नयाँ सरकार गठनको तयारीसँगै भारतीय राजदूत श्रीवास्तवको दौडधुप

११ मंसिर, काठमाडौं । मंसिर ४ गतेको निर्वाचन परिणाम आएपछि सरकार बनाउने विषयमा छलफल अघि बढ्दै गर्दा भारतीय राजदूतको सक्रियता बढेको छ । प्रत्यक्षतर्फको नतिजा अन्तिम चरणमा पुगेपछि सत्ता गठबन्धन सत्ता समीकरणको आन्तरिक गृहकार्यमा लाग्दा भारतीय राजदूतको सक्रियता बढेको हो ।

नेपाली कांग्रेसका सभापति तथा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’बीच छलफल भएपछि पाँचदलीय गठबन्धनको बैठकको तयारी भएको हुँदा शनिवार भारतीय राजदूत नवीन श्रीवास्तवले भेटघाट गरेका छन् । उनले माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्डलाई भेटिसकेका छन् । त्यस्तै आइतबार (आज) एमाले अध्यक्ष केपी ओलीलाई पनि भेट्ने कार्यक्रम रहेको छ ।

अहिलेकै सत्ता गठबन्धनलाई कायम राख्न प्रचण्ड र एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपालसमेत तयार रहेको अवस्थामा कांग्रेसले अर्को विकल्प खोज्ने अवस्था नभएको सत्ता गठबन्धनका एक नेताले बताए ।

सत्ता गठबन्धन टिकाउने विषयमा कांग्रेस सभापति देउवा पनि त्यसमा सहमत नै रहेका छन् । कांग्रेसले माओवादी इतरको सरकार बनाउने प्रयास गर्दा एमालेको साथ लिनुपर्ने हुँदा माओवादी र एस पार्टीले त्यसलाई अस्वीकार गर्ने अवस्था रहेको छ । स्वतन्त्र र राप्रपा लगायतका साना दल मिलाएर सरकार बनाउन गाह्रो हुने भएकोले देउवा अहिले माओवादीलाई छोड्न तयार भइसकेका छैनन् ।

चुनावअघि नै अध्यक्ष केपी ओलीले कांग्रेस र एमालेको सरकार बन्न सक्ने बारे बोलिसकेका थिए । अहिले उक्त प्रयास गर्न सक्ने भए पनि देउवा त्यसका लागि तयार भइसकेका छैनन् । माओवादी र एकीकृत समाजवादी अहिले सत्ता सौदाबाजीका लागि कमजोर शक्ति बनेका कारण देउवाले यही गठबन्धनको निरन्तरतामा सहज ठानिरहेको विश्लेषण भइरहेको छ । पाँचदलीय गठबन्धनले निरन्तरता पाउने सम्भावना भए पनि पहिलो खेपको प्रधानमन्त्रीमा भने अहिले पनि रस्साकस्सी रहेको छ ।

कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा आलोपालोका लागि तयार भए पनि पहिलो खेपको प्रधानमन्त्री भने प्रचण्डलाई छोड्न तयार भइसकेका छैनन् । ‘पहिलो खेपको प्रधानमन्त्री छाड्न कांग्रेसका अन्य नेताहरु पनि तयार छैनन’, कांग्रेसका एक नेताले भने । चुनावी नतिजाले माओवादी तुलनात्मक रूपमा कमजोर देखिएपछि प्रचण्डको सौदाबाजी कमजोर हुने देखिएको छ ।

त्यसैका कारण देउवाले पहिलो खेपको प्रधानमन्त्रीका लागि प्रचण्डलाई छोड्न तयार नरहेको कांग्रेस स्रोतको दाबी छ । तर, राष्टपति, सभामुखलागयतका राज्यशक्तिका पदहरूको समेत भागवण्डा गर्नुपर्ने भएकोले देउवा र प्रचण्डले पहिला साझेदारी गरेपछि पाँचदलीय गठबन्धनमा सहमति गर्ने पनि बताइएको छ ।

अहिले गठबन्धनको १ सय ४० सीट पुग्ने दाबी छ । समानुपातिक मत अझै गणनाका क्रममा रहेका कारण सीट संख्या टुंगो लागेको छैन । सत्ता गठबन्धनका दलहरूले सत्ता समीकरणलाई निरन्तरता दिने संकेत बुझेपछि भारतीय राजदूत नवीन श्रीवास्तवले राजनीतिक भेटघाट अघि बढाएका छन् । देउवासँग भेट गरेलगत्तै प्रचण्डलाई भेटेका श्रीवास्तावले ओलीलाई पनि भेट्न खोजिरहेका छन् । ‘भारतीय राजदूत श्रीवास्तवले आजै ओलीलाई भेट्न सक्छन्’, दूतावास निकट स्रोतले भन्यो ।

अहिलेको अवस्थामा सत्ता गठबन्धनलाई सहज हुने अवस्था देखिएको छ । पछिल्लो मतपरिणामअनुसार प्रत्यक्षमा ५२ सीटमा निर्वाचित कांग्रेसले ३ सीटमा अग्रता लिइरहेको छ । दोलखा, स्याङ्जा र बाजुरामा मतगणना सुरु हुन सकेको छैन ।

यसरी प्रत्यक्षमा कम्तीमा ५७ र समानुपातिकमा ३४ सहित ९१ सीट जित्ने कांग्रेसको दावी छ । त्यस्तै १७ सीट जितेको माओवादीले एक सीटमा अग्रता लिइरहेको छ । मतगणना हुन बाँकी दोलखामा पनि जित्ने उसको दाबी छ । प्रत्यक्षमा १९ र समानुपातिकबाट १५ सहित ३४ सीट आफ्नो हुने माओवादी दावी छ ।

गठबन्धनको तेस्रो दल एकीकृत समाजवादीले प्रत्यक्षमा १० सीट जितेको छ, समानुपातिकमा उसको प्रतिनिधित्व एकिन छैन । शनिबार मध्यरातसम्म एकीकृत समाजवादी २.५७ प्रतिशतमा छ । उसले ३ प्रतिशत पुर्याए कांग्रेस र माओवादीसहित एमालेले पनि एक/एक सीट गुमाउनेछन । त्यस्तै गठबन्धनलाई भने सहज देखिएको छ ।

जसले गर्दा सरकारको नेतृत्व गर्न सत्ता गठन्धनलाई सहज हुने भएपछि राजदूत श्रीवास्तवले नयाँ सरकार गठन र भावी नेतृत्वबारेको छलफलमा सहभागी भएका हुन् ।