लामो रस्साकस्सीपछि सरकारले एक वर्ष थप गर्यो सशस्त्र प्रहरीका चार डीआईजीको कार्यकाल

२३ पुष, काठमाडौं । सरकारले सशस्त्र प्रहरीका चार जना नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) को पदावधि थपेको छ । मंगलबार साँझ बसेको मन्त्रिपरिषदको बैठकले सशस्त्र प्रहरी महानिरीक्षक राजु अर्यालको सिफारिस अनुसार पुस २३ गते चार वर्षे पदावधि पूरा हुन लागेका डीआईजीहरुको एक वर्ष पदावधि थप गर्ने निर्णय गरेको हो । पद थप गर्ने विषय विवादमा परेको थियो । 

एक मन्त्रीले नेपालबहसलाई दिएको जानकारीअनुसार डीआईजीहरू कमल गिरी, गणेश ठाडा मगर, कुलबहादुर नेम्बाङ र शम्भु सुवेदीको कार्यकाल एक वर्ष थपिएको हो । अब यीनै चार मध्येबाट एक जनालाई सशस्त्रको आईजीपी बनाइनेछ । तीन वर्षपछि सशस्त्र प्रहरी बलको महानिरीक्षक बन्नेगरी आगामी वैशाखमा कमल गिरी र गणेश ठाडा मगरमध्ये एक जना एआईजीमा बढुवा हुनेछन् ।

सशस्त्र प्रहरी नियमावली २०७१ ले उनीहरूको एक वर्ष पदावधि थप गर्ने व्यवस्थाअनुसार सशस्त्र प्रहरी मुख्यालयले एक वर्ष पदावधि थप गर्ने प्रस्ताव पठाइसकेको थियो । सशस्त्र प्रहरी नियमावली २०७२ अनुसार डीआईजीको चार वर्ष अवधि पूरा गरेर अवकाश हुन लागेको अवस्थामा ‘सरकारले आवश्यक ठानेमा एक वर्ष पदावधि थप गर्न सक्नेछ’ भन्ने प्रावधान छ । सोहीअनुसार प्रस्ताव पठाइएको सशस्त्र प्रहरी मुख्यालयले पठाएको थियो ।

२०५६ असार ३ गते डीआईजी कमल गिरी, गणेश ठाडामगर, कुलबहादुर नेम्वाङ प्रहरी निरीक्षकबाट भर्ना भएका थिए । डीआईजी शम्भु सुवेदी उनीहरूभन्दा अघि भर्ना भएका हुन् । सशस्त्र प्रहरी बल स्थापना भएपछि चारै जना सशस्त्र प्रहरीमा स्थानान्तरण भएका हुन् । मुलुक द्वन्द्वकालमा हुँदा उनीहरूकै टोलीले विभिन्न परिस्थितिको सामना गरेको थियो ।

२०८१ पुस २३ मा पदावधि पूरा गरेर अवकाश हुन लाग्दा मुख्यालयले पदावधि थपको व्यवस्था गर्न सरकारलाई आग्रह गरेको थियो । सशस्त्र प्रहरी नियमावली अनुसार डीआईजीको पदावधि चार वर्षको हुन्छ । एक वर्ष थप्न सकिने कानुनी व्यवस्थाअनुसार उनीहरूलाई घर जानबाट रोक्न र पूरा समय सरकारी सेवामा रहने वातावरण बनाउन म्याद थप गर्ने प्रस्ताव मन्त्रालयमा गएको थियो ।

सशस्त्र प्रहरी नियमावली–२०७२ अनुसार डीआईजीको चार वर्ष अवधि पूरा गरेर अवकाशमा हुन लागे ‘सरकारले आवश्यक ठाने एक वर्ष पदावधि थप गर्न सक्नेछ’ भन्ने उल्लेख छ । त्यसको प्रस्ताव सशस्त्र प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) ले गर्ने प्रावधान छ । यसअघि उपत्यकास्थित नम्बर–९ पशुपति वाहिनीमा कार्यरत डीआईजी किशोर प्रधानको म्याद थप गरिएको थियो । उनी थप गरिएको एक वर्ष पनि नबिताउँदै माघ १० मा अनिवार्य अवकाशमा जान लागेका छन् ।

एआईजीको दरबन्दी थप नहुँदा उनी घर जान लागेका हुन् । सशस्त्र प्रहरीमा अहिले सिसं १ बाट डीआईजीहरूको जागिर अवधि २१ वर्ष पुगेको छ । उनीहरू डीआईजी भएको दुई वर्ष भइसकेको छ । सुरेश श्रेष्ठ, अञ्जनीकुमार पोखरेल, दीपेन्द्र शाह र पुरुषोत्तम थापा छन् ।  उनीहरुभन्दा केही पछि दीपक अधिकारी पनि डीआईजी भएका छन् । छोटो अवधिमै डीआईजी हुँदा सशस्त्रमा एक वर्षे म्याद थपको प्रावधान बेलाबखत चर्चामा आउने गरेको छ ।

अहिलेकै प्रावधान रहे सिसं १ लाई पनि अबको दुई वर्ष यही समस्या आउनेछ । यद्यपि प्रस्तावित सशस्त्र प्रहरी ऐनमा डीआईजीको पदावधि पाँच वर्ष राखिएको छ । नयाँ ऐन संसद्बाट पारित भए सशस्त्र प्रहरीका अहिलेको जस्तो समस्या केही हदसम्म हट्ने बताइएको छ । चार डीआईजीको म्याद थप नगराउन सिसम १ र २ का अधिकृतहरुले लामो समय कसरत गरेका थिए ।