कोशी प्रदेशबारे शीर्ष नेतृत्व मौन, देउवाले केन्द्रबाट हस्तक्षेप गर्नुपर्छ भनेपछि प्रधानमन्त्रीले बोलाए बैठक

१८ असार, काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले कोशी प्रदेशमा सरकार गठनबारे देखिएको अन्यौलताका विषयमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड'सँग जानकारी मागेका छन् । कोशीमा सरकार बनाउनका लागि कुनै पनि पक्षको आवश्यक बहुमत नपुग्ने अवस्था सिर्जना भएपछि अहिले मध्यावधिमा जाने चर्चा पनि भइरहेकाे छ । 

सोमबार प्रधानमन्त्री प्रचण्डसँग देउवाले कोशीमा सरकार बन्न नसक्ने देखिएको बताएका छन् । यसबारे तपाइले किन कुनै पनि पक्ष कुरा नगरेको भन्दै प्रश्न गरेका थिए ।  देउवाले अरू प्रदेश र कोशीको  अवस्था   फरक भएको भन्दै सरकार बनाउन नेकपा एमाले र राप्रपासँग छलफल गर्नुपर्ने बताएका थिए । देउवाले कोशीमा केन्द्रले हस्तक्षेप नगरेसम्म सरकार नबन्ने बताएपछि प्रधानमन्त्रीले गठबन्धनको बैठक बोलाएका छन्  ।

कोशीमा देखिएको अन्यौलताबारे अहिलेसम्म कुनै पनि दलका नेताले चासो देखाएका छैनन् । प्रदेश स्तरमै दलहरू एक अर्कालाई मिलाउने प्रयास पनि गरिरहेका छन् । तर, कतै बाट जोड्दा पनि गठबन्धनले राप्रपाको साथ विना सरकार बनाउन सक्ने देखिएको छैन । प्रदेश तहमा कुनै पनि  दलले नेतृत्व लिएर सरकार बनाउन नसक्ने अवस्था देखिएपछि केन्द्रका शीर्ष नेताबीच छलफल हुनुपर्ने थियो । 

यो पनि भएको छैन भने प्रधानमन्त्रीले पनि चासो नदेखाएपछि देउवाले कोशीमा सरकारबारे किन विपक्ष दलसँग छलफल नगरेको भन्दै प्रधानमन्त्रीलाई प्रश्न गरेका थिए । प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र देउवाबीच मध्यान्ह फोनमा कुराकानी भएको थियो । देउवा आफैले फोन लगाएका थिए । कोशीको समस्या समाधानका लागि एमाले अध्यक्ष ओली र राप्रपा अध्यक्ष राजेन्द्र लिङदेनसँग बसेर छलफल गर्नुपर्ने देउवाको भनाइ छ ।  

भर्खरै एमाले नेतृत्वको सरकार गएकाले पनि अध्यक्ष ओलीले कसरी अरु दलले सरकरा बनाउने रहेछ भने हेरिरहेकाे अवस्था छ भने राप्रपा अध्यक्ष लिङदेन पनि यही मौकामा कोशीमा राप्रपा नेतृत्वको सरकार बनाउन सकिन्छ भनेर च्याँखे थापिरहेका छन् । जसले गर्दा अन्यौलता बढिरहेको छ ।     

यसबारे छलफल गर्न सत्ता गठबन्धनको बैठक बस्दैछ । कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाका स्वकीय सचिव भानु देउवाले पनि प्रधानमन्त्री र देउवाबीच कुरा भएपछि दिउँसो चार बजेका लागि बैठक बोलाइएको बताएका छन् । प्रधानमन्त्रीको सरकारी निवास बालुवाटारमा बस्ने बैठकमा कोशी प्रदेशमा नयाँ सरकार गठनको विषय छलफल एजेन्डा रहेको छ ।  

विश्वासको मत पाउन नसक्दा शुक्रबार एमाले नेतृत्वको सरकार ढलेपछि कोशी प्रदेश प्रमुख पर्शुराम खापुङले आइतबार नयाँ सरकार गठनका लागि आह्वान गरेका थिए । संविधानको धारा १६८ को उपधारा (२) बमोजिम सरकार गठनका लागि असार २१ गते साँझ ५ बजेभित्र दाबी पेस गर्न प्रदेश प्रमुख खापुङको आह्वान छ । ९३ सदस्यीय प्रदेशसभामा गठबन्धन दल कांग्रेसका २९, माओवादी केन्द्रका सभामुखसहित १३, एकीकृत समाजवादीका ४ र जनता समाजवादी पार्टीको एक गरी ४७ सांसद छन् ।

