ग्रीनल्याण्डबारे ट्रम्पको भाषण सुनेर डेनमार्क त्रसित, विश्वभर हलचल

१० पुस, काठमाडौं । अमेरिकाका नव निर्वाचित राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प अझै राष्ट्रपतिमा बसेका छैनन्। उनले सन् २०२५ काे जनवरी २० मा राष्ट्रपतिको शपथ लिनेछन्। तर त्यसअघि नै उनको धम्की विश्वभर सुनिन थालेको छ । डोनाल्ड ट्रम्पले सत्ता सम्हाल्नुअघि नै विश्वभर हलचल मच्चाएका छन् ।

ग्रीनल्याण्डको बारेमा ट्रम्पको भाषण सुनेर डेनमार्क त्रसित छ। डेनमार्कले चाँडै ग्रीनल्याण्डको सुरक्षा बढाएको छ। ठूलो संख्यामा सेना परिचालन गरिएको छ । यति मात्र होइन, ३ वटा स्लेज कुकुर पनि तैनाथ गरिएको छ । वास्तवमा, अमेरिकाका नवनिर्वाचित राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले ग्रिनल्यान्ड प्राप्त गर्ने, पनामा नहरको पुनः नियन्त्रण र क्यानडा कब्जा गर्ने कुराको मजाकमा बोलेर फेरि अन्तर्राष्ट्रिय तहमा हलचल मच्चाएको छ ।

अमेरिकाको राष्ट्रपतिमा निर्वाचित ट्रम्पले डेनमार्कबाट ग्रीनल्याण्ड किन्न आफ्नो पुरानो आह्वान दोहोर्याएका छन्। उनले आफ्नो पहिलो कार्यकालमा पनि यो कल गरेका थिए तर सफल भएनन् । यससँगै डेनमार्क पनि मित्र राष्ट्रको सूचीमा परेको छ जससँग ट्रम्पले जनवरी २० मा कार्यभार सम्हाल्नुअघि नै द्वन्द्वात्मक दृष्टिकोण अपनाइरहेका छन् । ट्रम्पले ग्रीनल्याण्ड किन्ने कुरा गरेर डेनमार्कको चिन्ता बढाएको छ । यद्यपि, डेनमार्क सरकारले ग्रिनल्यान्डमा आफ्नो सबैभन्दा ठूलो रक्षा खर्च बढाएर ट्रम्पको आर्कटिक क्षेत्रमा पुनः जोड दिएपछि प्रतिक्रिया दिएको छ।

बीबीसी समाचारका अनुसार डेनमार्कका रक्षामन्त्री ट्रोल्स लुन्ड पाउल्सेनले ग्रीनल्याण्डको सुरक्षाका लागि यो प्याकेज दुई अर्ब क्रोनभन्दा बढीको रहेको बताएका छन् । अर्थात् कम्तिमा १.५ बिलियन डलर (१,२८,०८,२९,००,०००)। उनले यो घोषणाको समयलाई भाग्यको विडम्बनाको रूपमा वर्णन गरे। पोल्सेनले भने कि यो प्याकेजले दुई नयाँ निरीक्षण जहाजहरू, दुई नयाँ लामो-दायरा ड्रोन र दुई अतिरिक्त कुकुर स्लेज टोलीहरू खरीद गर्नेछ। सोमबार, डोनाल्ड ट्रम्पले भने कि ग्रीनल्याण्डको स्वामित्व र नियन्त्रण अमेरिकाको लागि अत्यन्त महत्त्वपूर्ण छ।

