भन्सार मुल्यांकनलाई लिएर सुकमेल आयातकर्ता व्यवसायी र भन्सारबीच दोहोरी: भन्सार आईसीपी मै थन्क्यो २० मेट्रिक टन सुकमेल

२ वैशाख, विराटनगर । विराटनगरका ट्रेडिङ्ग कारोवारीले बीरगञ्जको सुक्खा बन्दरगाहस्थित भन्सार कार्यालयले डाबर नेपालले आयात गरेको सुकुमेलमा प्रति किलो साढे ५ डलरको मूल्याङ्कनलाई मान्यता दिए पनि विराटनगर भन्सारले भने प्रति किलो साढे १२ डलर भन्सार लगाएपछि आपत्ति जनाएका छन् । विराटनगरका सुकमेल आयात कर्ताले आफूमाथि विराटनगर भन्सारले विभेद र पक्षपात गरेको आरोप लगाउँदै करिब २० मेट्रिक टन सुकमेल विराटनगर भन्सारको आईसीपी गोदाम मै थन्क्याएर राखेको बताएका छन ।  

अन्य व्यवसायीलाई भने साढे १२ डलरको भन्सार मूल्यांकनमा गर्ने र डाबर नेपाललाई साढे ५ डलरको मूल्यांकन गरी सुकमेल छोडेपछि आयातकर्ताहरु आक्रोशित भएका हुन । वीरगञ्ज भन्सार कार्यालयले गत माघ १९ गते १० टन सुकुमेल प्रति किलो साढे ५ डलरमा आयात गरेको कागजात दर्ता गरेको र उक्त मूल्याङ्कनलाई मान्यता दिँदै कार्यालयले गत माघ २२ गते सुकुमेलको जाँच पास गरेको विराटनगरबाट सुकमेल आयात गर्दै आएका आयात कर्ता कारोवारीले बताएका छन । बीरगञ्ज भन्सार कार्यालयले डाबर नेपालले प्रति किलो साढे ५ डलरको मूल्यांकनमा १० टन सुकुमेल जाँचपास गरेको  सुकमेल आयातकर्ता व्यवसायीले नेपालबहसलाई बताएका छन ।

उता बीरगञ्ज र विराटनगर भन्सारस्थित भन्सार कार्यालयले यसअघि ती नाकाबाट आयात गरिएको सुकुमेलमा आयातकर्ताले न्यून विजकीकरण गरेको ठहर्याउँदै प्रति किलो साढे १२ डलरको मूल्यांकन राखेर मात्र जाँच पास गर्ने गरेको जानकारी दिएको छ । ट्रेडिङ कारोवारी एक व्यवसायीले नेपालबहसलाई दिएको जानकारी अनुसार आफूहरुले सुकुमेल आयात गर्दा नै प्रति किलो साढे ५ देखि साढे ८ डलरको मूल्यमा आयात गरिरहेको  बताएका थिए । 

ती सुकमेल आयातकर्ताले दिएको जानकारी अनुसार पहिले त कारोबार–मूल्यलाई नै भन्सार कार्यालयले मान्यता दिएको थियो । हामीले कारोबार–मूल्यमै राजश्व तिरेर माल छुटाएका थियौँ । तर पछि कार्यालयले हामीलाई विभागको निर्देशन भन्दै प्रति किलो साढे १२ डलरका दरले राजश्व र जरिवानासमेत तिर्न पत्र पठाएपछि तेस्रो मुलुकबाट आयात गरिएको सुकमेल अहिले भन्सार मै थन्किएको बताए । भन्सार विभागले तयार पारेको सन्दर्भ मूल्यसूची (डाटा बेस) मा सुकुमेलको मूल्याङ्कन प्रति किलो साढे १२ डलर तोकिएको छ । विभागले यसैलाई आधार बनाएर कारोबार मूल्यलाई मान्यता नदिई व्यवसायीलाई थप आर्थिक भारमा पारेपछि यो आर्थिक मन्दीका बेला आएको सुकमेल त्यसै डम्पिङ्ग भएर बसेको उनले बताए ।

विराटनगरका सुकमेल आयातकर्ता व्यवसायीले भन्सार विभाग र कार्यालयले माल वस्तुको जाँचपासमा दोहोरो मापदण्ड कायम गरेर भन्सार ऐनको ठाडो उल्लंघन गरेको आरोप समेत लगाएका छन् । सुकमेलको कारोबार गर्दै आएका आयातकर्ताले भन्सार ऐनको दफा १३ ले भन्सार कार्यालयले आयातित मालवस्तुको कारोबार मूल्यलाई मान्यता दिनुपर्ने भनी किटान नै गरेको जानकारी दिए । आयातकर्ताले न्यून विजकीकरण गरेको लागेमा भन्सार कार्यालयले त्यसलाई खरिद गर्नसक्ने सम्मको प्रावधान ऐनमा छ तर, सुकुमेलको जाँचपासका सन्दर्भमा विभाग र कार्यालयले उक्त कानुनी व्यवस्थाको ठाडै अटेर गरेर व्यावसायिक दृष्टिले आयात गर्ने व्यवसायीलाई विभेद र पक्षपात गरेको दावी पनि उनको छ । 
 

पछिल्लो समय तेस्रो मुलुक ग्वाटेमाला र दुबईमा सुकुमेलको मूल्य प्रति किलो साढे ५ डलर र डाबर नेपालले घोषणा गरेको यही मूल्यलाई बीरगञ्जको सुक्खा बन्दरगाह भन्सारले मान्यता दिइरहँदा साढे ५ देखि साढे ८ डलरको मूल्यमा आयात गर्ने व्यवसायीलाई चाहिँ किन न्यून विजकीकरणको आरोप लगाइयो भन्ने सुकमेल आयातकर्ताको भनाई रहेको छ । व्यवसायीले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा हरेक माल वस्तुको मूल्यमा थपघट भइरहने भन्दै बर्सौंसम्म एउटै मूल्यांकनमा माल वस्तुको जाँच पास गर्नु अवैज्ञानिक र अव्यावहारिक भएको टिप्पणी समेत गरेका छन् । 

विराटनगर भन्सारको आईसीपी गोदाममा थुप्रिएको सुकुमेल व्यवसायी र भन्सार कार्यालयका बीच कारोबार मूल्यको कुरा नमिल्दा विराटनगरको आईसीपीमा २० मेट्रिक टनभन्दा बढी सुकुमेल थन्किएको छ । व्यवसायीहरूले कारोबार मूल्यको कुरा नटुंगिएसम्म उक्त सुकुमेल छुटाउने पक्षमा नभएको जानकारी दिएका छन् । भन्सारको आईसीपी गोदाममा उक्त सुकुमेल थन्किएको लामो समय भइसकेको जानकारी पनि ती व्यवसायीले दिएका छन् ।

पछिल्लो समय व्यवसायीहरू सुकुमेल गोदाममा थन्क्याएर अर्थ मन्त्रालय र भन्सार विभागमा लबिङ गरिरहेको भएतापनि  सरकारले कुनै सुनवाई नगरेको बताए । सुकमेल आयातकर्ताको कुनै गल्ती नै छैन र उनीहरूले न्यून विजकीकरण गरेका होइनन् भने किन जरिवाना तिर्ने भन्दै जरिवानाले लागत पनि बढाउने व्यवसायीको भनाई रहेको छ ।