नेपाल आइपुगे अमेरिकी सहायक विदेशमन्त्री डोनाल्ड लु, प्रधानमन्त्री बाहेकका नेतासँग भेटघाट

२३ मंसिर, काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी ओलीले चीनको महत्वाकांक्षी परियोजना बीआरआईमा हस्ताक्षर गरेर नेपाल फर्किए लगत्तै अमेरिकी सहायक विदेशमन्त्री डोनाल्ड लु आज आइतबार नेपाल आइपुगेका छन् । उनको भ्रमण यसअघि नै तय भएको भएपनि बीआरआईप्रति अमेरिकी चासो महत्वपूर्ण छ । उनी नेपाल आइपुग्दासम्म प्रधानमन्त्री ओलीसँग भेट गर्ने कि नगर्ने कुरा पनि तय भएको छैन । प्रधानमन्त्री ओली दुई दिने कार्यक्रम लिएर गृह जिल्ला झापा पुगेका छन् ।   

दक्षिण एवं मध्य एसिया मामिला हेर्ने सहायक विदेशमन्त्री लु भारत, श्रीलंका र नेपाल भ्रमणका लागि अमेरिकाबाट निस्किएको नेपाल स्थित अमेरिकी दूतावासले जनाएको छ । विदेशमन्त्री लुले नेपाल भ्रमणका क्रममा कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र माओवादी केन्द्र अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डसँग भेट गर्ने कार्यक्रम तय भएपनि अहिलेसम्म प्रधानमन्त्री ओलीसँग भेटको समय तय नभएको बताइएको छ । दूतावासले पनि प्रधानमन्त्रीसँगको भेट खुलाएको छैन ।  

लुले आजै कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र माओवादी केन्द्र अध्यक्ष प्रचण्ड दुवैलाई भेट्ने कार्यक्रम छ । प्रधानमन्त्री ओली भने यही बेला गृहजिल्ला झापा उडेकाले लुसँग उनको भेट हुने नहुने कुनै जानकारी दिइएको छैन । प्रधानमन्त्रीको सचिवालयले भने अगाडि नै तय भएका कार्यक्रमहरूको सिलसिलामा ओली झापा गएको बताएको छ । 

उनले काठमाडौंमा रहँदा नेपाल सरकारका उच्च अधिकारीसँग पनि शिष्टाचार भेट गर्ने भएका छन् । यस्तै उनले नागरिक समाजका अगुवासँग पनि कुराकानी गर्ने नेपालस्थित अमेरिकी राजदूतावासले जनाएको छ । उनको यो भ्रमणले अमेरिका–नेपाल सम्बन्धलाई मजबुत बनाउने र वातावरणीय सुरक्षा, महिला सशक्तिकरण, सांस्कृतिक संरक्षण र दिगो विकासजस्ता मुख्य क्षेत्रहरूमा दुई देशबीचको सहकार्यलाई अघि बढाउने दूतावासको भनाइ छ ।

लु अमेरिकी विदेश मन्त्रालयका प्रभावशाली सहायकमन्त्री मध्येका हुन् । उनले यसअघि पनि तीनपटक नेपालको भ्रमण गरिसकेका छन् । पछिल्लो पटक गत वर्ष असार २९ गते नेपाल आएका उनले अमेरिकी सहयोग परियोजना मिलेनियम च्यालेन्ज कर्पोरेसन (एमसीसी) पारित गराउन ठूलो भूमिका खेलेका थिए । अमेरिकाले प्रस्ताव गरेको स्टेट पार्टनरसिप प्रोग्राम (एसपीपी) मा सहभागी हुने विषयमा उनले नेपालको उच्च तहमा संवाद चलाएका थिए । 

तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको सरकारले एसपीपी प्रस्तावलाई अस्वीकार गर्ने निर्णय मन्त्रिपरिषद् बाटै पारित गरेपछि उनी त्यसको केही समयपछि नै नेपाल आएर थप कुराकानी गरी एमसीसी पारित गर्ने वातावरण मिलाएका थिए । एमसीसी पारित हुने विषयमा नेपालमा चर्को बहस भइरहेको अवस्थामा सोही वर्षको २७ माघमा एकै दिन लुले तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा, एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डसँग टेलिफोन मै सम्वाद गरेका थिए ।

यसपछि १५ फागुन २०७८ मा नेपालको संसदले व्याख्यात्मक घोषणासहित एमसीसी अनुमोदन गरेको थियो । अमेरिकी विदेश मन्त्रालयमा ३० वर्षभन्दा बढी समय सेवा गरेका डोनाल्ड लु सन् २०२१ को १५ सेप्टेम्बरमा अमेरिकी विदेश मन्त्रालयको दक्षिण र मध्य एसियाली मामिलाको ब्यूरोमा सहायक विदेशमन्त्री नियुक्त भएका थिए । यसअघि सन् २०१५ देखि २०१८ सम्म अल्बानिया र २०१८ देखि २०२१ सम्म किर्गिजस्तानमा अमेरिकी राजदूतका रूपमा काम गरेका थिए ।