आत्महत्या यसरी रोकौ

६ साउन, काठमाडौं । मनोसामाजिक समस्या, मनोरोग, आत्महत्या जस्ता समाजका जटिल समस्याहरुलाई न्युनिकरण गर्न जनचेतना अभिवृद्धि गर्नु अहिलेको प्रमुख आवश्यकता हो । यस कुरालाई मध्य नजर गर्दै जनस्तरबाट नै मानसिक एवं मनोसामाजिक सु-स्वास्थ्यको राष्ट्रिय अभियान नेपालको शुरुवात गरिएको हो ।

विश्व मानसिक स्वास्थ्य दिबस २०७३ मनाउने क्रममा, स्बास्थ्य मन्त्रालयमा आयोजित बिशेष कार्यक्रमकाबिच तत्कालीन स्बास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री माननीय गगन कुमार थापाले यो अभियानको शुरुवात गरेका हुन् ।

– ‘मानसिक तथा मनोसामाजिक रुपमा स्वस्थ र समृद्ध समाज निर्माणका लागि हाम्रो योगदान’ भन्ने नारा तय गरेको छ ।

– मनोविज्ञान र मानसिक स्वास्थ्य क्षेत्रको संवद्र्धन, प्रवद्र्धन र विकास तथा आत्महत्या रोकथामका लागि सवैको साथ र सहकार्यको जरुरत पदर्छ । यो सबैको सरोकारको बिषय बन्नु पर्दछ। मानसिक स्बास्थ्यको क्षेत्रमा काम गर्ने सिमित संघ संस्था र व्यक्तिको प्रयासले मात्र यो सम्भव देखिदैन ।

– स्वास्थ्यकर्मी, पत्रकार, कलाकार, शिक्षक, विद्यार्थी, उद्योगी, व्यवसायी, समाजसेवी, अभियान्ता जस्ता सवै पेशा, वर्ग र समुदायका व्यक्तिहरु यो अभियानमा आवद्ध हुन सक्नेछन । यसमा सबैले आ आफ्नो तहबाट आफुले सकेको योगदान स्वैच्छिक रुपमा गर्नुपर्ने हुन्छ । यस अभियानमा प्रवेशका गर्नका लागि अन्य अभियान्ता वा हामीलाई सिधै सम्पर्क गर्न सकिनेछ।

– यस अभियानमा संलग्न भई काम गर्ने प्रतिबद्धता जनाएसँगै अभियान्ताको नाम र ठेगाना अनुसार अभियान्ताको डिजिटल प्रमाण पत्र प्रदान गरिनेछ । जुन अभियानको अफिसियल फेसबुकमा समेत राखिनेछ ।

अभियानमा आफ्नो दायित्व के के हुन्छ ?

– आफ्नो क्षेत्र र क्षमता अनुरुप अभियानका लागि गर्न सक्ने योगदानको बारेमा सार्वजनिक रुपमै प्रतिबद्ध व्यक्त गर्नु पर्नेछ।

– यो अभियानमा संलग्न भएको जानकारी आफ्नो प्रमाण पत्र सहित सोसियल मेडियाबाट सार्वजनिक गर्नुपर्छ । ताकी तपाईंलाई अभियान्ताको रुपमा सबैले चिन्न सकुन र आबस्यकता पर्दा भेटन जानकारी लिन तथा सहयोग माग्न सकुन ।

– आफुले गरेको कार्यको अवगत अभियानको फेसबुक पेजमा पोष्ट गरि सबैलाई गराउनु पदर्छ। अभियानका गतिविधिहरुलाई धेरै माझ पुर्‍याउन अभियानको पेज लाईक गर्ने र पोष्टहरु सेयर गर्ने गर्नु पर्दछ।

– आफ्नो कारणले अरुलाई नकारात्मक असर नपुगोस भनेर सधै सचेत रहनुपर्छ । मनोसामाजिक समस्या, मानसिक स्बास्थ्यका बिषयमा आफ्नो ज्ञान बढाउदै लैजानुपर्दछ । यस बिषयमा विज्ञले लेखेका लेख, अन्तरवार्ता आदि नियमित रुपमा पढने र सुन्ने गर्नुपदर्छ ।

– समस्या परेका ब्यक्तिहरुलाई सकेको मद्दत गर्ने उनीहरुको कुरा सुन्ने, उपचारमा सक्दो पहल गर्ने, यस क्षेत्रमा कार्यरत विज्ञहरुसँग सम्पर्क स्थापित गर्न मद्दत पुर्याउनु पर्दछ ।

– अभियानले गरेका कार्यक्रमका बारेमा जानकारी लिईरहने तथा अभियानले आयोजना गरेका कार्यक्रमहरुमा सहभागीता जनाउनु पर्दछ ।

यस अभियानमा लागेपछि के फाईदा मिल्छ ?

– मनोसामाजिक समस्या तथा मानसिक स्बास्थ्यका बिषयमा आफैमा ज्ञान र चेतना वृद्धि गर्ने मौका मिल्नेछ ।

– मानसिक स्बास्थ्य तथा आत्महत्या रोकथामका बिषयमा अभियानले बेला बेलामा निशुल्क तालिम प्रदान गर्नेछ । जसमा भाग लिन सकिनेछ।

– सम्भावना धेरै भएको क्षेत्र भएकोले यसैमा आफ्नो करियर बनाउन सक्नु हुनेछ ।

– अभियानले उपलब्ध भए सम्म मानसिक स्बास्थ्य र मनोविज्ञान बिषयमा पाठ्य सामाग्री उपलब्ध गराईनेछ ।

– सामुहिक रुपमा कार्यगर्ने क्षमताको बिकास हुनेछ । विभिन्न क्षेत्रमा कार्यरत ब्यक्तिहरुसँग परिचित हुने मौका मिल्नेछ।

– यहाँहरुले गरेको कार्यको उच्च मुल्यांकन गर्दै बेला बेलामा सम्मानित गरिनेछ।

– मानसिक रुपमा स्बस्थ र समृद्ध समाज निर्माण गर्ने पबित्र उदेश्य लिएर शुरु गरिएको अभियान भएकाले यसमा जोडिएर कार्य गर्दा पक्कै आत्मसन्तुष्टि मिल्नेछ। हामीले गरेको सानो सहयोगले कसैको जीवन जोगाउन पनि सक्छौ । हामी कसैको पिडामा मलमपट्टी बन्न पनि सक्छौ। आउनुहोस, मानसिक स्बास्थ्यको बारेमा कुराकानी गरौ। छलफल चलाउ। हामी सबैजना सहकार्य गरेर अगाडि बढौ ।

मनोविद ढकाल मानसिक एवं मनोसामाजिक सु– स्वास्थ्यको राष्ट्रिय अभियान नेपालका संयोजक हुन ।