सशस्त्रमा एआईजीको दरबन्दी थपः भावी आईजीपीको ‘रेस’मा कसले गर्ला ब्रेक ?

१९ माघ, काठमाडौं । सरकारले सशस्त्र प्रहरी बलमा अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआईजी) को दरबन्दी थप गर्नका लागि संगठन तथा व्यवस्थापन सर्वेक्षण (ओएण्डएम) गर्ने समिति बनाएपछि उक्त दरबन्दी एक गर्ने कि दुई भन्ने द्विविधा भएको छ । माघ २६ पछि मात्र दरबन्दी थप हुने भएकाले सशस्त्र प्रहरी बलमा एक कि दुई पद थप गर्ने भन्ने बारेमा द्विविधा भएको हो ।

‘शुरुमा एक दरबन्दी थप गर्ने र त्यसपछि अर्को थप गर्नेगरी ओएण्डम गर्न लागिएको छ’, स्रोतले भन्यो । गृह मन्त्रालयका सहसचिव फणिन्द्रमणि पोखरेलको संयोजकत्वमा बनेको समितिमा डीआईजी राजु अर्याल सदस्य रहेका छन् । सो समितिले चाडै नै ओएण्डएम प्रतिवेदन तयार पारेर अर्थ मन्त्रालयमा स्वीकृतिका लागि पठाउने भएको छ । माघ २६ गते दुई डीआईजीहरु खड्ग राई र मन्दिप श्रेष्ठ अनिवार्य अवकाश पाएर घर गएपछि एक एआईजीको दरबन्दी थप गर्ने भने निश्चित भएको हो ।

‘माघको पहिलो साता नै दरबन्दी थप गर्ने कुरा थियो तर सरकारले नै ओएण्डएम गर्न सहमति दिदाँ ढिला भएपछि अहिलेको अवस्था आइपरेको हो’, स्रोतले भन्यो । सशस्त्रमा एआईजीको दरबन्दी स्वीकृत हुन भने केही समय लाग्नेछ । सशस्त्रमा एआईजीको दरबन्दी थप गर्ने विषयमा गृह र अर्थका उच्च अधिकारीहरु सहमत भइसकेका छन् । ‘कति वटा भन्ने मात्रै एकिन भएको छैन’, स्रोतले भन्यो ।

स्रोतका अनुसार राजु अर्याललाई ओएण्डएम समितिमा राखिएकोमा संगठनभित्रै उनकै प्रतिस्पर्धीले मन पराएका छैनन् । भावी आईजीपीको दावी गरिरहेका अर्यालका प्रतिस्पर्धी डीआईजीद्धय नारायणदत्त पौडेल र सीपी गौतमले अर्याल ओएण्डएम समितिको सदस्य भएको नरुचाएका हुन् । यद्यपि दुवै डीआईजीले यो विषयमा केही बताएका छैनन् । ‘मूख्यालयमै उहाँ ओएण्डएम समितिमा बसेको रुचिकर छैन, प्रतिस्पर्धीहरुले खास मन पराएका छैनन’, स्रोतले भन्यो ।

हुनतः सशस्त्र प्रहरीले दरबन्दी थपका लागि ओएण्डएम गर्न डीआईजी राजु अर्यालको संयोजकत्वमा आन्तरिक समिति बनाएपछि नै सशस्त्रमा भावी आईजीपीको खेल शुरु हुन थालिसकेको छ । एउटा मात्रै दरबन्दी थप गरेर कोही एकजनालाई एआईजीमा बढुवा गर्ने र उसलाई नै आईजीपी बनाउने खेल शुरु भएको भन्दै सशस्त्रमा चर्चा चलेपछि भावी आईजीपीको खेल शुरु भएको हो । हालका आईजीपी शैलेन्द्र खनालले अर्याल, पौडेल र गौतमलाई मूख्यालयमा राखेर सशस्त्रको काम कारवाहीबारे जानकारी गराइरहेका छन् ।

तर उनीहरुबीच को आईजीपी हुने हो भन्ने एकिन विश्वास छैन । तीन जना नै बलिया प्रतिस्पर्धी रहेका छन् । पछिल्लो पटक अर्याल, पौडेल र गौतम तीनै जनाले शक्तिकेन्द्र प्रयोग गर्न थालिसकेका छन् । खासगरी उनीहरु तीन जनाको लडाई अहिले एउटा एआईजीको दरबन्दी थप गर्ने कि दुई वटा दरबन्दी थप गर्ने भन्नेमा रहेको छ । अर्याल एउटा मात्रै दरबन्दी थप गर्ने पक्षमा रहेका छन् । तर पौडेल र गौतम भने दुईवटा दरबन्दी थप गर्ने पक्षमा रहेका छन् ।

यदि एउटा मात्रै दरबन्दी थप भएमा आईजीपीको दावेदार रहेका उनीहरु मध्ये दुई जनाले एआईजीमै चित्त बुझाउनु पर्नेछ । ‘भावी आईजीपीको रेसमा रहेका अर्याल, पौडेल र गौतम नै हुन । एउटा दरबन्दी थप भए उनीहरु मध्ये एक एआईजीमा बढुवा हुनेछन् । बढुवा भएका एआईजी नै वैशाखमा आईजीपी हुनेछन्’, स्रोतले भन्यो ।

सशस्त्रमा हाल कार्य र सीमा सुरक्षा विभाग र प्रशासन तथा मानव श्रोत गरी दुई विभाग छन् । जसमा सीमामा पुष्पराम केसी छन् भने प्रशासनमा रामशरण पौडेल छन् । सशस्त्रमा सीमा र कार्य विभाग अलग गर्ने तयारी गरी एउटा मात्रै दरबन्दी थप गर्ने भनिएको तर शिक्षालयहरुको व्यवस्थापनका लागि पनि अर्को दरबन्दी आवश्यक रहेकाले दुई दरबन्दी आवश्यक रहेको सशस्त्रले जनाएको छ ।

तत्कालिन केपी शर्मा ओलीको सरकारले २०७५ जेठमा सशस्त्रमा एआईजीको संख्या दुई वटा राख्ने निर्णय गरेको थियो । सोही अनुसार अहिले सशस्त्रमा दुई एआईजी कायम रहेका छन् । अब दुुई एआईजीको दरबन्दी थप हुँदा महानिरीक्षकसहित सशस्त्र प्रहरीमा पाँच विशिष्ट श्रेणीको पद हुन्छ । त्यसो हुँदा तल्लो तहमा पनि बढुवा लागि सहज हुने बताइएको छ । तर यो सहजताका लागि तत्काल दुई एआईजीको दरबन्दी थप गर्नुपर्नेछ ।