मौद्रिक नीति खुकुलो बनाउनेबारे अर्थमन्त्री र गभर्नरबीच अझै असहमति

१३ बैशाख, काठमाडौं ।  प्रधानमन्त्रीदेखि निजी क्षेत्रका व्यवसायीसम्मको पहलमा नेपाल राष्ट्र बैंकको मौद्रिक नीति परिमार्जन गर्ने विषयमा अर्थमन्त्री प्रशकाशरण महत र नोपल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीबीच अझै सहमति जुटेको छैन. । राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिमा राखेका केही प्रावधानलाई खुकुलो नबनाएसम्म वित्तीय संस्था र निजी क्षेत्रबाट राज्यलाई अपेक्षित लाभ नमिल्ने अवस्था देखिएको भन्दै यसमा परिमार्जन गर्नुपर्ने विषय उठाइएको थियो । 

अर्थमन्त्री नियुक्त भएकै दिन महतले नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर अधिकारीसँग विग्रदो अर्थतन्त्रमा सुधार ल्याउन नेपाल राष्ट्र बैंकले केही नीतिहरुमा परिवर्तन गर्नुपर्ने विषयमा छलफल सुरु गरेका थिए । त्यस यता, अर्थमन्त्री र गभर्नर अधिकारीबीच मन्त्रालयमा धेरै पटक छलफल भइसकेको छ । तर, गभर्नर अधिकारी खुलेर मौद्रिक नीतिमा रहेका जटिल प्रावधानहरु खुकुलो बनाउने पक्षमा देखिएका छैनन् । उनले अर्थमन्त्रीलाई कुनै प्रतिक्रिया नदिएका कारण महत अझै उनलाई घचघच्याइरहेका छन् ।  

नेपाल उद्योग बाणिज्य महासँगको अधिवेशनमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले पनि नेपाल राष्ट्र बैंकले मौद्रिक निीतिमा रहेका जटिल प्रावधानहरु हउाउन गभर्नर अकिारीलाई निर्देशन नै दिएका थिए । सोही दिन नेपाल राष्ट्र बैंकले डाकेको पत्रकार सम्मेलनमा गभर्नर केही नयाँ कुरा ल्याउन आसा गरिएको थियो । तर , गभर्नर अधिकारीले चैत मसान्त सम्मको राष्ट्र बैंकका वित्तीय विवरण मात्रै सार्वजनिक गरे ।   प्रधानमन्त्री र अर्थमन्त्रीले अग्रहगर्दा पनि गभर्नर मौद्रिक नीतिका असजिला प्रावधान हटाउन तयार नदेखिएपछि अहिले उनले अर्थमन्त्रीलाई असहयोग गर्न खोजेको चर्चा सुरु भएको छ ।   

बिहीबबार मात्र पनि अर्थमन्त्री डा. महतले अर्थतन्त्रको मूलभूत समस्या भनेको यसमा आएको शिथिलता भएको बताउँदै यसको महत्वपूर्ण पाटो नीतिगत भएको बताएका छन् । उनले मौद्रिक नीति र वित्त नीति सहज नभएकाले मौद्रिक नीति खुकुलो गर्न अब ढिलाइ गर्न नहुने बताएका छन् । अर्थ मन्त्रालय, राजश्व परामर्श समितिको आयोजना तथा उद्योग संगठन मोरङ र मोरङ व्यापार संघको सहजीकरणमा बिहीबार विराटनगरमा अर्थमन्त्री महतले मौद्रिक नीतिको जिम्मेवारी राष्ट्र बैंकसँग भएको बताए । उनको यो भनाइले पनि अर्थमन्त्री र गभर्नरबीच अझ असमझारी देखाएको छ ।

उनले भने, ‘राष्ट्र बैंकले एउटा परिवेशमा मौद्रिक नीति टाइट गरेको थियो । अब औपचारिक र अनौपचारिक रुपमा पनि बैंकको नेतृत्वलाई भनिसकेको छु । के नीतिगत निर्णय लिनुपर्छ । गम्भीरतासाथ हेरेका छौँ र निर्णयमा पुग्ने विश्वास दिलाइएको छ । ब्याजदरले समस्या सिर्जना गरेको भन्दै अब विस्तारै सहजतातिर जानुपर्ने मन्त्री महतको भनाइ थियो । अरु मौद्रिक नीतिका टुल्सका कारण पनि पुँजी प्रवाह हुन नसकेको उनले बताए । मौद्रिक नीतिमार्फत पनि पूँजी प्रवाह गर्न जरुरी रहेको भन्दै महतले वित्त नीति पनि सुहाउँदो ढंगले परिमार्जन हुनुपर्ने बताए ।

पूर्वअथमन्त्री जनार्दन शर्मासँग टसल पर्दा गभर्नरमाथि कारवाही भएको थियो । पछि सर्वोच्च अदालतको आदेशबाट उनी राष्ट्र बैंक फिर्ता भएका थिए । नेपाली कांग्रेसका सभापति एवं तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवासँग पनि उनि असन्तुष्ट बनेको थिए । तत्कालिन अर्थमन्त्रीका कारण आफूले कारवाही भोग्नु परेपछि उनी अहिलेका प्रधानमन्त्री प्रचण्डसँग पनि खुसी हुने कुरै भएन । प्रधानमन्त्री र अर्थमन्त्रीले भन्दासमेत मौद्रिक नीतिमा भएका असजिला प्रावधान हटाउन आनाकानी गरेपछि उनीप्रति व्यवसायीहरुले पनिसंकाको दृष्टिकोणले हेर्न थालेका छन् ।