२५ वर्षसम्म तिर्न मिल्ने गरी सिटिजन्स बैंकले दिन्छ घरकर्जा, फिक्स ब्याजदरका कारण ग्राहकको आकर्षण
नेपालबहस संवाददाता
साउन २९, २०८१ मंगलबार १७:३०:१७
पछिल्लो समय सिटिजन्स बैंक घर कर्जा लक्षित केही स्किमहरु ल्याएका करण बैंकमा कर्जा माग्न आउनेको संख्या बढिरहेको छ । हरेक मानिसको आधारभूत आवश्यकता हो, घर । घर कहाँ बनाउने र कस्तो बनाउने भन्ने कुरा तय भएपनि लगानी नभएका कारण धेरै मानिस अझै पनि अलमलमा परिरहेका छन् । घरका लागि जग्गा अनिवार्य हुने भएकाले जमिन हुनेले मात्र आफ्नो घर बनाउन पाउने भन्ने दुविधा पनि छ । यो दुविधालाई चिर्दै सिटिजन्स बैंकले जग्गा भएको ठाउँमा घर बनाउन, घर मात्रै किन्न र घरका लागि जग्गा मात्र पनि किन्न पनि कर्जा दिने व्यवस्था गरेको छ ।
सामान्य व्यवसाय गर्ने वा जागिर खाने मानिसले घर किन्न वा बनाउन सिटिजन्स बैंकबाट कर्जा लिन सक्छन् । आफूसँग केही रकम छ, तर त्यति रकमले घर बनाउन सम्भव नभएर बसिरहेका धेरै मानिस हुन्छन् । तर उनीहरुलाई बैंकको कर्जाबारे जानकारी हुँदैन । यही कुरालाई मध्यनजर गर्दै नेपालबहसले सिटिजन्स बैंकले दिने घर कर्जाका विषयमा बैंकका कन्जुमर बैंकिङ युनिटका प्रमुख धिरजराज जोशीसँग कुराकानी गरेको छ । प्रस्तुत छ उनीसँग गरिएको कुराकानीको सम्पादित अंशः
घरको सपना बोकेर बसिरहेका मानिसलाई तपाइहरुले सिटिजन्स बैंक छ भन्नु भएको छ, कसरी दिन्छ बैंकले घर कर्जा ?
हामीले राष्ट्र बैंकले दिएको निर्देशनभित्र बसेर घर कर्जा दिने हो । जो कोहिले पनि तोकिएका मापदण्ड पुरा गरेर सिटिजन्स बैंकबाट घर कर्जा लिन सक्नुहुन्छ । घर किन्नका लागि वा घर बनाउनका लागि हामीले कर्जा प्रवाह गर्छौ । कर्जा लिने व्यक्तिको अर्को बैंककमा लोन छ भने त्यसलाई सारेर पनि सिटिजन्स बैंकले कर्जा व्यवस्थापन गरिदिन्छ । कतिपयले आफूलाई पायक पर्ने वा अरु कारणले पनि कर्जा सार्न चाहिरहेका हुन्छन् । हामी त्यसलाई घर कर्जाको रुपमा सारिदिन्छौ ।
अर्को हाम्रो सिटिजन्स बैंकको प्रोडक्ट पेपर अनुसार ५ लाखदेखि ५ करोडसम्मको रकम घर कर्जाको लागि दिन सक्ने प्रावधान बनाएका छौँ । तर, कस्तो छ यसको प्रावधान भने नेपाल राष्ट्र बैंकले २ करोडसम्म कर्जालाई आवासीय कर्जा भनेको छ । आवासीय घर कर्जा अन्तर्गत राखेको कर्जामा जोखिम भार पनि कम हुन्छ अर्थात् बैंकको क्यापिटल चार्ज यसमा कम लाग्छ । २ करोडभन्दा माथिको कर्जामा क्यापिटल चार्ज पनि बढी लाग्छ । बैंकलाई पनि जोखिम कम हुने भएकाले २ करोडसम्मको घर कर्जा दिन सहज छ । ब्याजदर पनि कम हुन्छ । समग्र बैंकिङ उद्योगमै घर कर्जामा खराब कर्जाको अनुपात कम हुन्छ । घर भनेको मान्छेको अपनत्वको विषय पनि भयो । त्यसैले घर कर्जामा जोखिम कम हुने गरेको हो । सिटिजन्स बैंकले आम्दानी, निर्माण मुल्यांकन, लागत र धितो आदि कुराहरूको विश्लेषण गरी राष्ट्र बैंकको निर्देशन अनुसार सबै कुरा हेरेर कर्जा दिन्छ ।
घर किन्न वा बनाउन २ देखि ५ करोडसम्मको कर्जामा दिने त भन्नु भो । तर, २ वा सोभन्दा माथि कर्जा लिने व्यक्तिले आफूसँग यसको कति प्रतिशत रकम देखाउनुपर्छ वा जम्मा हुनुपर्दछ ?
