खस्कियो भाजपा: सबैभन्दा धेरै ८० सीट बोकेको उत्तर प्रदेशमा मोदीलाई रातो झण्डा

२२ जेठ, काठमाडौं । भारतीय लोकसभा निर्वाचन २०२४ को मतगणना सुरु भएको ६ घण्टाभन्दा बढी भइसकेको छ । मतगणनाको प्रारम्भिक नतिजाले केही स्पष्ट सन्देश दिइसकेको छ । अघिल्लो निर्वाचनमा स्पष्ट बहुमत ल्याएको सत्तारूढ भारतीय जनता पार्टी (भाजपा)ले यस पटक बहुमत नल्याउने मतगणनाको प्रारम्भिक नतिजाले देखाएको छ ।  

विपक्षी गठबन्धन बनाएको कांग्रेस १०० सिटमा अगाडि छ । अर्थात् भारतमा अब साँच्चैको गठबन्धन सरकार बन्नेछ । अहिलेसम्म हेर्दा एनडीए गठबन्धन बहुमत (२७२) भन्दा बढी सिटमा अगाडि रहेकाले मोदीकै नेतृत्वमा गठबन्धन सरकार बन्ने सम्भावना छ । तर एनडीए गठबन्धनमा रहेका चन्द्रबाबु नायडूको तेलगु देशम पार्टी १६ र नितिशकुमार नेतृत्वको जनता दल युनाइटेड १३ सिटमा अगाडि छन् । २२ सिटमा अरू दल छन् ।

भारतीय निर्वाचन आयोगका अनुसार मंगलबार दिउँसो साढे २ बजेसम्मको अवधिमा ५४३ सदस्यको लागि भएको लोकसभा निर्वाचनमा भाजपाले २३९ स्थानमा अग्रता लिइरहेको छ । यीमध्ये दुई उमेदवार विजयी भइसकेका छन् ।

इन्डियन नेसनल कंग्रेस (आईएनसी)ले ९९ सिटमा अग्रता कायम राखेको छ । यीमध्ये एक स्थानमा कंग्रेसका उमेदवार विजयी भइसकेका छन् । यसअघि सन् २०१९ मा भएको लोकसभा निर्वाचनमा भाजपाका ३०३ उमेदवार विजयी भएका थिए । कंग्रेसका ५२ उमेदवार विजयी बनेका थिए ।

सन् २०१९ को लोकसभा निर्वाचनमा भाजपा एक्लैले बहुमत ल्याएको थियो । अहिले ५४३ स्थानमा भएको निर्वाचनको हालसम्म भएको मतगणनामा भाजपा २३९ स्थानमा अघि रहेको छ । बहुमत ल्याउनको लागि कम्तीमा पनि २७२ स्थानमा जित निकाल्नु पर्छ, जुन यस पटक भाजपालाई मुस्किल देखिन्छ । निर्वाचनको परिणामले यसपटक भारतमा भाजपाको अवस्था खस्केको देखाउँछ । 

भारतको लोकसभामा सबैभन्दा धेरै ८० सीट बोकेको उत्तर प्रदेशलाई भाजपाले आफ्नो दुई तिहाई बहुमतको मुख्य आधार बनाएको थियो यसपटक । किनकी यहाँ उसले रामलाई फर्काएको थियो ।

तर, मतगणनाको शुरूदेखि नै उत्तर प्रदेशले मोदी र योगलाई रातो झण्डा देखायो । यसअघि मोदीलाई २ पटक प्रधानमन्त्री बनाउन ८० मध्ये ७० भन्दा माथिको योगदान गरेको उत्तर प्रदेशले यसपटक राम मन्दिर बनाएपछि भाजपालाई आश्रय समेत दिएन ।

गठबन्धनको बलमा मोदी तेस्रोपटक प्रधानमन्त्री बने पनि उत्तर प्रदेशबाट भने उनले विगतमा पाएको भन्दा आधा सीट पनि पाएनन् । यो आफैंमा हिन्दूवादी भाजपालाई ठूलो झड्का हो ।

