गठबन्धनकै मत जोगाउन प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई असहज

३० फागुन, काठमाडौं । चैत ८ मा संसदबाट विश्वासको मत लिने तयारी गरिरहेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ मत पाउनेमा ढुक्क देखिएपनि अहिले भएका दश दलबाट सबै मत खस्नेमा भने अझै शंका देखिएको छ । उनले विश्वासको मत लिँदा नेकपा एमाले, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी र नेपाल मजदुर किसान पार्टीले मत नदिने निश्चित छ । राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा एक भएर मत दिएका दश दलमा पनि अहिले एकता देखिएको छैन् ।

उपराष्ट्रपतिको निर्वाचनमा गठबन्धनका तर्फबाट नै तीन जनाको उम्मेदवारी दर्ता भएपछि दश दलीय गठबन्धनमा पनि केहि समस्या देखिएका छन् । जनता समाजवादी पार्टीबाट उपराष्ट्रपतिमा उम्मेदवारी दिएकी प्रमिला कुमारीले रामसहाय प्रसाद यादवलाई सघाउने भन्दै उम्मेदवारी फर्ता लिएपनि जनमत पार्टीबाट उपराष्ट्रपति पदमा दिएको उम्मेदारी फिर्ता भएको छैन् । जनमत पार्टी र जसपा दुवै गठबन्धनमा आबद्ध छन् ।

गठबन्धनको बैठकमा पनि यी दुई मधेश केन्द्रित दलबीच सहमति जुट्न सकेको छैन् । चैत ३ मा हुने उपराष्ट्रपतिको निर्वाचनमा दुवै उम्मेदवारबीच प्रतिस्पर्धा भए हार्ने उम्मेदवारले विश्वासको मत लिँदा प्रचण्डलाई धोका दिनसक्ने सम्भावना देखिएको छ । उता, नागरिक उन्मुक्ति पार्टीले पनि संस्थापक अध्यक्ष रेशम चौधरीको रिहाइ लगायतका माग यथावत राखेको छ । उसका माग सम्बोधन गर्नका लागि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले खास योजना ल्याएका छैनन् । पूर्वसहमति अनुसार काम नभए यी दुई दलले विश्वासको मत नदिने सम्भावना रहने देखिएको छ ।

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी सरकारमा नरहेपनि विश्वास कायमै राखेकाले उसले विश्वासको मत दिने कुरामा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड विश्वस्त छन् । यसमा पनि उसले सरकारमा सहभागी हुने कुरा उठाइरहेको छ । सरकारमा सहभागी हुँदा सो पार्टीले सम्मानजनक स्थान खोजेको छ । विश्वासको मत लिएपछि मन्त्रिपरिषद विस्तार गर्ने भन्दै अनौपचारिक रुपमा सबै दलसँग प्रधानमन्त्रीले छलफल पनि चलाइरहेकै छन । तर, उनी विश्वासको मत लिन कति मजबुत छन भन्ने कुरा अहिलेसम्म प्रष्ट खुलेको छैन् ।

पुष १० मा बनेको तत्कालिन गठबन्धनमा रहेका दलहरुले प्रधानमन्त्री प्रचण्डको साथ छाडेपछि ८ चैतमा उनले पुनः प्रतिनिधिसभामा विश्वासको मत लिने तयारी गरेका हुन् । प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिने विषयमा अन्य दलहरुसँग छलफल थालिसकेको र यसका लागि तयारी गरिरहेको प्रधानमन्त्रीको सचिवालयमा रहेका सदस्यले जानकारी दिएका छन् । तर, अहिले नै गठबन्धनमा उपराष्ट्रपतिका विषयामा विवाद आएकाले यसको निरुपणमा उनले ध्यान दिन आवश्यक देखिन्छ ।

