प्रचण्ड भेट्न किन बालुवाटार धाइरहन्छन अध्यक्ष ओली ?

१२ माघ, काठमाडौं । नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली पछिल्लो समय दिन बिराएर प्रधानमन्त्रीको सरकारी निवास बालुवाटार धाइरहेका छन् । नेपाली कांग्रेको हातबाट सहजै सत्ता फुत्काउन सफल भएका ओली पुष १० यता बाह्य रुपमा नदेखिए पनि कामकाजका हिसाबले भित्री रुपमा सक्रिय नै छन् । झण्डै झण्डै लाभका सबै पदविमूख हुनुपर्ने अवस्थामा रहेका ओलीलाई कांग्रेसले चिठ्ठा पारिदिएको विश्लेषण पनि कतिपयले गर्छन् । कारण जे भएपनि सत्ता राजनीतिको खेलमा ओली नै अहिलेका सिंह हुन् ।

नेकपा माओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाललाई प्रधानमन्त्री बनाउन सहयोग गर्दा उनले सब थोक पाएका छन् । सरकारमा एमालेको राम्रो उपस्थिति छ । प्रदेशमा मुख्यमन्त्री उनैका बढी छन् । प्रतिनिधिसभाको सभामुख पनि उनकै छ । सम्भवत भावी प्रधानन्यायाधीश पनि उनकै पहलमा अनुकुलको व्यक्ति सर्वोच्चमा पुग्ने निश्चित जस्तै छ । उनले भनेका कुरा प्रधानमन्त्रीले नाइ भनेका पनि छैनन् । यद्यपि ओलीलाई प्रधानमन्त्रीप्रति अझै संशय छ । यसको मुख्य कारण हो राष्ट्रपति पद ।

प्रक्रियागत र संवैधानिक हिसाबले हेर्दा राष्ट्रपति पद कार्यकारी हैन, सरकराले गरेअराएका काम गर्ने हो । सरकार अप्ठ्यारोमा परेका बेला बाधा अड्काउन फुकाइ दिने हो । यद्यपि प्रधानमन्त्रीमा भन्दा राष्ट्रपतिमा ओलीको रस बसेको छ । राष्ट्रपति एमालेको भागमा पार्नसके ओली लामो समय नेपालको राजनीतिमा सर्वाधिक शक्तिशाली नेता बन्न सक्छन् । यता, अब राष्ट्रपति पनि एमालेले लग्यो भने फेरी नेपालमा ओलीवाद लागु हुने डर अरु दलमा छ । प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई पनि यसैको डर छ भने विपक्षी दल कांग्रेसलाई पनि यसैको । यसै कारण प्रधानमन्त्रीले पुष १० मा भएको सहमति सकियो अब नयाँ राष्ट्रिय सहमतिकासाथ जान्छु भन्दा ओली तर्सिएका छन् ।

राष्ट्रपतिमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले धोका दिनसक्ने शंका मेटाउने प्रयासमा ओलीको बालुवाटार मोह बढेको छ अरु खास कारण देखिदैनन् । नेताद्वयबीच बालुवाटारको भेटवार्ताबारे अरु नयाँ समाचार पनि आएका छैनन् । समसामयिक विषयमा छलफल भइरहेको बताइएपनि प्रचण्ड प्रधानमन्त्री भएपश्चात् उत्पन्न विभिन्न आशंका मेटाउन र मन माझामाझका लागि भेटवार्ताले तीव्रता पाएको नेताहरू बताउँछन् । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले काँग्रेससँग पनि विश्वासको मत लिएपछि ओली थप सशंकित देखिन्छन् । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपतिका लागि कसैसँग सहमति भएको छैन भन्नु र एमालेले राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिमा सहमति भइसकेको छ भन्नुले एक अर्कामाथि अविश्वास बढाएको देखाउँछ ।

यस बीचमा एमालेले खेलिरहेको छ । एमालेले एमाले र माओवादीबीच भएको सहमतिका आधारमा नै सरकारका सबै कामकारवाही अगाडि बढेको दावी गरिरहेको छ । एमालेका अध्यक्ष ओली र माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्डबीच राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिमा मौखिक सहमति भएको उसको भनाइ छ । आलंकारिक भनिए पनि खास अवस्थामा राष्ट्रपतिले कार्यकारी भूमिका निर्वाह गरेका अनुभवले ओलीलाई मात्र हैन यस पदप्रति सबै प्रमुख दलको मोह बढेको छ ।

