राष्ट्रपतिको सातदिने अल्टिमेटम, प्रधानमन्त्रीमा दाहाल कि देउवा ?

४ पुष, काठमाडौं । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले सात दिनको समय दिएर नयाँ सरकार गठनका लागि आह्वान गरेपछि सत्ता गठबन्धन दवावमा परेको छ । आइतबार राष्ट्रपति भण्डारीले संविधानको धारा ७६ को उपधारा (२) बमोजिम बहुमतको सरकार गठन गर्न आह्वान गरेपछि पुष १० गते साँझसम्ममा आवश्यक संख्यासहित प्रधानमन्त्रीमा दावी पेस गर्नुपर्ने छ ।

राष्ट्रपतिले प्रधानमन्त्री चयनका लागि सात दिनको समयसीमा राखेर राजनीतिक दलहरूलाई दाबी पेस गर्न आह्वान गरेसँगै कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालबीच रस्साकसी सुरु भएको छ । दुवै नेताले पहिले आफैं प्रधानमन्त्री हुन दाबी गरेपछि सहमति जुटाउन गठबन्धनमै सकस उत्पन्न भएको छ । सत्ता गठबन्धनमा सहमति नभए सातदिनभित्र आवश्यक संख्यासहित दावी पेश गर्न कांग्रेस र एमालेबीच सहमति विना अर्को विकल्प छैन् ।

यसैले पनि सत्ता गठबन्धनबाट दुई नेतामध्ये एकमा प्रधानमन्त्रीका लागि सहमति नभए कस्तो सरकार बन्छ भन्ने जिज्ञासा पनि बढेको छ । आइतबारको कांग्रेस केन्द्रीय कार्यसम्पादन समिति बैठकले आफ्नै पार्टीको नेतृत्वमा सरकार गठनका लागि पहल गर्ने संस्थागत निर्णय गरेपछि प्रधानमन्त्रीको विषय झन पेचिलो बन्दै गएको छ । अर्कोतिर सत्ता गठबन्धनबाट देउवा र दाहाल जो प्रधानमन्त्री बन्दा पनि आवश्यक संख्या पुग्ने अवस्था छैन् ।

कांग्रेसलाई सरकार निर्माणका लागि सत्ता गठबन्धनमा रहेका माओवादी केन्द्रको ३२, एकीकृत समाजवादीको १०, लोकतान्त्रिक समाजवादीको ४ र राष्ट्रिय जोमोर्चाको १ सिटले पुग्दैन । कांग्रेसको ८९ सहित सत्ता गठबन्धनमा १ सय ३६ सिट छ । सत्ता गठबन्धनलाई बहुमतका लागि थप २ सिट अपुग छ । त्यसका लागि देउवाले ६ सिट रहेको जनमत पार्टी र ४ सिट रहेको नागरिक उन्मुक्ति पार्टीलाई सरकारमा सहभागी गराउने प्रयास गरिरहेपनि सहमति भइसकेको छैन् ।

देउवा र दाहाल दुवैले प्रधानमन्त्रीमा दावी कायम राख्दा सत्ता गठबन्धनबाट सरकार नबन्ने अवस्था पनि बिकसित हुँदै गएको छ । प्रधानमन्त्रीको दावी गरिरहेको नेपाली कांग्रेस माओवादीले सरकारको नेतृत्वमा दाबी गर्दैमा सत्ता गठबन्धन भत्किने आशंका गर्न नहुने पक्ष्ँमा दखिएपनि माओवादीले यसलाई सहज रुपमा लिएको छैन । माओवादीका नेताहरुले यस पटक माओवादीको नेतृत्व देउवाले स्वीकार नगरे गठबन्धन भत्किन सक्ने चेतावनी पनि दिएका छन् ।

उनीहरुको बुझाइमा दाहालको प्रस्ताव राष्ट्रपतितिर छैन । राष्ट्रपतिको निर्वाचन प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभाका सदस्यको निर्वाचन मण्डलबाट हुने भएकाले कांग्रेस राष्ट्रपति दिन तयार भए पनि विदेशी शक्तिको चलखेलले हराइदिन सक्ने चिन्ता दाहालमा छ । त्यसैले प्रधानमन्त्री पदलाई उनले बटमलाइन बनाउन खोजेका छन् । कांग्रेसकै कतिपय नेताले पनि िदाहालको अग्रसरतालाई बल पुर्याउने काम गरिरहेका छन् । कांग्रेसले राष्ट्रपति लिएर माओवादीलाई सरकारको नेतृत्व दिनुपर्ने मत कांग्रेस भित्र पनि बलियो देखिएको छ ।

यी विविध विवादले पनि अन्त्यमा नेताहरुले भनेअनुसार नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमाले मिलेर सरकार बनाउने सम्भावन बढेर गएको छ । एमाले सरकारमा सहभागि नभएपनि न्युनतम राष्ट्रिय मुद्दाहरुमा सहमति भए बाहिर बसेर कांग्रेसलाई सरकार बनाउन सघाउने विषयमा पनि कांग्रेस र एमाले नेताहरुबीच छलफल चलिरहेकै छ । अर्को माओवादीले सत्ता गठबन्धन छाडेर गएको अवस्थामा एमालेले साथ दिए कांग्रेस प्रतिपक्षमा बस्नुपर्ने सम्भावना पनि उत्तिकै छ ।