टिभिटी परियोजना, व्यापार आदि क्षेत्रमा सीमित भएर सहकार्य फ्रेमवर्कको मस्यौदा तयार भएको हो । 

मस्यौदामा नेपालले अनुदानमात्र स्वीकार गर्ने र त्यो पनि नेपालको आवश्यक र राष्ट्रिय आवश्यकतामा निहीत हुने विषय पनि मस्यौदामा समेटिएको बताइएको छ । उक्त सहकार्य फ्रेमवर्कको अन्य सहकार्यको क्षेत्रहरु शिक्षा, विज्ञान, बौद्धिक सम्पत्ति, कृषि र वन, भूविज्ञान, वाणिज्य, भन्सार तथा गुणस्तरमा समझदारीको प्रावधानअनुसार नै भविष्यमा छुट्टै सहकार्यको दस्तावेज सम्पन्न गर्न सकिने मस्यौदामा उल्लेख गरिएको छ ।  सहमति अनुसार अब नेपालले ओलीको चीन भ्रमणको क्रममा आर्थिक सहकार्य, पूर्वाधार कनेक्टिभिटी परियोजना र व्यापारमा मात्र सीमित भएर सम्झौता गर्न सक्नेछ । 

कार्यदलले सहमतिमा मस्यौदा तयार पारेर प्रधानमन्त्री ओलीलाई शुक्रबार साँझ बुझाएको छ । अब उक्त दस्तावेजलाई चिनियाँ पक्षलाई पठाइने छ । नेपाली पक्षले तयार पारेको उक्त मस्यौदामा बेइजिङले सहमति जनाएमा प्रधानमन्त्री ओलीको सोमबारदेखि हुने चीन भ्रमणका दौरानमा मंसिर १८ मा दुई मुलुकबीच समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर हुनेछ ।