सिटिजन्स बैंकको मोबाइल बैंकिङ एप सबैभन्दा सजिलो र सुरक्षित, यसरी प्रयोग गर्ने (भिडियोसहित)

१ मंसिर, काठमाडौं । सिटिजन्स बैंक इन्टरनेशनल लिमिटेडले बैंकिङ सुरक्षा सचेतना कार्यक्रमको भिडियो सार्वजनिक गरेको छ । सूचना प्रविधिको बढ्दो प्रयोग सँगै आफ्ना ग्राहकलाई सुरक्षित रुपमा अनलाइन मोबाइल बैंकिङ शिक्षा प्रदान गर्न बैंकले भिडियोमार्फत प्रयोगको विधि र सजगता अपनाउन आग्रह गरेको हो । 

बैंकहरूको बैंक अर्थात नेपाल राष्ट्र बैंकले पनि पछिल्लो समय डिजिटाइजेसनमा जोड दिँदै आइरहेको छ। केन्द्रीय बैंकले डिजिटल बैंकिङ सेवा प्रदान गर्न बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई निर्देशन दिँदै आइरहेको छ। साथै, ‘नगदरहित’ भुक्तानी प्रणालीको विकास गर्न राष्ट्र बैंकले पहलसमेत गर्दै आइरहेको छ। 

राष्ट्र बैंकले चालेको पहललाई सिटिजन्स इन्टरनेसनल बैंकले समर्थन गर्दै डिजिटाइजेसनमा जोड दिँदै आइरहेको हो। पछिल्लो समय सिटिजन्स बैंकले डिजिटाइजेसनको सन्दर्भमा सरलीकृत डिजिटल तथा रिटेल बैंकिङ सेवा–सुविधा प्रदान गर्दै आइरहेको छ। 

नेपाली बैंकिङ क्षेत्रले डिजिटाइजेसनमा अभूतपूर्व फड्को मार्दा सिटिजन्स बैंकले आफ्ना सेवाग्राहीहरुलाई सरलीकृत ढंगबाट डिजिटल तथा रिटेल बैंकिङ सेवा–सुविधा दिँदै आइरहेको छ। बैंकबाट प्रवाहित डिजिटल भुक्तानीका माध्यमबाट आम सर्वसाधारणको दैनिक कारोबारमा समेत सहजता हुन थालेको छ। 

सिटिजन्स बैंकले कार्ड तथा एटीएम सेवा, मोबाइल बैंकिङ, इन्टरनेट बैंकिङ, डिम्याट तथा आस्वा सुविधा, अनलाइन सुविधा, रेमिट्यान्स सेवा, डिस्काउन्ट तथा अफरहरू र बीमाको सेवासहित अन्य थुप्रै सेवासमेत प्रदान गर्दै आइरहेको छ। देशैभर वित्तीय साक्षरता प्रबर्द्धनमा जोड दिँदै सिटिजन्स बैंकले डिजिटल भुक्तानी प्रणालीको विकास गर्ने उद्देश्यले विभिन्न क्षेत्रमा साक्षरतासम्बन्धी कार्यक्रमसमेत गर्दै आइरहेको छ। बैंकले सर्वसाधारणको दैनिक कारोबारमा डिजिटल भुक्तानीका माध्यमहरु अत्यावश्यक बन्दै गएको सन्दर्भलाई मध्यनजर डिजिटल तथा रिटेल बैंकिङका विभिन्न सेवा दिँदै आइरहेको हो। 

यस्तो छ सिटिजन्स बैंक इन्टरनेशनलको बैंकिङ सुरक्षा सचेतना कार्यक्रमको भिडियोमा उल्लेखित संवादको अंशः

हेल्लो..... । 
हेल्यो सविता म्याम नमस्ते !
ए हजुर ! नमस्ते, भन्नुस न । 
म सिटिजन्स बैंकबाट परीक्षा बोलिरहेकी छु ।
हजुर भन्नुस न, के थियो ?
हजुरको एटीएम कार्ड तयार भएको छ । टाइम मिलाएर बैंकमा निस्किएर रिसिभ गर्नुस न हैं । 
ए हुन्छ । धन्यवाद । 
तिमीले कुरा सुन्यौं, मेरो एटीएम कार्ड रेडि भयो रे । अब म पनि मोबाइल बैंकिङ एप डाउनलोड गर्छु, अनि त्यसपछि त सबै कारोबार डिजिटल गर्न मिलिहाल्छ नि ।  
सबै कारोबार डिजिटल्ली गर्ने तर, डिजिटल्ली आफ्नो पैसाको सुरक्षा गर्न आउँछ ?
को बोलेको हँ भर्खर ?
छक्क पर्नै पर्दैन । हामीलाई यति माया गर्ने साहुनीको पैसा सुरक्षित राख्न हामीले पनि त हेल्प गर्नुपर्यो नी । 
हैन यो गुडियाहरु कसरी बोल्न सक्छन् ? 
कसरी बोल्ने भन्दा पनि के बोलिरहेका छन्, त्यो चाँही सुन्नुस न । 