घर कर्जाकै कुरा गर्ने हो भने पनि कतिसम्म आम्दानी गर्न सक्ने अवस्थामा कतिसम्म कर्जा दिन सकिन्छ भन्ने कुरा आउँछ । कति आम्दानी हुनेलाई कतिसम्म कर्जा दिन सकिन्छ भन्नका लागि भुक्तानी-आम्दानी अनुपात तोकिदिएको हुन्छ र त्यस अनुसार नै कर्जा दिइने हो । विशुद्ध घर कर्जाको हकमा यो भन्दा अगाडि कस्तो थियो भने बैंकले क्यालकुलेट गर्दा इएमआई ५० हजार आयो भने कर्जा लिने व्यक्तिको आम्दानी त्यसको दोब्बर १ लाख हुनुपर्ने व्यवस्था थियो । तर, यसलाई अहिले सहजता दिएर आम्दानी-भुक्तानी अनुपात ७० प्रतिशत बनाइएको छ । ऋणीले पहिलो घर किन्दैछ भने किन्न चाहेको सम्पत्तिको कुल मूल्यांकनको ७० प्रतिशतसम्म हामी कर्जा दिन सक्छौ ।
घर कर्जा लिन सिटिजन्स बैंक नै किन आउने ?
घर कर्जाका लागि सिटिजन्स बैंक नै किन आउने भन्दा त्यो त ग्राहकले छान्ने कुरा भयो । हामीले भन्नु पर्दा हाम्रो बेसरेट पनि कम्पटीटीभ छ । अहिले सिटिजन्स बैंकले ८.९९ प्रतिशतमा कर्जा दिइरहेको छ । सिटिजन्स बैंकले ८.९९ प्रतिशतको फिक्स रेटमा कर्जा दिनुभन्दा अगाडि पनि यस्तै दुई वटा स्किम ल्याएको थियो । त्यसलाई बजारले राम्रोसँग एसेप्ट पनि गरेको थियो । अर्को कुरा हाम्रो १९७ वटा शाखा कार्यालयहरू छन् । यी सबै शाखाबाट आफूलाई जहाँ पायक पर्छ, त्यहाँबाट घर कर्जा ग्राहकले लिन सक्छन् । सहज रुपमा ऋणीले सेवा लिन सक्नुहुन्छ । सबै शाखामा यो सुविधा छ । त्यहाँ गएर प्रक्रिया सुरु गरेको खण्डमा सहज रुपमा घर कर्जा पाइन्छ ।
कर्जा लगानीका लागि धेरै क्षेत्रहरू भइरहेको अवस्थामा सिटिजन्स बैंकले घर कर्जालाई प्राथमिकता दिनुको कारण चाँही के हो ?
