लुम्बिनी सुन्दरीकरणको काम हुँदै
इन्द्र रिजाल
जेठ २५, २०७६ शनिबार २१:१९:४३
रुपन्देही । सन् १९७८ मा जापानीज वास्तुकलाविद् प्रो केञ्जो टाङ्गेले तयार पारेको गुरुयोजनामा लुम्बिनीलाई पवित्र स्वर्गको टुक्राका रुपमा परिकल्पना गरिएअनुसार सुन्दरीकरणको काम धमाधम भइरहेको छ । साठी प्रतिशत हरियाली, जताजतै रङ्गिचङ्गी फूल, निलो पानीले भरिएका पोखरी, तलाउ तथा नहर, सफा सुन्दर र प्राकृतिक सडक, लहरै रोपिएका विभिन्न प्रजातिका साना ठूला रुख बिरुवा र शीतल हावापानीको परिकल्पना गुरुयोजनाले गरेको छ ।
त्यसबाहेक बगैँचामा लटरम्म फलेका फलफूल, चारैतिर जोडिएका चाँैडा सडकमा दुवैतिर विश्राम स्थल, सफा सुग्घर बगैँचा, जलचर, थलचरसहित हजारौं प्रजातिका चराचुरुड्गी, शान्त वातावरणमा रुखमुनि ध्यान गरिरहेका थुप्रै पर्यटक र सिङ्गो लुम्बिनीलाई सदाबहार राख्न एउटै पोशाकमा दैनिक खटिएका थुप्रै कामदारको परिकल्पना समेत गुरुयोजनामा छ ।
प्रो टाङ्गेले परिकल्पना गरेको स्वर्गको टुक्रा जस्तो लुम्बिनीको ८० प्रतिशत काम लुम्बिनी विकास कोषले ४० वर्ष लगाएर सम्पन्न गरेको छ । बाँकी काम अबका तीन वर्षमा सम्पन्न हुने कोषको दाबी छ । भौतिक संरचनाका अधिकांश काम सकिएका छन् । नयाँ लुम्बिनी ग्राम क्षेत्रमा निर्माण गर्नुपर्ने केही संरचना सक्ने कोषले ग्लोबल बोलपत्र गर्दैछ । परामर्शदाता छनोट भएकाले निर्माणका सम्पूर्ण काम उसैले गर्नेछ ।
आगामी तीन वर्ष कोषको अधिकांश ध्यान दृष्टि सरसफाइ र सुन्दरीकरणमा हुने कोषका उपाध्यक्ष भिक्षु मेत्तेयाले बताए । लुम्बिनी विकास कोषका अनुसार बुद्धकालीन प्राचीन बगैँचालाई झल्काउने गरी विभिन्न पmूल र बिरुवा रोप्ने काम भइरहेको छ । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको निर्देशनमा बन्न लागेको बुद्ध वाटीका निर्माणको काम यसैवर्षदेखि शुरु हुने भएको छ ।
शान्ति स्तुपा नजिकै आकर्षक बुद्ध वाटिका बनाउने कोषको तयारी छ । यहाँ आउने पर्यटकको बसाइँ अवधि लम्ब्याउने उद्देश्यले विश्व वन्यजन्तु कोषको सहयोगमा शान्ति स्तुपाको पूर्वदेखि उत्तरसम्म तीन किलोमिटर क्षेत्रलाई पैदलमार्ग बनाइने छ ।
यो क्षेत्र लुम्बिनीको नगर पक्षी सारसको वासस्थान भएकाले यहाँ तीन किलोमिटर क्षेत्रमा पैदलमार्गसमेत बनाइने विकास कोषका निमित्त सदस्य सचिव सरोज भट्टराईले जानकारी दिए । यस्तै एशियन हाइ वे नजिकै १२ बिघा क्षेत्रमा आकर्षक बगैँचा निर्माण गरिने छ । विभिन्न प्रजातिका फूल रोपेर सुन्दरीकरण गर्न कोषले सिद्धार्थ इण्टरप्राइजेजसँग सम्झौता गरिसकेको भट्टराईले बताए । पवित्र उद्यान क्षेत्रमा गुरुयोजना अनुसार निर्माण गर्ने ठूला संरचना सम्पन्न भएका छन् । यहाँ रहेका ४१ उद्यानका प्लटमध्ये तीन प्लट मात्र तयार भएका छन् ।
बाँकी सबै प्लटलाई यसै वर्षदेखि सुन्दरीकरण गर्ने योजना छ । उद्यानलाई परिक्रमा गरेको पोखरी सफा गर्ने काम बाँकी छ । अहिलेको पोखरीलाई दोब्बर बढाएर घाँस तथा झार उम्रिन नमिल्ने गरी सफा गर्ने र पोखरी वरिपरीको भिरालो जमीनमा दुबो, फूल तथा छहारी दिने स–साना रुख रोप्ने काम शुरु भएका छन् । पोखरीका विभिन्न पाँच स्थानमा पानीका रङ्गिन फोहोरा बनाउने योजना समेत रहेको छ ।