हेर्नुस न साहुनी ! डिजिटल मनीले पैसाको कारोबारलाई सजिलो त बनाएको छ । तर सँगसँगै अझ बढी सुरक्षित पनि हुनुपर्ने बनाएको छ नि ।
जस्तै भन्न के खोजेको हो ?
अनलाइन बैंकिङ लिनुभन्दा अगाडि यसका विषयमा सबै जानकारी लिनुपर्छ । थाहा छ, थाहा छ भनेर जान्ने पल्टिनु आफ्नै लागि घाटा हुनसक्छ । 

अनलाइन बैंकिङ प्रयोग गर्दा बैंकको आधिकारिक वेवसाइटबाट मात्र प्रयोग गर्ने र आधिकारिक एप मात्रै डाउनलोड गर्नुपर्छ ।  बैंकिङ प्रयोग गर्ने ल्यापटप, मोबाइल वा कुनै पनि ग्याजेटलाई पासवर्ड पिन पार्टेन वा बायोमेट्रिकले अनिवार्य रुपमा लग गर्ने गर्नुपर्छ । बुझ्नु भो नि साउनी ! 

अनलाइन बैंकिङको युआरएल सधैं टाइप गर्नुपर्छ । कहिल्यै पनि इमेल लिंक वा अन्य कुनैपनि हाइपर लिंक क्लिक गर्ने गर्नु हुँदैन । अनलाइन बैंकिङका लागि मल्टिफ्याक्टर अथेन्टिकेशन जस्तै टु फ्याक्टर अथेन्टिकेशन, मोबाइल नम्बर, ओपीटी फिङगर प्रिन्ट आदि, आदिको प्रयोग गर्नुपर्छ ।  

अनि गुरुहरु.....यो अनेक किसिमको नोटिफिकेसन, अलर्टहरु चाँही लिनु कि नलिनु ?
सबै किसिमका अलर्ट सेवाहरु लिनुपर्छ । त्यसले तपाईको खातामा हुने कुनैपनि किसिमको गतिविधिको सूचना तुरुन्तै दिने गर्छ । 
अरू पनि केही छ कि सक्कियो ? 

आफ्नो बैंकको स्टेटमेन्ट समय समयमा चेक गरिरहनुपर्छ । आफ्नो बैंक अकाउण्ट, पासवर्ड, पिन कोड, सीभीसी, ओपीटी, एम पिन, ट्रान्जेक्सन पिन कसैलाई कहिल्यै कुनैपनि माध्यमबाट दिनुहुँदैन । चाहे त्यसले बैंकको कर्मचारी नै हुँ भनेर फोन किन नगरोस् ।

अनलाइन बैकिङका लागि बलियो पासवर्डको प्रयोग गर्नुपर्छ र बेला बेलामा परिवर्तन गरिहनुपर्छ । यस्तो पासवर्ड कुनै पनि ब्राउजर इत्यादिमा सेभ गरेर राख्नु हुँदैन । सकेसम्म सार्वजनिक वाईफाईबाट मोबाइल बैंकिङ वा अनलाइन बैंकिङको प्रयोग गर्नु हुँदैन । यदि गरिहालेमा लाइनआउट, लगआउट भए नभएको डबल चेक गर्नुपर्छ ।

अनि अन्तिम कुरा, आफ्नो मोबाइल बैंकिङ एपलाई सधैं अपटुडेट राख्ने र कुनै पनि शंकास्पद गतिविधि देखिएमा आफ्नो बैंकलाई खबर गरिहाल्नुपर्छ । र, एटीएम कार्ड हराएको खण्डमा चाँही तुरुन्तै बैंकमा खबर गरी कार्ड ब्लक गर्न लगाउनुपर्छ । यतिकुरा पालना गर्यो भने आफ्नो कारोबार सजिलो तरिकाले सुरक्षित गर्न सकिन्छ नि । 
ल, अब मैले यस्तो कुराहरुमा एकदमै ध्यान पुर्याउने भए हैं । 

कथा अझै बाँकी छ है साथीहरू । बैंकका कर्मचारीहरूले कहिल्यै पनि कुनै पनि माध्यमबाट ओटीपी ट्रान्जेक्सन पिन लगायत खातावालाको व्यक्तिगत विवरण माग्दैनन् । यदि कसैले माग्छ भने त्यो सरासर ठगी हो भनेर बुझ्नुस् हैं साथीहरू, धन्यवाद । ♦एडभोटोरियल