पाल्पामा सैनिक सङ्ग्रहालय [ फोटोफिचर ]

♦ मनिष अर्याल

२४ भदौ, काठमाडौं । नेपाली सेनाको २०७५ साल देखि एकीकरण पदमार्ग कार्यक्रम अन्तर्गत सेना सङ्ग्रहालय काठमाडौं बाहेक अन्य दुई स्थानमा बनाइएको छ । एउटा सिन्धुली गढि र अर्को पाल्पा दरबारमा सैनिक सङ्ग्रहालय बनाइएको हो ।

पाल्पा दरबारमा अवस्थित सैनिक सङ्ग्रहालय २०७८ सालमा निर्माण कार्य सम्पन्न भइ तत्कालीन प्रधान सेनापति प्रभु राम शर्माले उद्‍घाटन गरेपछि सर्व साधारण लाइ खुला गरिएको हो ।लुम्बिनि प्रदेश स्तरीय पाल्पा दरबार सङ्ग्रहालय घुम्न आउन आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक लाइ मध्य नजर गर्दै यो सङ्ग्रहालय स्थापना गरिएको हो । यस सङ्ग्रहालय लाइ मुख्य पाँच कक्ष मा विभाजन गरिएको छ । 

नेपाली सेनाको इतिहासदेखि अहिलेसम्मका गतिबिधि साथै सैन्य सामग्रीहरु सङ्ग्रहालयमा राखिएको छ । पहिलो , अभिकलन कक्षमा नेपाली सेनाका पूर्व प्रधान सेनापति देखि अहिले सम्म रहनुभएका प्रधान सेनापति , राष्ट्र निर्माता , अतिरथी र परमाधिपतिहरुको तस्विर र चित्रहरू राखिएको छ । दोस्रो कक्षमा नेपालको एकीकरण र अङ्ग्रेज युद्धमा प्रयोग गरिएका पाल्पाका मुख्य नुवाकोट गढि, जितगढि (एकीकरण पछि रुपन्देही जिल्ला) र वाकुम गढि ( पूर्व गाउपालिका) को कलाकृति राखिएको छ । 

अर्को ऐतिहासिक शस्त्र अस्त्र कक्ष नाम दिइएको यो कक्षमा नेपाल एकीकरण र अङ्ग्रेज युद्धमा नेपाली सेनाले प्रयोग गरेको हात हतियारहरु राखिएको छ । भरुवा बन्दुक देखि तोप , खुकुरीहरू सैनिक सङ्ग्रहालय छाउनी बाट ल्याएर राखिएको छ । पुराना सङ्गै अहिले प्रयोग हुने आधुनिक हात हतियारहरु पनि राखिएको छ । यस सङ्गै पोसाक आभूषण, विभूषण कक्षमा नेपाली सेनाको स्थापना काल देखि प्रयोग गरिएको पोसाकसहित नेपाली सेनामा प्रयोग हुने दर्ज्यानी चिन्हहरू राखिएको छ । पाचौ कक्षमा नेपाली सेनाको अहिलेसम्मको योगदानहरुको भिडियो अडिटोरियममा देखाइन्छ । सबै कक्ष घुमेर आएर अन्तिम अडिटोरियमा सेना सङ्ग सम्बन्धी सामग्रीहरू देखाइने गरिन्छ । 

सैनिक सङ्ग्रहालय स्थापना पछि आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकको आकर्षण झनै बढेको पाल्पा दरबार सङ्ग्रहालयले जनाएको छ । यहाँ आउने पर्यटकहरु सैनिक सङ्ग्रहालय अवलोकन पछि पुलकित हुने गरेका छन । पहिला दैनिक २०० पर्यटक पुग्ने पाल्पा दरबार सङ्ग्रहालयमा सैनिक सङ्ग्रहालय स्थापना पछि ४५० हाराहारिमा अवलोकन गर्न पुग्ने गरेको पाल्पा दरबार सङ्ग्रहालयका निमित्त प्रमुख चन्द्र ओलीले जानकारी दिन भयो ।