डर, धम्की र प्रोपोगण्डाको राजनीतिः जनताले यस्ता नेतालाई के भन्ने होलान् ?

स्थानीय तहको निर्वाचनको दिन नजिकिँदै गर्दा ठूला दलका नेताहरु अत्तालिएर आफ्नो हैसियत नै बिर्सिन थालिसकेका छन् । कुनै नेताहरुले आफ्नो दलका उम्मेदवारलाई भोट नदिए विकासै नदिने, भोट नआउने क्षेत्रलाई बजेट नै नदिने धम्की दिन थालेका छन् भने कसैले देशै खतरामा पर्ने बताएका छन् ।

कसैले बारम्बार प्रतिबद्धतापत्र निकालेर विकासका सपना बाँड्ने र अहिलेसम्मका भएका सबै काम मेरै योजनामा बनेका हुन् भनिरहेका छन् । तिनै नेताले नेपालमा मेरो सपनाको विचार बुझ्ने कोही पनि बौद्धिक नभएको बताउँदै बौद्धिक जगत आफ्नो पक्षमा नआएकोमा दुत्कारिरहेका छन् । यसले लोकतान्त्रिक भनिएका दलका नेताहरुको घोर अलोकतान्त्रिक चरित्र उदांगो पारिदिएको छ । जनताले आफ्नो मतद्वारा नै उत्तर दिने अवसर पनि आएको छ ।

केही दिनअघि सुदूरपश्चिमा चुनावी प्रचार प्रसार गर्दै भोट माग्ने क्रममा प्रधामन्त्री पत्नी आरजु देउवाले जुन क्षेत्रबाट कांग्रेसलाई भोट आउँदैन त्यो क्षेत्रलाई बजेट नै नदिने धम्की दिइन् । कांग्रेसले सिद्धान्तका रुपमा मान्दै, ७० वर्षभन्दा लामो समय लड्दै आएको प्रजातान्त्रिक सिद्धान्तमा कहाँ छ जनताको सार्वभौम अधिकार धम्क्याएर लिने ? प्रमाणपत्रका हिसाबले बौद्धिक व्यक्तित्व मानिन सक्छिन् तर प्रजातान्त्रिक वा लोकतान्त्रिक चरित्रका हिसाबले उनी तल्लो कोटीको देखिइन् ।

मनोविज्ञानको विशेषज्ञको प्रमाणपत्रधारी आरजु देउवा राणा जनतालाई धम्क्याएर भोट मेरो पक्षमा पार्न सक्छु भन्ने दुस्साहस गर्नु बौद्धिक स्खलन नै हो भने कांग्रेसले बोकेको प्रजातान्त्रिक चरित्र नभएकी नेतृमा दरिइन् । उनको यो व्यवहारले कांग्रेसलाई माथि पुर्याउने होइन ठूलो क्षति गर्ने निश्चित छ । कांग्रेसले आफूलाई बुझ्ने, आफूले अवलम्बन गरेको प्रजातान्त्रिक चरित्र अवलम्बन गर्ने हो भने विकासको शैरकल्पनाका नेता केपी ओलीबाट डराउनै पर्दैन । माओवादी दलसँग पनि डराउनै पर्दैन तर अध्यक्ष देउवादेखि शीर्ष नेताहरुले वास्तबिक प्रजातान्त्रिक चरित्र देखाउनु भने पर्यो ।

विश्वमा शंकटमा पर्दै गए पनि नेपालमा कम्युनिष्ट सत्ता ल्याइछाड्ने उद्घोषका साथ दश वर्षे विद्रोही युद्ध र लोकतन्त्रलाई स्वीकारेर शान्तिपूर्ण राजनीतिमा आएका माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड आफ्नै अहमका कारण अहिले अस्तित्वको शंकटमा छन् । उनले लोकतन्त्रलाई स्वीकारेर आएपछि जनताले उनलाई अपार सम्मान गरेका हुन् ।

नेपाली जनताले उनमा नेपालको मुहार फेर्न सक्ने क्षमता भएको नेता देखेका थिए । पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा जनताले दिएको ठूलो जनमत देखेर उनमा म त सामान्य मान्छे त होइन कि क्या हो भन्ने भ्रम भयो, मात चढ्यो, सबै भ्रटाचारी, सबै दलाल, सबै विकासविरोधी, आफू मात्रै जनताको सेवक देख्न थाले । सबैलाई सार्वजनिक स्थानबाट लल्कार्न थाले । उनले विकास र जनपक्षीय काम त होइन दलाल पुँजीपतिको अझ ठूलो घेरा बनाउँदै गए । दोस्रो संविधानसभाको निर्वाचनमा जनताले उनलाई सजाएँ दिएर तल्लो छेउँमा पारिदिए ।

