बिग मर्जर नीतिले विवादास्पद गर्भनर नेपाल विक्षिप्त !

काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर डा. चिरञ्जीवी नेपाल आफ्नो कार्यकालको अन्तिम मौद्रिक नीति जारी गर्न ठूलै कसरत गर्दैछन् । पाँच वर्षे कार्यकालको सबैभन्दा महत्वपूर्ण उपलव्धिका रुपमा उनी बिग मर्जर नीति ल्याउन चाहन्छन् । निश्चित बैंकर र घरानाका मतियारका रुपमा उनी जस्तोसुकै जोखिम उठाउन पनि तयार छन् । बिग मर्जर जसरी पनि कार्यान्वयन गरी छाड्ने उनको अड्डी हो । बाहिरी वातावरण भने उनको अनुकुल देखिंदैन । बिग मर्जरको पक्षमा मौद्रिक नीतिका विज्ञहरु सहमत छैनन् । अनुकूल वातावरण नबनेपछि गभर्नर नेपाल भने हतास र विक्षिप्त छन् ।

केही नलागेपछि उनी आफूलाई ठूलो मिडियाका रुपमा दावी गर्ने अखबारका प्रकाशक/सम्पादकको चाकडी गर्न पनि तयार देखिएका छन् । विशेष आग्रह गर्दै हिजो शनिबार गर्भनरले कान्तिपुर समूहसँगमार्फत सरोकारवालाहरुसँग छलफल चलाए । आफूले बोलाउँदा राम्रो रेस्पोन्स नआएकाले उनी मिडिया गुहार्न बाध्य भएको सबैले अनुमान गरेका छन् । उक्त सम्वादमा पनि गर्भनरलाई बल पुग्ने गरी उद्योगी व्यवसायी र बैंकरहरुले धारणा राखेनन् ।

कसैको मोहराका रुपमा प्रयोग भइरहेका गर्भनर नेपाल कुनैपनि हालतमा बिग मर्ज नीति ल्याएर स्वार्थ पूरा गर्न चाहन्छन् । त्यसैले माहोल अनुकुल बनाउन उनी विभिन्न नाटक रचिरहेका छन् । केही नलागेपछि उनी आफूलाई ठूलो मिडियाका रुपमा दावी गर्ने अखबारका प्रकाशक/सम्पादकको चाकडी गर्न पनि तयार देखिएका छन् । विशेष आग्रह गर्दै हिजो शनिबार गर्भनरले कान्तिपुर समूहसँगमार्फत सरोकारवालाहरुसँग छलफल चलाए । आफूले बोलाउँदा राम्रो रेस्पोन्स नआएकाले उनी मिडिया गुहार्न बाध्य भएको सबैले अनुमान गरेका छन् । उक्त सम्वादमा पनि गर्भनरलाई बल पुग्ने गरी उद्योगी व्यवसायी र बैंकरहरुले धारणा राखेनन् ।

बिग मर्जर नीतिले सीमित व्यक्ति र समूहलाई मात्र पोस्ने कुरा व्यापक रुपमा आएपछि गर्भनर नेपाल अलि हच्किएका हुन् । नत्र उनी असार २७ गते नै मौद्रिक नीति जारी गरी फोर्सफुल मर्जरको प्रावधान राख्न तम्तयार थिए । परिस्थिति त्यति अनुकूल नभएकाले उनी विज्ञहरुसँग परामर्शको नाममा स्वीकृति लिने शैलीमा प्रस्तुत हुँदैछन् ।

यसै प्रसंगमा गएको विहिबार उनले पूर्व गर्भनरहरुलाई एउटा पाँच तारे होटलमा डाँके । साथै आफ्नो बिग मर्जर नीतिलाई उनीहरुबाट अनुमोदन गराउन चाहे । उनको यो चाला बुझेका केही पूर्व गभर्नर चाहिं वैठकमै गएनन् । गएका पूर्व गभर्नरहरुले पनि उनको चाहना अनुमोदन गरिदिएनन् । गर्भनर चाहन्थे उनको नीति सबैले ठीक छ भनिदिउन् । तर वैठकमा सहभागी प्रायः सबैले अहिले फोर्सफुल मर्जर भन्दा स्वेच्छिक मर्जरमा जाँदा व्यवहारिक हुने राय दिए ।