केन्द्रीय सत्ता गठबन्धन सम्बद्ध जसपाले पहिचान पक्षधरको आन्दोलनको सम्बोधन नहुन्जेल कुनै पनि दललाई सरकार गठनका लागि समर्थन नगर्ने अडानमा लिएको छ । साथै सरकारको नेतृत्व कांग्रेस र माओवादीमध्ये पहिले कसले गर्ने भनेर विवाद छ । यसको टुंगो लगाउन कांग्रेस, माओवादी, जसपा र एकीकृत समाजवादीका नेता छलफल गरिरहेका छन् । तर, सम्भव भएको छैन् । 

सत्ता गठबन्धनमा भएको छलफलले मात्र कोशीको समास्या समधान हुने अवस्था देदिैन् । सभामुखलाई भोट हाल्न कसले बाध्य बनाउने भन्ने पनि छ । एकातिर राप्रपाले काँग्रेस दलका नेता थापालाई मुख्यमन्त्रीमा सहयोग नै नगर्ने भनिरहेको छ भने अर्कोतिर ४७ सांसद पुर्याउन सवैलाई कठिन छ । यहीबीचमा काँग्रेसले ३० दिनका लागि मुख्यमन्त्री बन्ने रणनीतिमा छ । तर, सरकार निर्माणको दाबी गर्दै पहिले राप्रपासमेतको समर्थन लिएर जानुपर्ने हुन्छ ।  

सुरुमा काँग्रेस, माओवादी, नेकपा एस र जसपाले मुख्यमन्त्री कसको भन्ने विषयमा टुङ्गो लगाउनु पर्ने थियो तर छलफल नै उल्टो भइरहेको छ । गठबन्धनमा पहिले कसको नेतृत्वमा सरकार बनाउने भन्ने विषयमा छलफल टुङ्ग्याउनु आवश्यक छ । त्यसपछि मात्रै मुख्यमन्त्री पाउने पार्टी र नेताले राप्रपासँग छलफल गर्नुपर्छ ।  

एकथरी काँग्रेस नेता दलको नेता परिवर्तन गरेर पनि सरकारको नेतृत्व गराउने प्रयासमा छन् । नेता गुरुराज घिमिरेले लगायत काँग्रेसले दलको नेता परिवर्तन गरेर भए पनि आफ्नै नेतृत्वमा सरकार बनाउनु पर्ने पक्षमा छन् । काँग्रेसमा अहिले पनि थापा, कार्की र अमृत अर्याल मुख्यमन्त्रीको दौडमा छन् । कार्की र अर्याल थापालाई रोकेर आफैँ मुख्यमन्त्री बन्ने लाइनमा छन् । दलको नेता चयनका लागि भएको निर्वाचनमा थापाले १८ मत पाउँदा कार्कीले ९ र अर्यालले २ मत पाएका थिए । 

पार्टी सभापति देउवाको समर्थनमा दलका नेता बनेका थापा काँग्रेस नेता कृष्ण सिटौला निकट हुन् । तत्कालीन परिस्थितिमा दलको नेता बनाइए पनि थापाले प्रभावकारी नेतृत्व गर्न नसकेको भन्दै देउवा पक्षकै कतिपय सांसदहरू उनको विकल्प खोज्नुपर्ने बताउन थालेका छन् । सत्ता परिवर्तनको खेल भइहालेको खण्डमा मुख्यमन्त्री बन्न कसलाई सहज होला भन्ने विश्लेषण पनि सुरु भएको छ । 

एमाले नेतृत्वको सरकार ढलेको खण्डमा नेपाली कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापा र माओवादी केन्द्रका नेता आङ्बो मुख्यमन्त्रीका दाबेदार हुन् । कांग्रेस दलका नेता थापा मुख्यमन्त्री बन्ने अवस्थामा कांग्रेसबाटै असहयोग हुने देखिन्छ । नेता कृष्णप्रसाद सिटौला पक्षका थापालाई शेखर कोइराला पक्षका नेताहरू केदार कार्की तथा देउवा खेमाका अमृत अर्यालले असहयोग गर्ने प्रष्टैछ ।

यसबीच देउवाले चासो राखेर छलफलचलाउन भनेका छन् । कांग्रेस र एमालेबीच केन्द्रमा सहमति भए वा राप्रपा र कांग्रेसबीच केन्द्रमा सहमति हुनसके कोशी प्रदेशको सरकार चाँडै गठन हुनसक्छ । नत्र मध्यावधीको विकल्प नहुने देखिएको छ ।