देउवा हठले सकियो कांग्रेस, प्रतिपक्षबाहेक केही रहेन बाँकी !

१० पुस, काठमाडौं । सभापति देउवाको प्रधानमन्त्रीमाथि प्रधानमन्त्री थप्ने हठयुक्त चाहनाले सत्ता नजिक रहेको नेपाली कांग्रेस अन्ततः पदबिहीन अवस्थामा आइपुगेको छ । राज्य सञ्चालनको शक्तिका रुपमा रहेका राष्ट्रपतिदेखि मुख्यमन्त्रीसम्मका सबै पदहरू प्रधानमन्त्री पद नछाड्ने देउवाकै अडानका कारण गुमेका छन् । यतिमात्र हैन आम जनतामाँझ पनि कांग्रेसलाई फेरी उठ्न मुस्किल हुने अवस्थामा पुर्याएको छ ।

प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाको निर्वाचनमा गठबन्धन गर्दा सबैभन्दा ठूलो दल बनेको कांग्रेस अब प्रतिपक्षको मात्र भागीदार भएको छ । बाँकी सबै स्वाहा भएका छन् । त्यो पनि पार्टी नेतृत्वमा बसेका सभापति देउवाका कारण । सबै गुमाएको कांग्रेस आजैबाट पार्टी बचाउनका लागि नेतृत्व परिवर्तनको आवाज पनि उठन थालेको छ । संसदमा दोस्रो ठूलो दलका रुपमा रहेको नेकपा एमाले र तेस्रो दल माओवादी केन्द्रले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी र अरु साना दलहरू समेटेर नयाँ सरकार बनाउने सहमति गरेसँगै कांग्रेस शुन्यमा भरेको छ ।

आइतबार बिहानसम्म कांग्रेस सत्ता गठबन्धन जोगाउन प्रयासरत थियो । तर राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्री दुवै छाड्न नचाहेपछि माओवादी गठबन्धन छाडेर एमालेको साथ खोज्न पुगेको हो । एमाले अध्यक्ष ओली निवास बालुवाटारमा आइतबार बसेको बैठकमा माओवादी केन्द्र, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी, जनता समाजवादी पार्टी, जनमत पार्टीका नेताहरु सहभागी भएका थिए । कांग्रेस नेतृत्वको गठबन्धन छाडेर बालकोट पुगेको प्रचण्डलाई बनाउने सहमतिसहित राष्ट्रपतिसमक्ष दावी पनि पेश भइसकेको छ ।

नयाँ प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा गठन भएपछि राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री, सभामुख, उपसभामुख, प्रदेश प्रमुख, मुख्यमन्त्री, प्रदेशसभाका सभामुख र उपसभामुख लगायतका पदमा नयाँ व्यक्ति निर्वाचित गर्ने चलन छ । तर, अब यी कुनपनि पदमा कांग्रेसको उपस्थिति रहने छैन् । प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभामा बहुमत पुर्याउने गठबन्धनकै दलहरुले ती पद एकआपसमा भागवण्डा गर्नेछन् । देउवाले प्रधानमन्त्री नछोड्दा कांग्रेसले ती कुनै पनि पद नपाउने स्थिति बनेको छ ।

आइतबार बालकोट बैठकमा सहभागी दलको गठबन्धन बनेमा सुदूरपश्चिम बाहेक सबै प्रदेशमा यही गठबन्धनको सरकार बन्नेछ । नागरिक उन्मुक्ति पार्टी यो गठबन्धनमा सहभागी भएमा सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकार पनि कांग्रेसको हक लाग्ने छैन् । प्रदेश–१ को सबैभन्दा ठूलो दल एमालेलाई सरकार बनाउन ७ सिट अभाव थियो । तर माओवादी केन्द्रसँग १३ सिट भएकाले सजिलै सरकार बन्नेछ ।

९३ सदस्यीय प्रदेशसभामा एमालेसँग ४० सिट छ । राप्रपासँग ६ र जसपासँग एक सिट छ । यदि प्रदेशसम्म यो गठबन्धनले निरन्तरता पाए २९ सिटको कांग्रेस प्रदेश–१ मा प्रतिपक्षमा बस्नुपर्नेछ । मधेश प्रदेशमा एमाले, माओवादी, जसपा र जनमत पार्टी मिले सरकार बन्नेछ । एमालेसँग २३, जसपासँग १६, जनमत पार्टीसँग १३ र माओवादीसँग ८ सिट छ । १०७ सदस्यीय प्रदेशसभामा यी चारको सिट संख्या ६० पुग्नेछ । सरकार बनाउन ५४ सिट आवश्यक पर्छ ।

बागमती प्रदेशमा राप्रपाको साथ पाए एमाले नेतृत्वकै गठबन्धनले सरकार बनाउनेछ । ११० सदस्यीय प्रदेशसभामा एमालेसँग २७ र माओवादीसँग २१ सिट छ । १३ सिटको राप्रपाको साथ पाएमा सरकार बन्नेछ । गण्डकीमा पनि राप्रपाको साथ पाउँदा कांग्रेस इतरको सरकार बन्नेछ । गण्डकीमा एमालेसँग २२ र माओवादीसँग ८ सिट छ । ६० सदस्यीय प्रदेशसभामा सरकार बनाउन ३१ सिट आवश्यक पर्छ । राप्रपासँग २ सिट भएकाले बहुमत पुग्छ ।

लुम्बिनीमा पनि राप्रपाको साथ पाउँदा सरकार बन्नेछ । लुम्बिनीमा एमालेसँग २९, माओवादीसँग ९ र जसपासँग ३ सिट छ । राप्रपासँग ४ सिट भएकाले प्रदेशसभामा बहुमत पुग्छ । ८७ सदस्यीय प्रदेशसभामा सरकार बनाउन ४४ सिट आवश्यक पर्छ । कर्णालीमा एमाले र माओवादी मिल्दा मात्रै सरकार बन्छ । ४० सदस्यीय प्रदेशसभामा माओवादीसँग १३ र एमालेसँग १० सिट छ । प्रदेश प्रमुखमा पनि कांग्रेसले भाग पाउने छैन् ।