बजेट क्यालेन्डर फेरौं, बजेट तर्जुमा र कार्यान्वयनमा सांसदकाे भूमिका सशक्त बनाऔं : गगन थापा

२८ बजेट, काठमाडौं । नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री एवं सांसद गगनकुमार थापाले सरकारले ल्याउने बजेटको क्यालेण्डर फेर्नुपर्ने बताएका छन् ।

आइतबार प्रतिनिधिसभाको बैठकमा आगामी आर्थिक वर्ष २०८०÷८१ को बजेटमाथि वारी छलफलमा भाग लिँदै सांसद थापाले सरकारले हरेक वर्ष तयार पार्ने बजेटमा क्यालेण्डर बनाएर काम गर्ने गरी कानून बनाउन सबै सांसद जुट्न आग्रह गरेका छन् । 

उनले बजेटको क्यालेन्डर बनाउँदा सरकार सांसदहरुसँग डर मान्नुपर्ने गरी बनाउनुपर्नेमा जोड दिए । ‘संसदीय व्यवस्थामा सरकारसँग बहुमत रहने गरिएपनि सांसदसँग सरकार डराउनुपर्ने आधार छैन’ उनले भने, ‘सांसदसँग सरकारको सम्पूर्ण कामकारवाहीको चेक गर्ने र गल्तीमा सुधार गरेर लैजान सकिने अधिकार छ, तर अध्ययनको कमीका कारण हामी बोल्न र खण्डन गर्न सकिरहेका छैनौं । यसका लागि अन्तर्राष्ट्रिय मुलुकका व्यवस्थाबारे अध्ययन गर्न जरुरी छ ।’ उनले बजेट तर्जुमा र कार्यान्वयन चेक गर्न सांसदलाई अधिकारठोस गर्न नियम वा ऐनमा संशोधन गर्न आवश्यक रहेको बताए ।

बजेटका काम चैत महिनामै सक्न फागुनमै आवश्यक तयारीका सम्पूर्ण काम सक्ने गरी क्यालेन्डर बनाउनुपर्नेमा जोड दिए । ‘राजनीतिक उद्देश्यलाई भेट्टाउने गरी कर्मचारीसँग राजनीतिकर्मी बजेट तर्जुमा र कार्यान्वयन मिटिङमा साथसाथ रहने गरी नियम बनाउनुपर्छ, यसनिम्ति सांसदहरुले काम गर्नुपर्छ’ उनले भने ।

थापाभन्दा अगाडि बोल्ने नेपाली कांग्रेसका सांसद दीपक गिरीले बजेट दिउँसो ४ बजे प्रचलनलाई परिवर्तन गरेर बिहान १० बजे सार्वजनिक गर्ने व्यवस्था गर्नुपर्ने माग गरेका थिए ।

सांसद थापाले बेलायतमा रहेका ‘फिस्कल वाच डग’ नामक एजेन्सीले सरकारको बजेट र कार्यान्वयनसम्बन्धी सम्पूर्ण जानकारी सांसद दिने गरिएको स्मरण गर्दै नेपालमा कानूनी संयन्त्रका अभावमा कर्मचारीतन्त्रले खटनपटन चलाउने र राजनीतिक उद्देश्य विमुख हुन पुग्ने उनको भनाइ छ । सांसदलाई देशको आवश्यकतामा कानून बनाउने र हटाउने अधिकारबारे ज्ञान दिने किसिमका संयन्त्र क्यानडा, नर्वे, डेनमार्क लगायत मुलुकमा स्थापित रहेको भन्दै यसबाट राम्रा कुरा सिक्न हिच्किचाउन नहुने उनको तर्क छ । 

अर्को प्रसंगमा सांसद थापाले सरकारले थुप्रै राम्रा र थुप्रै त्रुटिपूर्ण व्यवस्था गरेको भन्दै बजेटमाथि सांसदहरुले राखेका राम्रा सुझावलाई समेटेर लैजानुपर्ने बताए । उदाहारण दिँदै आलु र प्याजमा कर लगाउने कुराले राम्रो सन्देश नजाने बताए । नागरिकले तरकारीको रुपमा धेरै मात्रामा प्रयोग गर्ने वस्तु आलु र प्याजमा कर लगाउँदा कर उठ्ने विश्वासमा सरकार परेपनि भान्सा महंगो हुने र उत्पादन निरुत्साहित हुने खतरा रहने बताए । 

यस्तै, उनले सरकारले ‘फ्रोजन मासुमा कर लगाउने नीति लिने भनेको कुराले कुखरा व्यवसायी र मासु पसलेहरु आतंकित बनेको बताए । ‘स्वास्थ्य मन्त्रालयले फ्रोजन गरिएको मासु मात्र खान भन्ने, तर सरकार फ्रोजन मासुमा कर लगाउन खोज्छ । यसले कुखुराको मासुमा आत्मनिर्भर बनाउने सरकारकै लक्ष्यविपरीत हुने निश्चित छड थापाले भने ।

बजेट बनाउँदा राजनीतिक पक्ष सहभागी हुन नसक्दाको परिणत बजेट जनताको हितविरुद्ध काम गर्ने गरी आउने गरिएको बताउँदै यसलाई रोक्न सांसदहरुले भूमिका बढाउनुपर्ने बताए ।