दुई वर्षअघि मात्रै वाणिज्य बैंकको चुक्ता पुँजी २ अर्बबाट एकैपल्ट ८ अर्ब पु¥याउँदा आइपरेको समस्याको अनुभव ताजै छ । सोही कारण लगातार देखापरेको तरलता अभावले पुँजी बढाउने अवस्थासमेत देखिंदैन । गर्भनर नेपाल बिग मर्जर नीति सफल बनाउन चुक्ता पुँजी अरु बढाउने पक्षमा रहेका छन् । त्यसो गरियो भने वित्तीय क्षेत्रले अर्को दुर्भाग्य व्यहोर्नु पर्ने हुनसक्छ ।

पूर्व गर्भनरहरुको यस्तो सुझाव आएपछि गर्भनर नेपाल निलोकालो भएको स्रोतले बतायो । वैठकमा सहभागी एकजना पूर्व गर्भनरले नेपाल बहससँग कुरा गर्दै भने आफ्नो कुरा अनुमोदन गराउने हिसाबले गर्भनर प्रस्तुत भए । तर त्यो गलत थियो । त्यसैले हामीले यस्तो नीतिले कार्टेलिङ हुने र सर्वसाधारणलाई मर्का पर्ने कुरामा जोड दियौं । छलफलपछि राष्ट्र बैंकका तर्फबाट जारी प्रेस नोटमा भने पूर्व गभर्नरहरुसँगको वैठक फलदायी भएको दावी गरिएको छ । उहाँहरुले दिनुभएको सुझाव राष्ट्र बैंकका लागि ज्यादै उपयोगी रहेको बताइएको छ ।

पूर्व गर्भनरको साथ र सहयोग नपाएका डा. नेपाल जसरी पनि बिग मर्जर नीति लिएर आउने पक्षबाट डगमगाएका छैनन् । त्यसैले मिडियामार्फत आफ्नो अभिष्ट पूरा गराउने प्रयास गरिरहेका छन् । दुई वर्षअघि मात्रै वाणिज्य बैंकको चुक्ता पुँजी २ अर्बबाट एकैपल्ट ८ अर्ब पु¥याउँदा आइपरेको तरलता समस्याको अनुभव ताजै छ । सोही कारण लगातार देखापरेको तरलता अभावले पुँजी बढाउने अवस्थासमेत देखिंदैन । गर्भनर नेपाल बिग मर्जर नीति सफल बनाउन चुक्ता पुँजी अरु बढाउने पक्षमा रहेका छन् । त्यसो गरियो भने वित्तीय क्षेत्रले अर्को दुर्भाग्य व्यहोर्नु पर्ने हुनसक्छ ।

र याे पनि…...नेपाल राष्ट्र बैंक संधै उल्टो बाटोमा, गल्ती आफुले गर्ने, सच्याउन बैंकलाई तर्साउने, बिग मर्जर पनि त्यसैको श्रृंखला !

कार्यकाल सकिन केही महिना मात्र बाँकी रहेका गर्भनरको यो चालाले नेपालको वित्तीय सन्तुलन नै खल्बलिन सक्ने चेतावनी कतिपय मौद्रिक नीतिका विज्ञहरुले दिएका छन् । तर उनी टसका मस छैनन् ।

केही बैंकिङ माफियाको अभिष्ट पूरा गर्ने संयन्त्रका रुपमा कार्यरत गर्भनर नेपाललाई मुलुकको भन्दा व्यक्तिगत फाइदा महत्वपूर्ण भएको छ । त्यसैले जबरर्जस्ती बिग मर्जरको नीति ल्याइयो नै भने पनि सफल हुने अवस्था भने नरहेको विज्ञहरुको बुझाई छ ।

थप समाचार यहाँ क्लिक गर्नुहाेला……बिग मर्जरले कार्टेलिङ बढाउँछ, राष्ट्र बैंक अलि हतारिएको/हतासिएको मनस्थितिमा देखिन पुग्यो

◊बैंक, मौद्रिक नीति र छाडा निजीकरणको भयावह चित्र

◊६ महिने गभर्नरले चाहँदैमा होला त बिग मर्जर ?