पूर्वी क्षेत्रमा गएको बाढी-पहिरोले डेढ दर्जन बढी जलविद्युत् आयोजनामा क्षति

६ असार, काठमाडौं । गएको शनिबार र आइतबार दुई दिन परेको अविरल वर्षापटि गएको बाढी र पहिराले पूर्वी नेपालमा मात्र १९ जलविद्युत आयोजनामा क्षति पुगेको छ ।

माथिल्लो भागमा गएको पहिरोपछि उर्लिएको बाढीले संखुवासभा, ताप्लेजुङ र पाँचथरमा गरी ऊ संख्यामा जलविद्युत आयोजनामा क्षति पुगेको स्वतन्त्र ऊर्जा उत्पादकहरुको संस्था (इपान)ले जनाएको छ । 

बाढीबाट संखुवासभा र ताप्लेजुङको सीमा खोला हेवाखोलामा रहेका सबै आयोजनामा क्षति पुगेको छ । हेवासहित माया खोला, काबेली, इवा र इङ्गुवा खोला नदी बेसिनमा निर्माणाधीन तथा सञ्चालनमा रहेका १९ जलविद्युत आयोजनाहरुमा गम्भीर क्षति पुगेको छ । बाढीले संखुवासभामा हेवा खोला, पिलुवा खोला र माया खोला नदी बेसिनमा बनेका, अपर हेवा खोला ८.५ मेगावाट, हेवा खोला ४.५ मेगावाट र सुपर हेवा खोला ५ मेगावाटमा क्षति पुगेको इपानले जनाएको छ । 

अपर पिलुवा खोला ४ मेगावाट, तल्लाे पिलुवा ९.९ मेगावाट, पिलुवा खोला ३ मेगावाट, पिलुवा खोला ४ मेगावाट, डाउन पिलुवा ०.९ मेगावाट, माया खोला १४.९ मेगावाट लगायतका आयोजनाहरूमा क्षति पुगेको छ । सुपर हेवा खोलामा कार्यरत १८ जना मजदूर र कर्मचारी बेपत्ता छन् । अहिलेसम्म ४ जना मृत फेला परेका छन् ।

त्यसैगरी ताप्लेजुङ र पाँचथर जिल्लामा इङ्गुवा, इवा, काबेली र हेवा खोला नदी बेसिनमा बनेका आयोजनाहरु इङ्गुवा खोला ९.७ मेगावाट, इवा खोला ९ मेगावाट, काबेली बी ९१.२५ मेगावाट, काबेली बी ९१ क्यासकेड १० मेगावाट, हेवा खोला ए १४.९ मेगावाट, हेवा खोला ५ मेगावाटमा समेत क्षति पुगेको छ ।

यस्तै, लोअर हेवा खोला २२.१ मेगावाट, सुपर काबेली क्यासकेड १२ मेगावाट, काबेली २१.९३ मेगावाट, सुपर काबेली खोला ए १३.५ मेगावाटका आयोजनामा बाढीले क्षति पुगेको छ । क्षति भएका आयोजनाहरुको पुनःनिर्माण कार्य गरी पुरानै अवस्थामा फर्काउन कम्तीमा पनि १ वर्ष समय लाग्ने देखिएकाले ऋणको समयावधि समेत थप्न इप्पानले माग गरेको छ ।

हेवा खोलामा रहेका ४ पक्की पुल, २ झोलुङगे पुल बगाएका छन् भने २ वटा झोलुङगे पुलमा क्षति पुगेको छ । सडक र पुलतर्फ ५० करोड रुपैयाँको क्षति पुगेको भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयले जनाएको छ । पक्की पुल बगाएकाे स्थानमा बेल ब्रिज बनाउने काम भइरहेकाे जनाएकाे छ । 

यस्तै, पाँचथर, ताप्लेजुङ, संखुवासभा र झापामा गरी १० जना नागरिकको मृत्यु भएको र २८ जना बेपत्ता रहेको गृह मन्त्रालयले जनाएको छ ।