राष्ट्रपतिका उम्मेदवारका रूपमा धेरैको नाम चर्चामा रहे पनि मुख्यतः तीन विकल्पबाट राष्ट्रपति निर्वाचित हुने देखिएको छ । सरकारको नेतृत्व गरेको माओवादीले पूर्ण समर्थन गरेमा एमालेले चाहेको व्यक्ति सहजै राष्ट्रपति हुन सक्ने पहिलो विकल्प छ । दोस्रो कांग्रेस माओवादी र तेस्रो एमालेइतरका सबै दल मिलेर । प्रक्रिया जुन भएपनि अहिले राष्ट्रपति कांग्रेसले लाने हो कि भन्ने सबैभन्दा ठूलो चिन्ता अध्यक्ष ओलीलाई छ । ओलीले सार्वजनिक मन्तव्यहरुमा पनि यो कुरा प्रष्टैसँग खुलाउँदै आएका छन् ।

पुस १० मा बालकोटमा भएको सहमतिअनुसार एमाले उम्मेदवार राष्ट्रपति हुने अपेक्षा ओलीको छ र यसैमा शंका गरिहेका पनि छन् । सरकार गठन भएदेखि नै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड अध्यक्ष ओलीबीचको सम्बन्ध अविश्वासमै रुमलिएको छ । सत्ता समीकरणका रूपमा उनीहरू नजिकिए पनि एकअर्काको प्रस्तुतिबाट असहज छन् । त्यही अवसर सदुपयोग गर्न कांग्रेसले दाहाल सरकारलाई विश्वासको मत दिएको ओलीको बुझाइ छ । किनभने एमाले अध्यक्ष ओलीले छानेका उम्मेदवारलाई माओवादीले जस्ताको त्यस्तै समर्थन गर्ने सम्भावना अब कम छ ।

पुस १० र पुस २६ को स्थिति फरक हो, त्यसैले अब राष्ट्रिय सहमतिका आधारमा अघि बढ्नुपर्ने आवश्यकता भन्दै स्वयम् प्रधानमन्त्री प्रचण्डले ५ माघमा आह्वान गरेको सर्वदलीय बैठकमा ओलीकै अगाडि भनिसकेका छन्, जसलाई ओलीले तत्कालै प्रतिवाद पनि गरेका थिए । एमालेले उम्मेदवार अघि सार्छ, त्यसैमा राष्ट्रिय सहमति हुनुपर्छ भनेर । ओलीको भनाई थियो, ‘त्यही सहमतिअनुसार प्रचण्ड प्रधानमन्त्री हुनुभयो, एमालेबाट देवराज घिमिरे सभामुख बन्नुभयो, प्रधानमन्त्री र सभामुखमा पालोपालो रहने सहमति भएको छ, त्यसपछि राष्ट्रपति एमालेले लिने र उपराष्ट्रपति माओवादीले लिने सहमति भएको छ त्यही सहमति अनुसार सबै हुन्छ’ ।

त्यसअघि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले सम्पादकहरुसँगको छलफलमा कांग्रेसले विश्वासको मत दिइसकेकाले उसलाई पनि विश्वासमा लिनु जिम्मेवारी भएको र कांग्रेसले कल्पना नै नगरेको काम गरेर देखाउनुपर्ने जिम्मेवारी आफुमा आएको बताएका थिए । यसपछि ओली प्रधानमन्त्रीप्रति सशंकित बन्दै आएका छन् । राष्ट्रपतिको निर्वाचन फागुनभित्र गरिसक्नुपर्छ । त्यसअघि सर्वोच्च अदालतमा प्रधानन्यायाधीश नियुक्त हुनुपर्छ प्रधानन्यायाधीशमा पनि एमालेनिकट प्रतिनिधि नै जाने पक्कापक्की जस्तै छ ।

यसरी राष्ट्रपति, सभामुख र प्रधानन्यायाधीश आफु अनुकुल भएपछि ओलीले अहिले राष्ट्रपति रहेकी विद्यादेवी भण्डारीलाई पार्टी नेतृत्वमा ल्याउन खोजीरहेका छन् । प्रधानमन्त्रीको पालो आउनु अगाडी महासचिव शंकर पोखरेललाई उपचुनावमार्फत प्रतिनिधिसभामा जिताएर दोस्रो चरणको प्रधानमन्त्री बनाउने उनको योजना छ । यति भएपछि देशलाई जता चाह्यो उतै लानसकिने मनस्थितिमा ओली रहेका छन् । यही कुरा बुझेर प्रधानमन्त्रीले कांग्रेसको साथ मागेको बताइसकेका छन् ।