हाम्रो सिटिजन्स बैंक वा अरु बैंकहरू पनि घर कर्जामा फोकस हुनुको कारण भनेको यो अरु भन्दा सुरक्षित छ भन्ने नै हो । घर भनेको कुरा दुःख गरेर बनाएको हुन्छ । आफू बस्ने घरलाई कसरी कर्जामूक्त बनाउन सकिन्छ भनेर व्यक्तिले कर्जा चुक्ताका लागि हरहमेसा प्रयास गरिरहेको छ । ऋणीले कर्जालाई कसरी चुक्ता गर्ने भनेर हरसमय सोचिरहेको हुन्छ । अर्को नेपाल राष्ट्र बैंकले पनि रिक्स वेटेज (जोखिम भार) कम गरेर ग्राहकलाई सजिलो हुने गरी मापदण्ड बनाइ दिएको छ । यसैले कम जोखिम तथा कर्जामा हुने जोखिम भार कम भएका कारण सिटिजन्स बैंकले पनि घर कर्जामा फोकस गरेको हो ।
जस्तो कि म घर पछि बनाउँछु अहिले जग्गा मात्रै किन्छु भनेर कोही सिटिजन्स बैंकमा कर्जा माग्न आयो भने उसले पाउँछ कि पाउँदैन ?
जग्गा मात्रै किन्न पनि हामीले कर्जा दिन्छौ । तर, यसलाई रियल स्टेटमा लगेर काउन्ट गर्नुपर्ने हुन्छ । यो रेसिडेसिन्यल कर्जा अन्तर्गत नभएर जग्गा मात्रै किन्दा रियलस्टेट कर्जा अन्तर्गत भयो । हामीले जग्गा किन्नेलाई सहुलियत नदिने भन्ने कुरा आउँदैन तर, घर कर्जामा जस्तो सुविधा कम छ । राष्ट्र बैंकले पनि मापदण्ड तोकेको छ । त्यो मापदण्ड अनुसार सिटिजन्स बैंकले जग्गा मात्रै किन्न पनि कर्जा दिन्छ ।
घर कर्जा दिने कुरा त भयो, तर, ब्याजदरको स्थिति कस्तो छ, कति वर्षको कतिसम्म चार्ज गर्नुहुन्छ ?
ब्याजदर कति हुने भन्ने कुरा कर्जा लिने व्यक्तिले कुन समयभित्र तिर्न सक्छ भन्नेमा पनि भर पर्ने कुरा हो । सामान्यतया लामो अवधिको कर्जामा ब्याजदर बढी हुन्छ । सिटिजन्स बैंकको हकमा पनि त्यही हो । म पाँच वर्षमै तिर्छु , ब्याज खर्च बढि हुन्छ, लामो समयसम्म राख्दिन भन्यो भने त्यही अनुसार हुने भयो । मेरो आम्दानीले पुग्दैन र पछिसम्मको समय राखेर कर्जा लिन्छु भन्यो भने त्यही अनुसारको ब्याजदर लागु हुने भयो ।
ऋणीले घर कर्जा २५ वर्षसम्मको लागि पनि लिन सक्छ । ऋणीको आम्दानी र कर्जाको अनुपात हेरेर किस्ता निर्धारण गरिएको हुन्छ । अर्को ब्याजदरको कम्पोनेन्ट कस्तो छ भने एउटा आधार दर छ, एउटा प्रिमियम दर छ । प्रिमियम दर परिवर्तन हुँदैन, त्यही नै रहिरहन्छ भने आधार दर चाही परिवर्तन भइरहन्छ । आधार दर हरेक महिनामा परिवर्तन भइरहने हुन्छ । बजारका कारण, बैंकको कस्ट अफ फण्डका कारण महिना महिनामा आधार दर परिवर्तन हुन्छ । तर, प्रिमियम दर सुरुमा जति फिक्स भयो, त्यो त्यही नै कायम रहन्छ । त्यसकारण भोलि मेरो प्रिमियम एकदमै बढेर जान्छ कि भनेर चिन्ता लिनुपर्ने अवस्था अहिले छैन । आधार दर मात्रै हो बजार अनुसार घटबढ हुने । अर्को माथि भनिए झैं सिटिजन्स बैंकले ८.९९ प्रतिशतमा घर कर्जा दिइरहेको छ । उक्त ब्याजदर सात वर्षसम्म यथावत् रहन्छ भने सात वर्षपछि आधार दरमा एक प्रतिशत मात्र थप हुन्छ ।
ग्राहकले त सिटिजन्स बैंकले दिने घर कर्जा र लिने ब्याजदरमा अरु बैंकभन्दा सुविधा खोजिरहेका हुन्छन्, केही नयाँ कुरा छ ?