यतिसम्मकी भगवान श्रीरामको जन्मस्थल अयोध्यामै भाजपा उम्मेदवार पछि परेका छन् । अयोध्या समेटिएको फैजावाद निर्वाचन क्षेत्रमा भाजपाका उम्मेदवार लल्लु सिंह समाजवादीका अवधेश प्रसादभन्दा धेरै मतले पछि परेका छन् ।

दुईपटकसम्म प्रचण्ड बहुमतले उत्तर प्रदेशमा चुनाव जितेर मुख्यमन्त्री बनेका योगी आदित्यनाथलाई मोदीपछि भाजपाको उत्तराधिकारी र भारतको भावी प्रधानमन्त्रीका रूपमा हेरिएको थियो । राम मन्दिरको जससमेत मिल्ने अनुमानविपरीत भाजपाको लज्जास्पद प्रदर्शनले योगीको राजनीतिक भविष्यमा पनि प्रश्न उठाएको छ ।

कांग्रेस नेता राहुल गान्धी र समाजवादीका अध्यक्ष अखिलेश यादवको जोडीलाई उत्तर प्रदेशका हिन्दू र मुस्लिम दुवै समुदायले अनुमोदन गरेका छन् । मुस्लिम जनसंख्या धेरै रहेका सबै क्षेत्रमा समाजवादी र कांग्रेसले ५० हजार भन्दा माथिको अग्रता लिएका छन् भने हिन्दु वहुल क्षेत्रमा पनि भाजपाको अपेक्षित प्रदर्शन देखिएको छैन ।भारतमा अप्रिल १९ देखि जुन १ सम्म विभिन्न चरणमा निर्वाचन भएको थियो । निर्वाचनमा करोडौँ भारतीय जनताले मतदान गरेका थिए । 

मतगणनाको प्रारम्भिक मतगणनाअनुसार केन्द्रमा सरकार बनाउन भारतीय जनता पार्टी (भाजपा) नेतृत्वको राष्ट्रिय जनतान्त्रिक गठबन्धन (एनडीए) र विपक्षी भारतीय राष्ट्रिय कांग्रेस नेतृत्वको इन्डियन नेसनल डेभलपमेन्ट इन्क्लुसिभ अलायन्स (आईएनडीआईए) बीच प्रतिस्पर्धा देखिएको छ । एक्लै बहुमत ल्याउन नसक्ने अवस्था रहेको भाजपाले नेतृत्व गरेको गठबन्धन एनडीएले भने बहुमत ल्याउने देखिन्छ ।

सरकार बनाउन कम्तीमा पनि २७२ सदस्य आवश्यक पर्छ । भाजपालाई अब सरकार बनाउन जनता दल (युनाइटेड)– जेडी (यू) र तेलुगु देसम (टीडीपी) आवश्यक पर्छ । टीडीपीले १६ र जेडी (यू)ले १४ स्थानमा अग्रता लिइरहेको छ । निर्वाचनको प्रारम्भिक नतिजाले हालसम्म केन्द्रमा सरकार बनाउन भाजपा नेतृत्वको राष्ट्रिय जनतान्त्रिक गठबन्धन (एनडीए) र विपक्षी भारतीय राष्ट्रिय कांग्रेस नेतृत्वको इन्डियन नेसनल डेभलपमेन्ट इन्क्लुसिभ अलायन्स (आईएनडीआईए) बीच प्रतिस्पर्धा देखिएको छ । 

मतगणना भएका स्थानमध्ये एनडीएका २९६ उमेदवार, इन्डिया गठबन्धनका २२९ उमेदवार र अन्यका १८ उमेदवारले अग्रता बनाएका छन् । मतगणना भएका स्थानमध्ये एनडीएका २९० उमेदवार, इन्डिया गठबन्धनका २३४ उमेदवार र अन्य १९ उमेदवारले अग्रता बनाएका छन् । सन् २०१९ मा सम्पन्न लोकसभा निर्वाचनमा एनडीएका ३५२, इन्डिया गठबन्धनका ९४ र अन्यका ९७ जना उमेदवार विजयी भएका थिए ।