लुम्बिनी प्रदेशको मुख्यमन्त्रीलाई लिएर एमालेका उपाध्यक्ष र महासचिवबीच रस्साकस्सी

११ पुष, बुटवल । नयाँ गठबन्धन अनुसार संघीय सरकार निर्माणको प्रक्रिया सुरु भएसँगै प्रदेशहरुमा पनि सरकार गठनका लागि संसदीय दलको नेता बनाउन केन्दीय नेताहरुबीच रस्साकस्सी सुरु भएको छ । नयाँ गठबन्धन बनेसँगै नेकपा एमालेले लुम्बिनी प्रदेशमा सरकार गठनको आन्तरिक तयारी सुरु गरेको छ । तर, मूख्यमन्त्री कस्लाई बनाउने भन्ने विषयमा एमालेका वरिष्ठ उपाध्यक्ष विष्णु पौडेल र महासचिव शंकर पोखरेलबीच हानाथाप चलेको छ ।

पार्टीगत संरचनामा लुम्बिनी प्रदेशमा उपाध्यक्ष पौडेल र महासचिव पोखरे आ आफ्नो शक्ति बढाउन चाहिरहेका छन् । यी दुई नेता समर्थित प्रदेश सांसुदहरुनै दलको नेता भएर मुख्यमन्त्री बन्ने दौडमा लागेका छन् । लुम्बिनीमा सबैभन्दा ठूलो दल रहेको एमालेले सरकारको नेतृत्व गर्ने गरी तयारी अघि बढेको छ । दलको नेताको लागि लिला गिरी, भोजप्रसाद श्रेष्ठ, भूमिश्वर ढकाल, अर्घाखाँचीका चेतनारायण आचार्य र कपिलवस्तुका विष्णु पन्थी आकांक्षा देखिएको छन् । गिरी र श्रेष्ठ उपध्यक्ष पौडेल पक्षका हुन भने अरु महासचिव पोखरेल पक्ष्ँका हुन् ।

आकांक्षी पाँच जना देखिएपनि पौडेलपक्ष्ँका नेताहरु भने गिरी नै मुख्यमन्त्री हुने सम्भावना बढी रहेको बताउँछन् । पोखरे पक्ष्ँकबा नेताहरुको भनाई भने ढकाल र आचार्यको पक्षमा छ । पौडेल पक्षका एमालेका एक सांसदले भने, ’अब गिरीका बिरुद्ध कुनै षडयन्त्र भए मात्रै बाटो छेकिन्छ । नत्र उनलाई मुख्यमन्त्री बन्नबाट रोक्न सकिने अवस्था छैन् ।’ नेकपा एमालेका लुम्बिनी प्रदेश अध्यक्ष राधाकृष्ण कंडेलले एमाले भित्र कसलाई मुख्यमन्त्री बनाउने भन्ने बिषयमा छलफल भइनसकेको बताए । ’भर्खर मात्रै नयाँ गठबन्धन बनेको छ, कुन प्रदेश कसले लिने भन्ने टुंगो लाग्न बाँकी छ त्यसपछि कसलाई बनाउने भन्ने छलफल होला,’ उनले भने ।

कंडेलले पार्टीमा काम गरेर सांसद बनेपछि दलको नेता बन्न आकांक्षा देखाउनु स्वाभाविक भए पनि पार्टी केन्द्र र प्रदेशको सल्लाहअनुसार सदस्यहरूको सहमतिमै नेता चयन हुने बताए । ‘यही नै संसदीय दलको नेता बन्ने भनेर अहिलेसम्म पार्टीले निर्णय गरिसकेको छैन, एमाले सहमति र सल्लाहमा चल्ने पार्टी भएकोले पार्टी केन्द्र र प्रदेशको सल्लाह र निर्वाचित प्रदेश सदस्यहरूको सहमतिमा दलको नेता चयन गर्ने छौं,’ कंडेलले भने ।

लुम्बिनी प्रदेशमा माओवादी केन्द्रबाट मुख्यमन्त्रीको जिम्मेवारी सम्हाल्ने खालका कुनै नेता नभएकाले एमालेका पोटिब्यूरो सदस्य लिला गिरीले मुख्यमन्त्री पाउने प्रवल सम्भावना छ । ८७ सदस्यीय प्रदेशसभामा एमालेले एक्लै २९ सिट जितेको छ । जसमा गिरी सबैभन्दा सिनियर नेता हुन् । बिगतमा संघीय सरकारकै गठबन्धनलाई आधार बनाएर वर्तमान सरकार बनेकोले अब बन्ने सरकार पनि संघमा भएको गठबन्धनकै आधारमा बन्ने भएकोले अब लुम्बिनी प्रदेश सरकारको नेतृत्व एमालेका लिला गिरीले पाउने सम्भावना देखिएको हो ।

रुपन्देहीको क्षेत्र नं २ (१) बाट लुम्विनी प्रदेश सभामा दोश्रो पटक निर्वाचित गिरी तत्कालीन मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेल नेतृत्वको सरकारमा उद्योग, पर्यटन, वन तथा बातावरण मन्त्रालयको सफल नेतृत्व गरेका नेता हुन् । हाल एमाले पोलिटब्युरो सदस्य तथा लुम्विनी प्रदेशका सहईन्चार्ज छन् । प्रत्यक्षतर्फ ५२ र समानुपातिकतर्फ ३५ गरी ८७ सांसद रहेको लुम्बिनी प्रदेशमा सबैभन्दा ठूलो दलको रुपमा रहेको नेकपा एमालेसँग १८ जना प्रत्यक्ष र ११ जना गरी २९ जना सांसद छन् भने नेपाली कांग्रेसका प्रत्यक्षमा १७ र समानुपातिकमा १० गरी २७ जना सांसद छन् ।

त्यसैगरी तेस्रो ठूलो दलको रुपमा रहेको नेकपा माओवादी केन्द्रसँग ६ जना प्रत्यक्ष र तीन जना समानुपातिक गरी नौजना सांसद छन् । यसका साथै राष्टिय प्रजातन्त्र पार्टीका चार जना, नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका चार जना, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी र जनता समाजवादी पार्टीका तीन–तीन जना, राष्ट्रिय जनमोर्चा र एकीकृत समाजवादी पार्टीका एक–एक जना सांसद रहेका छन् ।

८७ सांसद रहेको लुम्बिनी प्रदेशमा सरकार गठन गर्न ४४ जना सांसदको समर्थन आवश्यक पर्छ। यसपटक लुम्विनी प्रदेशमा १० वटा दल र ३ जना स्वतन्त्र सांसदको प्रतिनिधित्व छ। स्वतन्त्र सांसदको रुपमा निर्वाचित ३ जना लुम्विनी प्रदेश सभासदस्य नेकपा माओवादी केन्द्रबाट बिद्रोह गरी नेकपा एमालेको समर्थनमा बिजयी भएका हुन् भने राष्ट्रिय जनमोर्चा र नेकपा एकीकृत समाजवादी पार्टीबाट एक एक जना सांसद समानुपातिकबाट जितेर आएका हुन।

नयाँ गठबन्धनअनुसार लुम्विनी प्रदेश सरकार गठन हुँदा सोहीअनुसार हुने अवस्था आएमा अब बन्ने मुख्यमन्त्रीलाई ५५ जनाको समर्थन हुनेछ भने सत्ता बाहिर नेपाली कांग्रेसका २७ जना, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीका तीन जना तथा एकिकृत समाजबादी र राष्ट्रिय जनमोर्चाका एक–एक जना गरी ३२ जना सांसद मात्रै प्रतिपक्षमा बस्नेछन् ।