छ, फिक्स रेटमा कर्जा दिएका छौं र दिन्छौ । सिटिजन्स बैंकले अहिले ७ वर्षसम्म परिवर्तन नहुने ब्याजदर भनेर फिक्स रेटमै कर्जा दिएको छ । हामीले ७ वर्षसम्म परिवर्तन नहुने गरी ८.९९ प्रतिशत ब्याजदरमा घर कर्जा दिएका छौँ । यो एकपटक कायम भएको दर ७ वर्षसम्म परिवर्तन हुँदैन । ७ वर्षपछि त्यो समयको आधार दरमा एक प्रतिशत थप हुन्छ । त्यसो भएकाले ग्राहकलाई अहिले सिटिजन्स बैंकबाट घर कर्जा लिन उपयुक्त समय पनि छ । कर्जा लिएको व्यक्तिले भोलि आफ्ना कमाई बढाउँदै लग्यो भने ७ वर्षभित्रमा कर्जा तिर्न पनि सक्यो । यदि तिर्न सकेन भने उसले पाइरहेको दरमा १ प्रतिशत मात्र थपिने भयो । यो फिक्स रेट भनेको सात वर्षसम्मको मात्र कर्जा अवधि भन्ने होइन, कर्जाको अवधि २० वा २५ वर्षको भएपनि सुरुको ब्याजदर सात वर्षसम्म फिक्स छ र त्यसपछि आधार दरमा एक प्रतिशत थप हुने हो ।
कर्जाका लागि धितो पनि आवश्यक होला, सिटिजन्स बैंकले लिने धितोमा कस्तो मापदण्ड छ ?
कम्तीमा पनि ८ फिटको गाडी जाने बाटो हुनुपर्यो । ८ फिटकाे गाडी जाने बाटाे भयो भने हामी कर्जाका लागि धितो स्वीकार गर्नसक्छौ । जहाँ नक्सा पास पनि सहज रुपमा हुनसक्छ र त्यसमा पिच सडक नै चाहिन्छ भन्ने छैन, कच्ची वा ग्राभेल मात्र भएको पनि हुन्छ । अन्य मापदण्ड भनेको प्रचलित नियमअनुसार हुने हो ।
कतिपयलाई जानकारी नभएको हुनसक्छ, सिटिजन्स बैंकमा घर कर्जा लिन आउने ग्राहकले के के कागज पत्र ल्याउनुपर्छ ?