२०७४ को निर्वाचनसम्म आइपुग्दा आफ्नो र पार्टीको राजनीतिक अस्तित्व जोगाउन नसक्ने अवस्था आएकाले ओलीसँग मिलेर नेकपा बनाए । नेकपा फुटेपछि पार्टी अझ खुम्चिन पुगेको छ । उनले चितवनमा आफ्नी छोरीले नजिते देश नै दुर्घटनामा पर्ने घम्की दिएर जनमत बटुल्न सकिन्छ कि भनेर अन्तिम दुस्प्रयास गर्दै छन् । प्रचण्ड इमान्दार भएको भए जनतालाई धम्क्याउने कुनै आवश्यकता थिएन ।

भूमिगत कालमा तथा शान्तिपूर्ण राजनीतिमा आएपछि इमान्दारितासाथ आफूले प्रतिबद्धता जनाएका केही कामको सुरुवात मात्र पनि गरेको भए र अरुलाई सम्मान गर्न जानेको भए उनले जसलाई उठाएको भए पनि जनताले मत दिन्थे । केही नै नभएपछि जनताले मान्नुपर्ने नेताको कोटीमा किन राखून् र ? अब अवस्था अझ खतरनाक हुन सक्छ, जनताले आशाको टेको लगाउने ठाउँ नपाएर विभिन्निएका छन् ।

अब आउँछ नेपालका आफूलाई विकासका मसिहा मान्ने शैरकल्पनाशील नेता एमाले नेता केपी शर्मा ओलीको कुरा । उनी नेपालका सबैभन्दा ऊर्जावान् तथा सक्रिय नेता हुन् । उनले नेपालमा विकासका योजनासम्बन्धी जति पनि बहसमा आउँछन् सबैलाई समेटेर आफ्नो विकासका कल्पना बनाउन माहिर पनि छन् । उनका नयाँ नयाँ शैरकल्पना बनिरहन्छन् । कार्यान्वयनको कुरामा नि ? न व्यवस्थित कार्ययोजनाको प्रारुप बन्छन् न कार्यान्वयनका सक्षम र व्यवस्थित संयन्त्र, न बजेटको व्यवस्था ।

उनका सल्लाहकार पनि योग्य र गम्भीर, विषयगत रुपमा जानकार देखिन्नन् । उनले योजनाको जिम्मा दलालहरुलाई दिन चाहन्छन् जसले गर्दा गम्भीर योजना पनि कमजोर र फिस्सु बनेका उदाहरण प्रशस्त छन् । पहिलेदेखि सुरुवात भएका योजाना आफूले शिलान्यास गर्ने, उद्घाटन गर्ने र आफ्ना बनाउने, भविष्यमा बन्न सक्ने र चर्चामा आएका योजनाको कुनै आधारबिना शिलान्यास गरिदिने यिनको शौख छ । त्यसपछि अन्य दलका नेताहरुलाई विभिन्न शब्दालंकार, उपमा उखान टुक्का जोडेर लल्कार्ने, खुइल्याउने नेता हुन् केपी ओली । नेपालमा उनको विचार बुझ्ने बुद्धिजीवी कोही नभएको बताउँदै बौद्धिक जगतलाई समेत लल्कारेका छन् ।

उनलाई बौद्धिक जगतले राम्रो नमान्नुको कारण के हो भने संविधानसभाद्वारा बनाएको परिमार्जित संसदीय व्यवस्थासहितको संविधानलाई आफ्नो स्वार्थपूर्तिका लागि ०४७ संविधानमा परिणत गर्न दुस्प्रयास गरे । उनको कदमलाई सर्वोच्च अदालतले अवैधानिक ठहर गरेकोमा ठूलो आक्रोश पोखिरहेका छन् । संविधानका विभिन्न प्रावधानलाई नेताहरुले आफ्नो स्वार्थपूर्तिका लागि गिजोल्दै जाने हो भने संविधानको अवस्था कस्तो रहला ? अर्को, विकासका योजना, राष्ट्रिय नीति जस्ता कुरामा नेता गम्भीर नभएर त्यत्तिकै गिजोलिदिने अर्थात् आफ्नो स्वार्थपूर्ति गर्न जस्तो पनि विश्लेषण गरिदिने हो भने कुनै पनि प्रक्रिया (सिस्टम) रहँदैन ।

कुनै आधारबिना त्यत्तिकै सुन्ने जति सबै योजनाको शिलान्यास गरिदिने, उद्घाटन गर्दै हिँड्ने तर कहिल्यै पूरा नहुने हो भने राष्ट्रको स्थिति के हुन्छ ? यस्ता नेताका विचार बौद्धिक जगतले कसरी बुझ्ने ? किन बुझ्ने ? आफ्नो स्वार्थपूर्तिका लागि जे पनि गर्ने नेतालाई बौद्धिक जगतले वाहवाही गर्ने हो भने त तानासायी जन्मने आधार तयार हुन्छ नि । बौद्धिकहरु कहिल्यै पनि तानासायी नेताको पक्षमा लाग्न सक्दैनन्, सधैं विरुद्धमा रहन्छन् । त्यही भएर पनि ओलीका विचार बुद्धिजीवीले नबुझेका हुन् । उनले यसलाई आफ्नो कदमको बाधक देख्नु अत्यन्तै दुखद कुरा हो ।