नयाँ सरकार गठनका लागि सत्ता गठबन्धन र विपक्षीलाई सकस

१३ मंसिर, काठमाडौं । अघिल्लो पटक केपी शर्मा ओलीले संसद विघटन गरेको र अहिले संसद विघटन नहुने गरी बहुमत दिन आग्रह गर्दै निर्वाचनमा होमिएको सत्ता गठबन्धनलाई बहुमत पुर्याउन कठिन भएको छ । विपक्षी एमाले नेतृत्वको गठबन्धनलाई पनि संसदमा सामान्य बहुमत पुर्याउन पनि कठिन भएको छ ।

मंगलबार बिहानसम्मको प्रत्यक्षतर्फ जीत र अग्रता प्राप्त क्षेत्र तथा समानुपातिकतर्फ पाएको मत प्रतिशत हेर्दा दुवै गठबन्धनले बहुमत प्राप्त गर्ने अवस्था छैन । उनीहरुले अब नयाँ शक्तिका रूपमा उदाएका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी, नागरिक उन्मुक्ति पार्टी र जनमत पार्टी सरकार गठनका लागि निर्णाय सहयोग लिन सक्छन वा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीलाई बाहिर राखेर अन्य दलको सहयोगमा सरकार बनाउन सक्नेछन् ।

सत्ता गठबन्धन आफ्नो बहुमत आउने र एमालेले एक्लै बहुमत ल्याउने दाबीसहित चुनावी मैदानमा उत्रिएका थिए । तर, तीन नयाँ दलको सशक्त उपस्थितिले उनीहरूलाई बहुमत पुर्याउन कठिन भएको हो  । नयाँ दलहरूका कारण संसदमा पनि दुवै गठबन्धनमाथि दबाब पर्ने देखिन्छ । यो नतिजालाई आधार बनाउने हो भने हालसम्मको मतपरिणाम अनुसार कांग्रेसले प्रत्यक्षमा ५६ आसपास, माओवादीले १८, एकीकृत समाजवादीले १०, लोसपाले चार जनमोर्चाले एक र स्वतन्त्रबाट तीन जनाले जित्ने सम्भावना छ । यसबाट सत्ता गठबन्धनले प्रत्यक्षमा ९३ क्षेत्रमा जित्ने देखिन्छ । कांग्रेसबाट निर्वाचित टेकबहादुर गुरुङको मुद्दा अदालतमा विचाराधीन भएकाले उनी तत्काल संसद् छिर्न पाउँदैनन् ।

यो संख्या सत्ता गठबन्धनलाई सरकार बनाउनका लागि ४४ सीटले कम हुन्छ । समानुपातिकमा कांग्रेसले ३१ र माओवादीले १५ सीट ल्याउँदा बल्ल बहुमत अर्थात् १३८ सांसद पुग्छन्  । यस्तो अवस्थामा एकीकृत समाजवादी र लोसपाले थ्रेस होल्ड नकटाउँदा पनि सत्ता गठबन्धनको बहुमत पुग्छ । पछिल्लो परिणाम आधार मान्दा एमालेले ४४ सीट हात पारेको छ । एमालेले नेतृत्व गर्दा उसलाई धेरै दल मिलाउनु पर्ने हुन्छ । माओवादी आएमा सरकारको नेतृत्व गर्न एमालेलाई बल पुग्ने देखिन्छ । तर अहिले त्यो संभावना निकै कमजोर बनेको छ ।

एमाले नेतृत्वको विपक्षी गठबन्धनमा जसपा, राप्रपा, राप्रपा नेपाल, परिवार दल, जनता प्रगतिशील पार्टी, कांग्रेस बीपी, स्वतन्त्र समावेश छन् । एमालेले १४१ सीटमा आफूले उम्मेदवार उठाएर जसपालाई १७ र राप्रपालाई तीन क्षेत्रमा सघाएको थियो । राप्रपा नेपालका कमल थापालाई एमालेको चुनाव चिह्न नै दिएको थियो । परिवार दलका अध्यक्ष एकनाथ ढकाललाई समानुपातिक उम्मेदवार बनाएको छ । जनता प्रगतिशील पार्टीका अध्यक्ष हृदयेश त्रिपाठी, कांग्रेस बीपीका कर्ण मल्ल, कांग्रेसका बागी दिनेश कोइरालालाई पनि एमालेले सघाएको थियो । तर यी सबै पराजित भएपछि एमालेलाई धक्का लागेको छ ।

यसैगरी एमालेले आफूले जित्ने भनेका करिव १० स्थानमा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीको अवरोध भएपछि झन बढी घाटा भएको छ । एमाले आफ्नै आन्तरिक मूल्यांकनमा चुकेको छ भने माओवादीले आधा भन्दा बढी सीट गुमाएको छ । २०७४ सालको निर्वाचनमा माओवादीले प्रत्यक्षतर्फ ३६ सीट जितेको थियो तर अहिले १७ सीटमा खुम्चिएको छ । कांग्रेसले आफूलाई फराकिलो बनाएपनि सोचेजस्तो परिणामा हासिल गर्न नसक्दा सरकार बनाउन साना खुद्रा दलको साथ लिनुपर्ने अवस्था आएको हो ।