यसमा राजधानी नुकको आर्कटिक कमाण्डमा कर्मचारीहरू बढाउन र F-35 सुपरसोनिक लडाकु विमानहरू ह्यान्डल गर्न ग्रीनल्याण्डको तीन मुख्य नागरिक एयरपोर्टहरू मध्ये एक अपग्रेड गर्न कोष पनि समावेश हुनेछ। रक्षामन्त्रीले भने, 'हामीले आर्कटिकमा धेरै वर्षदेखि पर्याप्त लगानी गरेका छैनौं। अब हामी त्यहाँ हाम्रो बलियो उपस्थिति योजना गर्दैछौं। रक्षामन्त्रीले यो प्याकेजको ठ्याक्कै आँकडा भने दिएनन्, तर डेनिस मिडियाले यो करिब १२-१५ अर्ब क्रोनको अनुमान गरेको छ। डेनमार्कको यो घोषणा ट्रम्पको बयानको एक दिनपछि आएको हो। ट्रम्पले विश्वभर राष्ट्रिय सुरक्षा र स्वतन्त्रताका लागि ग्रीनल्याण्डको स्वामित्व र नियन्त्रण पूर्ण आवश्यकता भएको अमेरिकाको विश्वास रहेको बताएका थिए ।

डोनाल्ड ट्रम्पले फेरि ग्रीनल्याण्डमा योजना बनाएका छन्। अटलांटिक र प्रशान्त महासागरहरू जोड्ने पनामा नहर प्रयोग गर्न आवश्यक पर्ने बढ्दो ढुवानी लागत घटाउन केही नगरिएमा आफ्नो देशले पनामा नहरको नियन्त्रण पुन: प्राप्त गर्न सक्ने सुझाव दिनुभयो। उनले क्यानडालाई ५१औं अमेरिकी राज्य बनाउने र क्यानडाका प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडोलाई ‘ग्रेट स्टेट अफ क्यानडा’को ‘गभर्नर’ बनाउने पनि सुझाव दिएका छन् ।

ग्रीनल्याण्ड एट्लान्टिक र आर्कटिक महासागरको बीचमा अवस्थित संसारको सबैभन्दा ठूलो टापु हो। यो ८० प्रतिशत बरफले ढाकिएको छ र यहाँ ठूलो अमेरिकी सैन्य आधार छ। डेनमार्कका सरकार प्रमुख अर्थात् प्रधानमन्त्री म्यूट बोरुप एग्गेडेले ग्रीनल्याण्डमाथि अमेरिकी नियन्त्रणका लागि ट्रम्पको पछिल्लो अपील उनको पहिलो कार्यकाल जत्तिकै व्यर्थ हुने बताएका छन्। उनले भने कि ग्रिनल्याण्ड हाम्रो हो। हामी बिक्रीको लागि होइनौं र कहिल्यै बेच्ने छैनौं। हामीले स्वतन्त्रताको लागि हाम्रो पुरानो लडाई गुमाउनु हुँदैन।

ग्रीनल्याण्ड, संसारको सबैभन्दा ठूलो टापु, डेनमार्क राज्य भित्र एक स्वायत्त क्षेत्र हो। यसको अर्थ यसको आफ्नै सरकार छ र आफ्नै आन्तरिक मामिलाहरू व्यवस्थापन गर्दछ, तर रक्षा र विदेश नीति डेनमार्कको हातमा छ। आर्कटिक र एट्लान्टिक महासागरहरूको बीचमा अवस्थित, ग्रीनल्याण्डको महत्त्वपूर्ण भूराजनीतिक महत्त्व छ, विशेष गरी संयुक्त राज्य अमेरिकाको लागि। किनभने यो उत्तर अमेरिका र युरोप बीचको छोटो हवाई मार्गमा अवस्थित छ।

यो टापु थुले एयर बेसको घर पनि हो, एक प्रमुख अमेरिकी सैन्य स्थापना। ग्रीनल्याण्डसँग प्रशस्त प्राकृतिक स्रोतहरू छन्, पर्याप्त खनिज भण्डारहरू र प्रचुर मात्रामा हावा र जलविद्युत क्षमताको कारण नवीकरणीय ऊर्जा स्रोतहरूमा बढ्दो चासो सहित। यही कारण हो कि ट्रम्पले यसलाई नियन्त्रण गर्न चाहन्छ।