एक सयको नोटमा चुच्चे नक्सा राख्ने नेपालको निर्णयप्रति भारतले राख्यो चासो

२३ वैशाख, काठमाडौं । गत बिहीबार बसेको मन्त्रिपरिषदको बैठकले एक सय रुपैयाँको नेपाली नोटमा नक्सा परिवर्तन गर्ने भन्दै गरेको निर्णयले नेपाल र भारतबीच सम्बन्धमा फेरी चिसोपना आउने देखिएको छ । सरकारले एक सय रुपैयाँको नोटमा चुच्चे नक्सा राख्न गरेको निर्णयमा भारतले असन्तुष्टि जनाएको छ । 

सीमा विवाद कायम रहेको र यसलाई समाधान गर्ने विषयमा दुई देशबीच कूटनीतिक वार्ता चलिरहेको सन्दर्भमा नेपालले एकलौटी निर्णय गरेको भारतको भनाइ छ । नेपालले २०७७ सालमा जारी गरेको नयाँ चुच्चे नक्सा एक सयको नोटमा राख्ने निर्णय गरेको छ । यो निर्णयलाई भारतले सीमासँग जोडिएको विषय भनेको छ ।   

तत्कालीन नेकपा नेतृत्वको सरकारका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको समयमा सर्वदलीय सहमतिबाट चुच्चे नक्सा जारी भएको थियो । २०७७ सालमा लिपुलेक, लिम्पियाधुरा, कालापानी लगायतका भूभाग समेटिएको राजनीतिक तथा प्रशासनिक नयाँ नक्सा जारी भएपछि भारत नेपालको सम्बन्धमा तनाव आएको थियो । भारतले लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानी क्षेत्र आफ्नो भएको दाबी गर्दै आएको छ ।

नेपाल सरकारको यो निर्णयप्रति भारतीय विदेशमन्त्री एस जयशंकरले यो विषय सीमा विवादसँग जोडिएको र नेपालको एकतर्फी निर्णय भएको बताएका छन् । नोटमा नयाँ नक्सा राख्ने निर्णयले धरातलीय यथार्थ नबदलिने धारणा भारतको भएको उनले बताएका छन् । विदेशमन्त्री जयशंकरले भारतको  धारणा स्पष्ट रहेको र नक्सा परिवर्तन भए पनि धरातलीय यथार्थ परिवर्तन नहुने भनाइ राखेका छन् । 

नोटमा नयाँ नक्सा राख्ने कुरा सीमासँग सम्बन्धित रहेको र यसबारे दुई देशबीच स्थापित संयन्त्रमा छलफल भइरहेका बेला नेपालले एकतर्फी निर्णय आउनु आश्चर्यको विषय भएको भारतको भनाइ छ । २०७७ पछि विग्रीएको नेपाल भारत सम्बन्ध विस्तारै सुधारिँदै आएको थियो । अब फेरी भारतले नेपालको नोटमा राखिने नयाँ नक्सालाई लिएर प्रश्न उठाउन थालेको छ ।

नेपाल सरकारको यो निर्णयलाई लिएर अहिले भारतीय मिडियाहरुले चासोका साथ प्रसारण गरिरहेका छन् । नेपालले फेरी नक्साको कुरा उठाएर भारतसँग जोरी खोजेको टिप्पणी उनीहरुको छ । राजनीतिक दल र कूटनीतिक तहमा यसलाई उचाल्ने काम भारतीय मिडियाले गरेका छन् ।