पोखरीमा जलचर प्राणी र चराचुरुड्गिको आगमन वृद्धि गर्न उनीहरुको वासस्थान सुरक्षित गरेर यसको सुन्दरीकरण गर्ने योजना छ । आगामी वर्षभित्र यसको निर्माण कार्य पूरा हुने बताइएको छ । पवित्र उद्यान क्षेत्रभित्र करीब रु ७० लाखको लागतमा पुरातात्विक कार्यालय भवन निर्माण गरिएको छ । सफा र कञ्चन पानीले घेरिएको मायादेवी मन्दिर ४१ उद्यानले घेरिँदा स्वर्गको टुक्रा जस्तै सुन्दर हुने विश्वास गरिएको छ । यो पूरा भएपछि अहिले एक घण्टामात्रै मायादेवी मन्दिर क्षेत्र घुम्ने पर्यटलाई कम्तीमा चार घण्टा अडाउन सकिने अपेक्षा लुम्बिनी विकास कोषको छ ।
केन्द्रीय नहरको दायाँबायाँ पैदलयात्राका लागि इँटाले छापिएको पैदल गोरेटो बाटो निर्माण सम्पन्न भएको छ । बाटोको दायाँबायांँ जुनसुकै मौसममा फूल्ने विभिन्न १४ प्रजातीका पmूल विरुवा १६ लाइन मिलाएर रोप्ने काम भइरहेको छ । आगामी केही महीनाभित्रै यो काम सम्पन्न हुने बताइएको छ । पूर्वी र पश्चिमी विहार क्षेत्रलाई जोड्न केन्द्रिय नहरका विभिन्न स्थानमा अर्धगोलाकार पुल निर्माण गरिएका छन् ।
केन्द्रीय नहरको दुवैतिर पर्यटक विश्राम गर्ने बेञ्च राखिएका छन् । नरहकोबीच भागबाट तारा फाउण्डेसन र महावोधि सोसाइटीतर्फ फैलिएका नहरलाई थप सुन्दर बनाउने र पानीका फोहोरा निर्माण गर्ने काम भइरहेका छन् । सिङ्गो लुम्बिनीको सुन्दरीकरणका लागि आगामी वर्ष करीब रु नौ करोड लगानी गरिने कोषका कोषाध्यक्ष सुरेन्द्रमुनि शाक्यले बताए ।
इन्द्र रिजाल
इन्द्र रिजाल नेपालबहस डटकमका प्रधान सम्पादक हुन् । अर्थ राजनीतिक धारमा कलम चलाउने वरिष्ठ पत्रकार रिजालले आर्थिक, राजनीतिक तथा सामाजिक परिवेशका विषयवस्तुको यर्थाथमुखी चित्रण गर्छन् ।
लेखकबाट थपसगरमाथा आरोहणमा कामीरिताको नयाँ रेकर्ड
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
पर्यटनको विकास गर्न सबै एकजुट हुनुपर्छः सभामुख
बैशाख २९, २०८१ शनिबार
दशजना शेर्पाको टोली एकैसाथ सगरमाथा चुचुरोमा
बैशाख २९, २०८१ शनिबार
बजेट बनाउन अर्थमन्त्रीको टीम भन्दा गिरोह सक्रिय, करका दरमा खेल्ने प्रयास
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख २९, २०८१ शनिबार
उडिरहेको विमानमा एयर होस्टेसलाई यात्रुले दुर्व्यवहार गरेपछि...
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
उडिरहेको विमानमा एयर होस्टेसलाई यात्रुले दुर्व्यवहार गरेपछि...
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
यस वर्ष पनि एनएमबी बैंकका शेयरधनीको हात खाली, वितरण योग्य मुनाफा ऋणात्मक
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिने जसपा नेपालको निर्णय
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
धुलिखेल र जापानको सरोमा नगरबीच सीप–प्रविधि आदानप्रदान सम्झौता
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
ठगी आरोपमा चार जना पक्राउ
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
सर्वोच्चद्वारा वर्ल्डलिंकको रिट खारेज,शुल्क असुल्न बाटो खुल्ला
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
राजस्थानमाथि चेन्नई ५ विकेटले विजयी
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
सिन्धुपाल्चोकमा मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा एकको मृत्यु
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार