टेकोको भरमा रहेकाे नुवाकोटकाे सात तले दरबार कहिले बन्छ ?

मनिष अर्याल  / नेपाल फोटो लाइब्रेरी

२१ पुस, काठमाडौं । वि.सं १८१९ मा पृथ्वी नारायण शाहले ललितपुरबाट कालिगड झिकाइ बनाउन लगाइएको नौ तले दरबार पछि वि.सं १९९० को भुकम्पले गर्दा भत्किएर सात तला भएकोले एस्को नाममै सात तले दरबार हुन पुगेको हो । त्यसपछि वि.सं २०७२ मा गएको विनाशकारी भुकम्पले सात तले दरबार भत्किएर खण्डहर बनेको थियो । कम्प गएको केही महिनापछि नै नुवाकोट दरबार क्षेत्रको पुनःनिर्माणमा चीनले बनाउने सार्वजनिक भएको थियो । 

तर भुकम्प गएको नौ वर्ष भई सक्दा पनि अझै टेकोको भरमा छ नुवाकोट दरबार । नुवाकोटका प्रमुख पुरातात्त्विक, ऐतिहासिक तथा पर्यटकीय स्थलहरुको पुनःनिर्माणले गति लिन नसक्दा अस्तित्व नै समाप्त हुने हो कि भयले स्थानीयबासीहरु निकै चिन्तित छन । बर्षौं बर्षको घामपानीले यसको स्वरुप जिर्ण मात्र बनाएको छैन, उचित रेखदेखको अभावमा खण्डहर बन्दै गएको छ । 

भूकम्पले नुवाकोट दरबार क्षेत्रको मुख्य आकर्षण मानिएको साततले दरबारलाई चिराचिरा बनाएर चर्काएको छ भने रंगमहल, गारद घर, भैरवी मन्दिर, तुलजा भवानीको मन्दिर, नारायण मन्दिर लगायतको सम्पदाहरु भत्काएको थियो । नुवाकोट दरबार परिसरमा धार्मिक हिसाबले महत्वपूर्ण मानिने भैरवी र तलेजु मन्दिर छन् ।

 मनोरम प्राकृतिक छटाहरुले भरिपूर्ण यो जिल्ला प्राचिन सम्पदाको पनि अवलोकन गर्न पाइन्छ । नुवाकोट दरबारबाट देखि १० मिनेटको यात्रा पश्चात पुग्न सकिन्छ, महामण्डप क्षेत्र । ऐतिहासिक तथा धार्मिक हिसाबले मण्डला क्षेत्र पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण छ ।