महावीर पुन भन्छन्- ‘कामै नगरी अर्थतन्त्र संकटमा पर्यो भन्नेहरु कि मूर्ख हुन् या बुद्धु’

१७ वैशाख, काठमाडौं । आवष्किारक महावीर पुनको धर्नामा चिकित्सक डा. गोविन्द केसीले आइतबार धर्नास्थल माइतीघर मण्डलामा पुगेर ऐक्यवद्धता जनाएका छन् ।

पुनले ४ बुँदे माग राखेर गएको शुक्रबारदेखि धर्ना जारी राखेका छन् । पुनले उठाएका मागमा औपचारिक वार्ता गर्ने विषयमा आइतबार दिउँसो सिंहदरबारमा सरकारका उपप्रधान तथा रक्षामन्त्री पूर्णबहादुर खडकासँग छलफल भएको छ । 

छलफलमा मागबारे औपचारिक छलफल गर्न दुवै पक्षले वार्ता टोली गठन गर्ने सहमति जनाएको छ । धर्नास्थल पुगेर विभिन्न राजनीतिक पार्टीका नेताहरू तथा अभियन्ताहरूले ऐक्यवद्धता जनाइरहेका छन् । देशको अर्थतन्त्र सुधार गर्नका लागि पनि नवप्रवर्तन र स्वेदशी उत्पादन जरुरी रहेको बताउँदै आएका छन् । 

देशभित्रै पैसा आउने काम नगरेसम्म अर्थतन्त्र बलियो नहुने उनको भनाइ छ । उत्पादन र विकासका आविष्कार बोर्ड गठन गरेर सरकारले कम्तीका कुल बजेटको एक प्रतिशत छुट्याउनुपर्ने माग राखेका छन् ।

काम नगर्नेहरुले अर्थतन्त्र संकटमा परेको हल्ला चलाइरहेको र हल्ला चलाउनेहरुलाई ‘पापी’हरुले साथ दिइरहेको उनको भनाइ । ‘कामै नगरी अर्थतन्त्र संकट पर्यो भन्नेहरु कि मूर्ख या बुद्धु हुन् कि पापी’ उनले भने ।

उनले २००७ सालयता २२ जना प्रधानमन्त्री बनेका तर कुनैपनि प्रधानमन्त्रीले देशको आत्मनिर्भर अर्थतन्त्रबारे काम नगरेको उनले बताए ।उनी सिंहदरबारको छलफलपछि सिधै धर्नास्थल पुगेका छन् ।

पुनका मागहरू

१. अनुसन्धान, नवप्रवर्तन र आविष्कार गर्ने प्रतिभाशाली र सिर्जनशील नेपालीहरूलाई अनुसन्धान गर्ने काममा ठोस सहयोग गर्न हरेक वर्ष संघीय र प्रदेश सरकारले आफ्नो विकास बजेटको १ प्रतिशत रकम छुट्याउनु पर्ने र ‘अनुसन्धान, नवप्रवर्तन र आविष्कार कोष’ मा राख्नुपर्ने। सो कोषबाट नेपालका सम्पूर्ण प्रतिभाशाली सन्ततिहरूलाई आवश्यक अनुसन्धान, नवप्रवर्तन र आविष्कार गर्न सहयोग गर्नुपर्ने। कोषमा जम्मा भएको रकम सोही वर्ष खर्च नभए आगामी वर्षमा पनि खर्च गर्न पाउने व्यवस्था गर्नुपर्ने।

२. सो कोषको रकम सहज तरिकाले समयमा नै प्रतिभाशाली र नवीनतम् सोच भएका नेपालीहरूलाई उपलब्ध गराउन संसदले नेपाल सरकारको सार्वजनिक खरिद ऐनभन्दा छुट्टै ‘अनुसन्धान, नवप्रवर्तन र आविष्कार प्रवर्द्धन, सञ्चालन तथा खरिद ऐन’ बनाउनुपर्ने र आवश्यकताअनुसार अनुसन्धानको कामलाई बहुवर्षीय कार्यक्रममा राख्न मिल्ने गरी नीति नियम बनाइनु पर्ने।

३.अनुसन्धान, नवप्रवर्तन र आविष्कार गरेर बनेका र सफलतापूर्वक परीक्षण गरिएका चिजलाई उत्पादन गरी नवउद्यमी बन्न चाहने नेपालीहरूलाई उद्यम सुरू गर्नको लागि चाहिने अनुमति, लाइसेन्स, अनुदान र सहज ऋण उपलब्ध गराउनु पर्ने र स्वदेशी उत्पादनलाई बजारीकरण गर्न ठोस सहयोग गर्ने नीति नियम बनाउनु पर्ने। सो कामलाई सहज बनाउन र आवश्यकताअनुसार नीति नियम बनाउनका लागि ‘नव उद्यमी प्रवर्द्धन समिति’ बनाउनु पर्ने र सो समितिले सरकारलाई आवश्यक कदम चाल्न अनुरोध गर्ने व्यवस्था गर्नुपर्ने।

४. प्राइभेट अनुसन्धान केन्द्र, मुनाफा वितरण नगर्ने अनुसन्धान केन्द्र र विश्वविद्यालयहरूमा व्यवहारिक अनुसन्धानलाई उच्च प्राथमिकताका साथ प्रोत्साहन गर्न र प्रवर्द्धन गर्नका लागि विज्ञान मन्त्रालयअन्तर्गत ‘व्यवहारिक अनुसन्धान र नवप्रवर्तन विभाग’ खोल्नुपर्ने। उक्त विभागलाई देशका प्रतिभाहरूलाई विदेश पलायन हुन नदिन र विदेश पलायन भैसकेका प्रतिभाहरूलाई के कसरी र कुन रूपमा हुन्छ स्वदेश फिर्ता ल्याउन र उनीहरूबाट फाइदा लिनको लागि चाल्नु पर्ने ठोस वातावरण तयार गर्ने पूर्ण अधिकारसहित जिम्मा दिइनुपर्ने।

यसअघि मंगलबार पुनले आफ्ना यी मागहरू प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’, गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठ, अर्थमन्त्री प्रकाशशरण महत र शिक्षामन्त्री अशोक राईलाई बुझाएका थिए।