चैत ३ मा उपराष्ट्रपतिको निर्वाचन सकिएलगत्तै संसद अधिवेशन अन्त्य गर्ने तयारीमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड रहेपनि तत्काल हिउँदे अधिवेशन अन्त्य गर्न सक्ने अवस्था छैन् । किनभने उनले मन्त्रिपरिषदबाट निर्णय गराएर केही महत्वपूर्ण विधेयकहरु प्रतिनिधिसभामा लगेर पारित गराउनु पर्ने अवस्था छ । संसद अधिवेशन चैत अन्तिम साताभन्दा पर लान पनि नमिल्ने अवस्था छ । यसैले उनी विश्वासको मत लिएर मन्त्रिपरिषद विस्तार भएछि केही विधेयकलाई अगाडी बढाएर मात्र संसद अधिवेशन अन्त्य गर्ने सोचमा पुगेका छन् । नेकपा एमाले र र राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले २६ पुसमा प्रतिनिधिसभामा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले विश्वासको मत लिँदा विश्वासको मत दिएका थिए ।

अहिले ती दलले १० पुसमा भएको सहमति विपरित राष्ट्रपति निर्वाचनमा प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेससँग गठबन्धन गरेको भन्दै प्रचण्डलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिएपछि प्रचण्ड नेतृत्वको सरकार अल्पमतमा रहेको छ । राप्रपाले १३ फागुनमा र एमालेले १५ फागुनमा सरकारबाट बाहिरिने र प्रधानमन्त्री दाहाललाई दिएको विश्वासको मत फिर्ता लिने निर्णय गरेका थिए ।

संविधानमा भएको व्यवस्था अनुसार सरकारमा भएका दलले प्रधानमन्त्रीलाई दिएको विश्वासको मत फिर्ता लिएपछि पुनः विश्वासको मत लिनुपर्छ । त्यही व्यवस्थाको कार्यान्वयन गर्न प्रचण्डले ८ चैतमा प्रतिनिधिसभामा विश्वासको मत लिने तयारी गरेको सचिवालय सदस्यले बताएका छन् । ‘राष्ट्रपति कार्यालयमा सनाखत गरेको दलले विश्वास छैन भनेपछि अर्को पटक विश्वासको मत लिनुपर्छ, त्यही कारणले तत्कालै विश्वासको मत लिने तयारी भएको हो’, उनले भने । एमाले र राप्रपाले आफूले दिएको विश्वासको मत फिर्ता लिए पनि प्रतिनिधिसभाको सबैभन्दा ठूलो दल नेपाली कांग्रेसले विश्वासको मत दिने निश्चित भएकाले प्रचण्ड ढुक्क रहेका छन् ।

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी नागरिकता प्रकरणमा पार्टी सभापति रवि लामिछानेको सांसद पद खारेज भएपछि सरकारबाट बाहिरिएको थियो । तर उसले सरकारलाई दिएको विश्वासको मत फिर्ता लिएको छैन । प्रचण्डले फेरि विश्वासको मत लिँदा पनि पुनः विश्वासको मत दिने संकेत रास्वपाले गरेको छ । त्यतिमात्र होइन उसले उपयुक्त मन्त्रालय पाए सरकारमा जाने संकेत पनि गरेको छ । रास्वपाका अध्यक्ष रवि लामिछाने प्रधानमन्त्री प्रचण्डसँग निरन्तर सम्पर्कमा रहेका छन् । उनको पासपोर्ट दुरुपयोग सम्बन्धी अनुसन्धान जारी रहेको छ । त्यसकारण पनि लामिछाने अहिलेको सरकारप्रति नरम रहेका छन् ।

प्रतिनिधिसभाको बैठक ५ चैतका लागि सभामुख देवराज घिमिरेले आह्वान गरेका छन् भने ८ चैतमा राष्ट्रियसभाको पनि बैठक बस्दैछ । ३ चैतमा उपराष्ट्रपति निर्वाचन सम्पन्न भएपछि ४ चैतमा गठबन्धन दलको बैठक बसेर विश्वासको मतबारे छलफल गर्ने र ७ चैतमा विश्वासको मत लिने तयारी स्रोतको दावी छ । प्रधानमन्त्री प्रचण्डका पक्षमा अहिले १० दल देखिएकाले कुनै राजनीतिक दुर्घटना नभए उनले सहजै विश्वासको मत पाउने सम्भावना पनि देखिएको छ ।