कर्जा लिन आउने व्यक्तिले कस्तो र कुन अवस्थाको घर जग्गा किन्न खोज्दैछ वा कस्तो जग्गामा घर बनाउन खोजिरहेको छ, त्यो स्पष्ट हुनुपर्यो । त्यो घर वा जग्गाको लालपूर्जा, चार किल्ला, ब्लु प्रिन्ट, नागरिकता चाहियो । यसमा अरु सबै हेरिसकेपछि व्लु प्रिन्ट चाहि बैंक आफैंले निकाल्छ । यति कागजपत्र तयार भएपछि आम्दानीको समेत कागज हेरेर धितोको मुल्यांकन हुन्छ (प्रोपर्टी भ्यालुएसन) धितोको मुल्यांकन भइसकेपछि के कति कर्जा दिन सकिन्छ भनेर तय गर्न सकिन्छ । भ्याल्लुएसन गरि सकेर बैंकले यतिसम्म कर्जा दिन सक्छ भनेपछि नपुग्ने पैसा ऋणीले थप्नुपर्यो ।
पर्चेजको कुरा यसरी हुने भयो भने कन्स्ट्रक्सनका विषयमा आफूसँग जग्गा छ, त्यसमा घर बनाउनुपर्यो भने पहिला त्यसको नक्सा पास ल्याउनुपर्यो । नक्सा पासको कागज पाएपछि बैंकले भ्याल्लुएटर पठाएर त्यसको अनुमानित लागत निकाल्छौ । त्यो अनुसार कति कर्जा दिन सकिन्छ भन्ने कुरा निकालिन्छ । यसमा बैंकले एकैचोटी पैसा दिने होइन । घर बन्दै जान्छ, त्यो अनुसार बैंकले स्वीकृत गरेकाे रकम दिँदै जान्छ । यसमा कस्तो छ भने एक करोडको कन्स्ट्रक्सन कस्ट निस्कियो भने बैंकले त्यति नै फाइनान्स गर्न पनि सक्छ । यसरी घर बनाउने सन्दर्भमा सिटिजन्स बैंकले १०० प्रतिशत नै कर्जा लगानी गर्न सक्छ ।
बैंकले दिने कर्जा, धितो र कागजपत्रका विषयमा त यी कुरा भए । तर, बैंकले यी सबै काम गरेवापत सेवा शुल्क कति लिन्छ नी ?
बैंकले कति सेवा शुल्क लिने भन्दा पनि नेपाल राष्ट्र बैंकले नै सेवा शुल्क भनेर ०.७५ प्रतिशत ताेकिदिएको छ । राष्ट्र बैंकले तोकेको भन्दा बढी शुल्क बैंकले लिँदैन र लिन पनि मिल्दैन । यो भन्दा बाहेक भ्याल्लुएसन गर्दा पनि थोरै शुल्क लाग्छ, जुन भ्याल्लुएटरलाई नै दिने शुल्क हो । मालपोतमा रोक्का गर्दा सरकारी रेट अनुसारकै शुल्क तिर्नुपर्छ । यसमा बैंकले लिने शुल्क भनेको मात्र सेवा शुल्क हो । यसरी गर्दा शुल्क धेरै लाग्छ की भनेर डर मान्नु पर्दैन सबै नर्मल शुल्कमै काम हुन्छ । एडभोटेरियल
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टिभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपसिटिजन्स बैंकको कम्पनी सचिवमा प्रमेश राज कायस्थ नियुक्त
मंसिर ९, २०८१ आइतबार
एनएमबि बैंकको संस्थापक शेयर लिलामी खुल्यो
मंसिर ९, २०८१ आइतबार
कांग्रेससँग बीआरआईमा सहमती नजुटेपछि महासचिव पोखरेलले फेसबुकबाट पोखे असन्तुष्टि
नेपालबहस संवाददाता
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
मोरङबाट तस्करी लाइन सुचारु, महिनाबारी असुल्न घुमुवा परिचालन !
नेपालबहस संवाददाता
मंसिर ७, २०८१ शुक्रबार
सेनालाई काम नलाग्ने केटु सिरिजका हतियार किनाउन ठेकेदार कार्कीको चलखेल
नेपालबहस संवाददाता
मंसिर ८, २०८१ शनिबार
राजापुरवासीले रगतकै लागि भौतारिने अवस्था हट्दै
मंसिर १०, २०८१ सोमबार
मेगा लिलामीको पहिलो दिन ७२ खेलाडी बिके, ऋषभ पन्त बने इतिहासकै महँगो खेलाडी
मंसिर १०, २०८१ सोमबार
हिंसा जारी रहेको बखतमा बेलारूसी राष्ट्रपति पाकिस्तान भ्रमणमा
मंसिर १०, २०८१ सोमबार
वातावरण बिगार्ने असंवेदनशील कार्यको लागि भाजपा जिम्मेवार छ : राहुल गान्धी
मंसिर १०, २०८१ सोमबार
इमरान खानको रिहाइको माग गर्दै पाकिस्तानमा प्रदर्शन, १४ प्रहरी घाइते
मंसिर १०, २०८१ सोमबार